Morgunblaðið - 04.12.2015, Blaðsíða 31

MINNINGAR 31
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 2015
✝ Fríða Sveins-dóttir fæddist á
Eyrarbakka 25. jan-
úar 1922. Hún lést á
Hjúkrunar-
heimilinu Grund í
Reykjavík 19. nóv-
ember 2015.
Foreldrar Fríðu
voru hjónin Hall-
dóra Kristín Jóns-
dóttir húsfreyja og
handverkskona í
Reykjavík, f. 27. ágúst 1892 á
Auðshaugi, Barðastrandarsýslu,
d. 25. febrúar 1971, og Sveinn
Guðmundsson járnsmíðameistari
og eldsmiður í Reykjavík, f. 14.
nóvember 1885 á Efri-
Brúnavöllum, Árnessýslu, d. 17.
desember 1956.
Systur Fríðu voru Auður, hús-
freyja á Gljúfrasteini og handa-
vinnukennari, f. 30. júlí 1918, d.
29. október 2012, gift Halldóri
Laxness rithöfundi, og Ásdís,
húsfreyja og gullsmiður, f. 18.
mars 1920, d. 10. nóvember 1992,
gift Sigurði Thoroddsen verk-
fræðingi.Hálfsystkini Fríðu sam-
feðra voru Hrefna Sveinsdóttir
Pedersen og Baldur Sveinsson.
Þau eru bæði látin.
Hinn 12. júní 1953 giftist Fríða
eftirlifandi eiginmanni sínum,
Braga Þorsteinssyni verkfræð-
Nordlöf, verkfræðinemi. 3)
Sveinn, arkitekt, f. 22. janúar
1962, kvæntur dr. Unni Styrk-
ársdóttur erfðafræðingi. Börn a)
Ívar, verkfræðinemi, f. 12. nóv-
ember 1987, maki Þórdís Krist-
insdóttir, læknanemi, b) Kári,
tölvunarfræðinemi, f. 5. ágúst
1994. Fríða fluttist ársgömul til
Reykjavíkur ásamt foreldrum
sínum og systrum og ólst þar upp
í húsi þeirra á Bárugötu 14.
Fríða stundaði gagnfræðanám
í Ingimarsskólanum samhliða
námi í píanóleik í Tónlistarskól-
anum í Reykjavík, þaðan sem
hún lauk burtfararprófi árið
1941. Hún dvaldi í Kaupmanna-
höfn árið 1947 og nam píanóleik
hjá Haraldi Sigurðssyni prófess-
or við Konunglega danska
músíkkonservartoríið. Hún
stundaði píanókennslu í allmörg
ár. Fríða starfaði um árabil á
röntgendeild Landspítalans,
bæði sem læknaritari og geisla-
fræðingur. Síðar vann hún við
þessi störf á Berklavarnastöðinni
og á öldrunarlækningadeild og
krabbameinsdeild Landspít-
alans. Fríða var ritari á skrif-
stofu Arkitektafélags Íslands frá
1984 til 1988. Fríða og Bragi
bjuggu lengstan hluta búskapar
síns í Hjálmholti 12, þar sem þau
ráku glæsilegt og gestkvæmt
heimili.
Útför Fríðu fer fram frá Nes-
kirkju í dag , 4. desember 2015,
og hefst athöfnin kl. 15.
ingi í Reykjavík, f.
8. mars 1923 í Sauð-
lauksdal, Barða-
strandarsýslu.
Hann er sonur
hjónanna séra Þor-
steins Kristjáns-
sonar prests í Sauð-
lauksdal, sem fórst í
Þormóðsslysinu, og
Guðrúnar Petreu
Jónsdóttur, hús-
freyju frá Keflavík.
Börn Fríðu og Braga eru 1)
Helga, arkitekt, f. 5. janúar1954,
gift Jóhanni Sigurjónssyni líf-
fræðingi, forstjóra Hafrann-
sóknastofnunar. Börn a) Fríða
Sigríður, verkfræðingur, f. 28.
desember 1982, maki Ólafur
Sindri Helgason, hagfræðingur,
og eiga þau nýfæddan son, f. 30.
nóvember 2015, b) Soffía Dóra,
lögfræðingur, f. 24. október
1987, maki Rúnar Ingi Ein-
arsson, leikstjóri, c) Sigurjón,
stjórnmálafræðingur og söng-
nemi, f. 29. janúar 1990. 2) Hall-
dóra Kristín, arkitekt, f. 21. maí
1960, gift Árna B. Björnssyni
verkfræðingi, framkvæmda-
stjóra Verkfræðingafélags Ís-
lands. Börn a) Bragi, leikari, f. 2.
október 1986, b) Ingunn Sigríður
Árnadóttir, lögfræðinemi, f. 16.
nóvember 1990, maki Johanna
Látin er í Reykjavík elskuleg
tengdamóðir mín, Fríða Sveins-
dóttir.
Hugurinn reikar tæp fjörutíu
ár aftur í tímann.
Þá kom ég uppburðarlítill ung-
lingurinn fyrst á heimili Fríðu og
Braga í Hjálmholti 12 hér í bæn-
um. Kynni höfðu tekist með mér
og yngri dóttur þeirra, Dóru.
Ég vissi að Bragi var mikils-
virtur verkfræðingur sem treyst
var til að hanna flóknustu burð-
arvirki og að Fríða væri systir
þeirra Ásdísar sem ég mundi eft-
ir frá æskuslóðum í Laugarnesi
og Auðar sem gift var Nóbels-
skáldinu sem amma mín hafði
sérstakt dálæti á.
Fríða virti mig fyrir sér með
sínu athugula augnaráði en ég
fann fljótt að okkur myndi vel
lynda.
Sú varð og raunin.
Heimili þeirra Braga var afar
fallegt og nútímalegt enda höfðu
þau kynnst menningarstraumum í
öðrum löndum og margir af helstu
listamönnum þjóðarinnar og aðrir
andans menn og konur voru í fjöl-
skyldu þeirra og vinahóp.
Þau höfðu næmt auga og eyra
fyrir öllu sem listrænt getur tal-
ist og voru samhent í því sem þau
tóku sér fyrir hendur.
Margs er að minnast, svo sem
ferðalaga og samverustunda.
Eftirminnileg er ferð til Barce-
lona fyrir rúmum tíu árum sem
reyndist síðasta utanlandsferð
þeirra. Eins og margir, heilluðust
þau Fríða og Bragi af borginni.
Nutu þess í ríkum mæli að ganga
þar um með okkur og skoða fal-
legar byggingar, mannlíf og
borgarskipulag þar sem fortíð og
nútíð er fléttað saman á nær óað-
finnanlegan hátt.
Það sem framar öðru ein-
kenndi Fríðu var kraftur og
dugnaður, einnig hlýja og um-
hyggja hennar fyrir afkomendum
sínum. Börn okkar Dóru, þau
Bragi og Ingunn, nutu þess í rík-
um mæli. Hún fylgdist með því
sem barnabörnin tóku sér fyrir
hendur af áhuga og mikilli vænt-
umþykju.
Þegar móðir mín lést langt um
aldur fram leitaði ég til Fríðu og
hún huggaði mig og reyndist mér
eiginlega sem móðir eftir það.
Fríða var uppalin í Vesturbæ
Reykjavíkur og þar lágu rætur
hennar. Hún elskaði borgina sína
og sagði okkur margar skemmti-
legar sögur frá uppvexti sínum.
Upplifði miklar breytingar á bæj-
arbragnum, sumar góðar en aðr-
ar síðri. Hún var nútímakona og
framsýn. Setti skoðanir sínar
fram tæpitungulaust en hlustaði
grannt á skoðanir annarra ef
henni fannst vit í þeim.
Ríkt skopskynið fylgdi henni
til hinsta dags.
Bragi tengdafaðir minn sér nú
á eftir lífsförunaut sínum. Þau
voru á margan hátt ólík en deildu
sömu sýn.
Sameiginlegu ferðalagi okkar í
gegnum lífið er lokið. Fríða hefur
kvatt og haldið til nýrra heim-
kynna. Eftir stöndum við eftirlif-
endur með sorg í hjarta en glöð
að hafa fengið að eiga hana að öll
þessi ár.
Árni B. Björnsson.
Það var ljóst allt frá fyrstu
kynnum mínum af Fríðu tengda-
móður minni, að þar færi sann-
kölluð ættmóðir og leiðtogi, engin
venjuleg kona. Hún var fríð sýn-
um, hafði svipmikið yfirbragð og
ávallt sterka nærveru.
Fríða naut menningarlegs
uppeldis, þar sem að auki voru
gerðar ríkar kröfur til hvers og
eins. Í foreldrahúsum var hvatt
til góðrar ástundunar og þess að
afla sér frekari menntunar. Faðir
Fríðu, Sveinn Guðmundsson, var
orðlagt ljúfmenni, glæsilegur á
velli og listagóður eldsmiður.
Móðir Fríðu var Halldóra Jóns-
dóttir, rómaður dugnaðarforkur
að vestan, sem sagði sína mein-
ingu umbúðalaust, listræn, hann-
aði og saumaði, m.a. stór vegg-
teppi sem sóttu fyrirmyndir í
fyrri alda myndlist. Þó svo að
Fríða hafi helgað sína starfsævi
um langt skeið tónlist, þá bar
heimili þeirra Braga að Hjálm-
holti 12 sérstakt merki þess að
þau unnu framsækinni hönnun og
myndlist, en þar voru þau hjón af-
ar samstillt í smekk sem og öðru.
Til Kaupmannahafnar hélt
Fríða til framhaldsnáms í píanó-
leik árið 1947 og hafði þá sjálf um
skeið safnað fyrir dvölinni að
námi loknu í Tónlistarskólanum í
Reykjavík. Sýnir þetta vel stað-
festu Fríðu og hve sjóndeildar-
hringur hennar var frá unga aldri
ekki takmarkaður við bernsku-
slóðir í Reykjavík. Að anda að sér
alþjóðlegum straumum var henni
mikilvægur hluti þroskaferilsins
sem endranær. Í Kaupmanna-
höfn dvaldi hún í eitt ár áður en
hún kom heim og vann við tónlist-
ina, en lengst af starfaði Fríða við
Landspítala Íslands, að frátöld-
um árunum sem hún gaf sig í öllu
að heimilishaldi á uppvaxtarárum
barnanna þriggja.
Það verður með sanni sagt að
Fríða hafi fylgst með hverju fót-
máli afkomenda sinna, setti sig
inn í smæstu hluti er vörðuðu
nám og störf allra. Hún hafði
óvenjulegt innsæi í líðan og ráða-
hag fjölskyldunnar og lét sér
annt um hvern og einn. Hjálm-
holt 12 var höfuðvígi okkar og þar
hittumst við hversdags sem og á
tyllidögum. Myndarskapur og
rausn var einkennandi fyrir allt
heimilishald þeirra Braga og
Fríðu, sem skilað hefur sér til
barna þeirra og afkomenda.
Fríða var í eðli sínu töluverður
pólitískur aktívisti, var virkur
þátttakandi í samfélaginu og
hafði skýra lífssýn. Alla ævi unni
hún frjálsræði og samsamaði sig
almennum sjónarmiðum, sem
tengja mætti við róttækni og
mannúð. Allt fram á það síðasta
tók Fríða þátt í samfélagsumræð-
unni, þar sem skýr neistinn var
enn til staðar, enda síung í anda.
Frá fyrsta degi þegar ég fór að
venja komur mínar í Hjálmholtið,
vorið 1973, hefi ég verið svo
gæfusamur að ganga að traustu
baklandi hjá Fríðu og Braga. Þar
hefur aldrei borið skugga á. Það
hefur verið mér gæfan góð fyrir
utan hve skemmtilega tengda-
móður ég eignaðist, gáfum
gædda, lífsglaða og glettna.
Börnum okkar Helgu var hún
einstök amma og sterk fyrir-
mynd. Við munum öll sakna
Fríðu og minnast þessarar ynd-
islegu ættmóður og hafa hana að
okkar leiðarljósi. Mestur er þó
missir míns kæra tengdaföður,
sem sér á eftir traustum lífsföru-
naut. Megi góðar vættir styðja
hann og styrkja. Blessuð sé
minning Fríðu Sveinsdóttur.
Jóhann Sigurjónsson.
Amma mín, Fríða, hefur kvatt
þessa jarðvist og öðlast hvíld. Það
er skrýtið að sjá fyrir sér lífið án
ömmu, hún bjó yfir svo ein-
stökum eiginleikum, gæddi um-
hverfi sitt litum með húmor, lífs-
gleði og krafti.
Þegar ég lít yfir farinn veg og
hugsa um ömmu Fríðu birtast
mér innilega hlýjar minningar.
Það sem kemur strax upp í hug-
ann er sterkur persónuleikinn
sem birtist í hversdagslegum
háttum ömmu. Hún átti svo ótrú-
lega gott með að lifa í núinu, gefa
af sér og njóta hverrar stundar
með fólkinu sínu. Amma hugsaði
út fyrir rammann, var víðsýn og
frjálslynd og sá hlutina í sínu
skýra og síkvika ljósi. Frumleg
og nútímaleg í hugsun og gjörð-
um, fór hún sínar eigin leiðir og
bauð glöð vinum og vandamönn-
um með. Amma Fríða var töffari
og skörungur, músíkölsk, klár og
ótrúlega skörp, allt þar til yfir
lauk. Á tíræðisaldri var hún enn
hrókur alls fagnaðar. Þegar stór-
fjölskyldan kom saman skreytti
hún samkvæmin með spontant
glensi, hnyttnum frösum á hinum
ýmsu tungumálum og smellnum
revíuflutningi.
Það er sárt að missa ömmu
sína sem var manni svo góð og
kær. En amma, sem ég naut svo
lengi, var tilbúin að fara. Það er
gott að gráta og tárin eru gleði-
tár. Minningarnar eru ljóslifandi
og ég fyllist þakklæti og stolti yf-
ir að hafa átt ömmu Fríðu. Hvíldu
í friði, elsku amma mín.
Sigurjón Jóhannsson.
Ég mun hafa orgað hástöfum
þegar hún rétti Helgu móður-
systur minni mig í fangið við
komuna í Leifsstöð. Amma hafði
flogið til Svíþjóðar til að hjálpa
mömmu að ferðast með mig ný-
fæddan til Íslands. Helga tók á
móti okkur og amma vildi auðvit-
að kynna hana fyrir nýjum
frænda.
Amma var hvatvís og frumleg
og fór sínar eigin leiðir og eftir
eigin höfði. Það gerði hana svo
stórskemmtilega og fyndna.
Ástrík og indæl var hún og
hafði gaman af því að spjalla og
segja sögur af hinum og þessum,
því sem hún kynntist um ævina.
Ofboðslega var nú skemmti-
legt að fara í jólaboð og sunnu-
dagssteik þar sem hún hélt uppi
fjörinu ásamt börnum og barna-
börnum, enda leiddi hún jóla-
sönginn á píanóið á eftirminnileg-
an hátt.
„Ciao, presto ritorno,“ sagði
hún stundum þegar hún kvaddi.
Hún og afi ferðuðust mikið um
heiminn og það var stundum ör-
lítið eins og maður væri í útlönd-
um þegar maður hljóp um Hjálm-
holtið meðal myndverka, bóka og
húsgagna frá alls konar stöðum
og tímum.
Ást mína á músík má eflaust
rekja til elsku ömmu. Að vakna á
laugardagsmorgnum þegar ég
gisti hjá þeim, við klassíkina í út-
varpinu, kveikti með mér anda-
gift og sköpunargleði.
Þá gleði mun ég alltaf geyma.
Þá gleði er ég svo þakklátur fyrir.
Amma var mjög næm og
hjartahlý, hún fann alltaf hvernig
mér leið án þess að ég þyrfti að
segja henni það. Hún stóð alltaf
með mér og var mér svo góð.
Nú flýgur þú fagri fugl.
Bragi Árnason.
Elsku amma mín, Fríða, er lát-
in eftir langa og góða ævi. Við
amma vorum nánar og miklar vin-
konur og því langar mig að minn-
ast hennar í nokkrum orðum.
Amma var mögnuð kona sem
var gædd ótal góðum kostum og
hæfileikum. Mér þótti alltaf jafn
gott að vera nálægt ömmu og var
hænd að henni alla tíð. Amma var
nefnilega sú allra skemmtileg-
asta og með húmor sem skein í
gegn fram á síðasta dag, mikil
stemningskona og gleðigjafi sem
naut þess að vera með fólkinu
sínu í góðum gír. Amma var líka
nútímaleg og framsækin, hún var
sannarlega engin „amma gamla“,
heldur amma síunga, sniðuga og
smekklega, amma töffari sem
hafði áhuga og vit á þjóðfélags-
málum, keyrði bíl fram á gamals
aldur og var mikill jafnréttis-
sinni.
Hún var fylgin sér í því sem
hún tók sér fyrir hendur, var ekk-
ert að tvínóna við hlutina og var
mikil framkvæmdakona. Amma
var líka hlý og góð. Hún gaf mikið
af sér og var áhugasamur þátt-
takandi í lífi manns og sýndi öll-
um viðfangsefnum áhuga, hvort
sem það voru próf í skólanum,
eða hverjir dönsuðu saman á
Hagaskólaböllunum. Undir það
síðasta spurði hún oft hvort við
Rúnar hefðum það ekki gott í
gula húsinu á Kárastígnum.
Amma og afi gáfu sér líka
ómældan tíma með barnabörnun-
um og ég naut mikillar samveru
með þeim. Sundferðir á laugar-
dögum, stúdentsprófslestur í
Hjálmholtinu og amma kenndi
mér að drekka kaffi, morgunleik-
fimi með ömmu yfir útvarpinu í
eldhúsinu, að ógleymdu aðfanga-
dagskvöldi í Hjálmholtinu. Svo
áttum við óteljandi huggulegar
stundir seinna meir á Grund.
Amma var píanóleikari og spil-
aði oft á píanóið í Hjálmholtinu.
Þegar ég valdi mér hljóðfæri að
læra á í Tónmenntaskólanum
varð píanó fyrir valinu, og engin
tilviljun þar. Mér fannst gott að
æfa mig á píanóið hjá ömmu og
afa og fá góð ráð frá ömmu sem
leiðbeindi af festu og hlýju, enda
með sterkar skoðanir, ráðagóð og
einstaklega músíkölsk.
Mér er það minnisstætt þegar
ég var í tíu daga pössun hjá
ömmu og afa í kringum sex eða
sjö ára aldurinn. Mér þótti það
heldur dramatísk stund þegar ég
kvaddi foreldra mína, en var
heldur betur fljót að ná mér á
strik þegar dvölin hófst, það var
einfaldlega svo gott að vera hjá
ömmu og afa, bardúsa hjá þeim í
Hjálmholtinu, þá sem og alla tíð.
Ég hef verið lánsöm að njóta
nærveru ömmu fram á fullorðins-
ár og mun búa að því alla ævi. Ég
minnist ömmu Fríðu og allra
stundanna með henni með miklu
þakklæti. Hún var og verður mér
alltaf sterk og góð fyrirmynd.
Amma var nefnilega algjörlega
einstök.
Hvíl í friði elsku amma mín og
blessuð sé minning þín.
Soffía Dóra Jóhannsdóttir.
Fríða Sveinsdóttir
 Fleiri minningargreinar
um Fríðu Sveinsdóttur bíða
birtingar og munu birtast í
blaðinu næstu daga.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
vinarhug við andlát elskulegrar eiginkonu
minnar, móður, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
JÓHÖNNU SIGRÍÐAR
SIGURÐARDÓTTUR,
Látraströnd 15, Seltjarnarnesi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks 13E á
Landspítalanum fyrir góða umönnun.
.
Brynjólfur Halldórsson,
Sigurður Brynjólfsson, Kristín Ólafsdóttir,
Guðrún Brynjólfsdóttir, Gylfi Kjartansson,
Björk Brynjólfsdóttir, Morten Toft,
barnabörn og langömmubarn.
Elskuleg dóttir mín og systir,
ÍRIS MAGNÚSDÓTTIR
sendiráðsfulltrúi,
lést föstudaginn 6. nóvember á heimili sínu
í París. Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda
samúð og vináttu.
.
Guðlaug Runólfsdóttir,
Loftur Óli Magnússon.
Vegna ótryggrar veðurspár verður útför
ÁSGEIRS ÁSGEIRSSONAR,
Hlíðarvegi 51, Ólafsfirði,
frestað til mánudagsins 7. desember
klukkan 11.
.
Sæunn Axelsdóttir,
synir, tengdadætur og barnabörn.
SKÚLI GUÐJÓNSSON,
Dælengi 1,
Selfossi,
lést mánudaginn 30. nóvember.
.
Magnús Skúlason, Sigríður Sigurjónsdóttir,
Kolbrún Skúladóttir, Sigurbergur Brynjólfsson,
Aðalbjörg Skúladóttir, Bárður Árnason.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og
amma,
GUÐBJÖRG ELÍASDÓTTIR,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurlands
laugardaginn 28. nóvember.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug.
.
Elsa Ingjaldsdóttir, Sigurður Ingi Jóhannsson,
Sverrir Már Ingjaldsson, Emerly Suson Ingjaldsson
og barnabörn.