Morgunblaðið - 19.07.2016, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚLÍ 2016
Skólavörðuholt Hallgrímskirkja er vinsæll ferðamannastaður og fjölskyldur stilla sér
gjarnan upp við styttuna af Leifi Eiríkssyni vegna myndatöku á svæðinu.
Eggert
Fyrir nokkru ritaði
ég bréf til biskupa
Þjóðkirkjunnar. Í bréf-
inu kvaðst ég ekki
hyggjast birta það að
sinni. Einn viðtakenda,
Biskup Íslands, hefur
nú svarað mér en hinir
ekki. Ég tel nú fulla
ástæðu til birtingar.
Bréfið var svohljóð-
andi (ég leiðrétti þó
eina tvítekningu):
„Þau undur hafa orðið í Laug-
arnessókn að presturinn þar heim-
ilaði tveimur mönnum sem eru ólög-
lega til Íslands komnir að vera þar
til að aðstoða þá við að dvelja hér á
Íslandi í trássi við lög. Lög-
reglumenn urðu því að fara inn í
kirkjuna til að framfylgja lögum
með valdbeitingu. Ég get rétt
ímyndað mér hvernig lögreglu-
mönnunum hlýtur að hafa liðið að
vera settir í þessa stöðu af kirkjunni
sinni þar sem þeir, líkt og við hin,
hafa upplifað mestu gleði- – en líka
sorgarstundir lífs síns. Skömm
prestsins er mikil og athæfið ófyr-
irgefanlegt. Megi hún uppskera svo
sem hún sáir.
Ég las grein í Morgunblaðinu eft-
ir tvo biskupanna sem ég hygg að sé
upphaf lögleysunnar. Ég hafði í
huga að hrekja misskilning, van-
þekkingu og barnaskap biskupanna
eins og hún birtist í greininni, en féll
frá því. Í greinina
skortir alla rökhugsun
og það sem verra er,
alla réttlætiskennd.
Þar birtist bara yf-
irborðslegur endur-
ómur fjölmiðlaumræð-
unnar. Ég hafði nýlesið
greinina þegar ég
hlustaði á frábæra út-
varpspredikun Skúla
Ólafssonar. Hvílíkur
reginmunur á hugsun
og framsetningu!
Þvæla (fyrirgefið orða-
valið, en ég fann ekki
betra orð) um kirkjugrið miðalda og
önnur hugtök miðaldakirkjurétt-
arins er sérkapítuli. Greinin er því
ekki tæk til neinnar rökræðu. Því
varð að ráði að benda ykkur á ým-
islegt ykkur til umhugsunar og
halda mig við staðreyndir málsins.
Meginhluti innflytjendastraums-
ins stafar ekki af stríðsástandi held-
ur af leit til betra lífs. Biskuparnir
hljóta að átta sig á að fátækt millj-
arða í þriðja heiminum verður ekki
breytt með þjóðflutningum til Evr-
ópu. Ofan í kaupið er mikill meiri-
hluta flóttamanna frá Afríku og
Austurlöndum karlmenn á unga
aldri sem best geta spjarað sig. Það
er skylda okkar að veita hinum sem
verst eru staddir aðstoð, þar á með-
al hæli eftir því sem getan leyfir.
Reglan fyrstur kemur, fyrstur fær
getur ekki leitt til réttlátrar nið-
urstöðu. Þetta á augljóslega við trú-
flokka minnihlutahópa í Aust-
urlöndum, þ.e. þá sem eftir eru. Ég
hef sárt saknað stuðnings Þjóðkirkj-
unnar við þá; hann er víst ekki til
vinsælda fallinn.
Forsætisráðherra Svía segir þá
hafa verið barnalega í málefnum út-
lendinga. Þar hefur allt farið úr
böndunum. Þjóðarsamstaða er orðin
í Danmörku um að móttöku fólks
sem er í leit að ókeypis framfærslu
verði hætt og reglur og eftirlit hert.
Þá liggur fyrir að 90% af „börnum“
sem leita hælis í Evrópu eru þangað
komin á vegum skipulagðra glæpa-
hópa. Það kyndir því undir mansali
að ýta undir hælisvist barna.
Hluti útlendinga sem koma til
Evrópu undir ýmsu yfirskini vill
ekki framfleyta sér. Um það talar
reynsla annarra þjóða skýru máli.
Hlutfall þeirra er þekkt stærð og
nær upp í 90% af fjölda af ákveðnum
þjóðum. Þetta bitnar óhjákvæmi-
lega á öðrum þáttum velferðarkerf-
isins. Er það réttlátt? Þá liggja fyrir
upplýsingar um hvaðan eitur-
lyfjasmyglarar eru upprunnir og
hvaða löndum þeir tengjast. Sama á
við hlutfall afbrotamanna meðal ým-
issa þjóða. Ekki þarf að minnast á
hryðjuverkamenn, ekki koma þeir
utan úr geimnum. Allt of víða á göt-
um Evrópu verða gyðingar og
hommar fyrir aðkasti og ofbeldi frá
innflytjendum. Það er því óhjá-
kvæmilegt að búa svo um hnúta að
öfgasinnaðir múslimar fái ekki hæli í
Evrópu, þ.m.t. á Íslandi. Hræðslu-
gæði ráða að þar þegir kirkjan líkt
og fjölmiðlarnir. – En hins vegar
þegir kirkjan líkt og þegar
kristninni er úthýst úr skólunum.
Ekki fyrir svo mörgum öldum
stóð Dómkirkja Afríku þar sem áður
stóð Karþagó en nú Túnisborg.
Austrómverska ríkið féll löngu eftir
að lög voru sett um kirkjugrið á Ís-
landi. Kristnum Armenum, Svarta-
hafsgrikkjum o.fl. var útrýmt að
mestu, milljónum saman, í fjölda-
morðum í Tyrklandi í byrjun síðustu
aldar. Kristnin er þannig deyjandi
trúarbrögð. Það sýnir sagan svo
ekki verður um villst. Öðrum bjarg-
aði hann, sjálfum sér getur hann
ekki bjargað virðist mottó nýju bisk-
upanna, nú í bókstaflegum skilningi.
Ég hef ritað greinar til varnar
kristninni, t.a.m. þegar trúariðkun
var bönnuð í skólunum í Reykjavík.
Þá þögðu þeir sem síst skyldu. Nú
hugleiði ég alvarlega að segja mig
úr Þjóðkirkjunni og hvetja alla aðra
kristna menn til hins sama. Davíð
Jónsson og hans nótar verða þá eft-
ir. Myndin sem þið dragið upp af
Þjóðkirkjunni sýnir nefnilega ekk-
ert nema hégóma og eftirsókn eftir
vindi – ekkert.“
Svar Biskups Íslands sem mér
hefur borist er efnislega innihalds-
laust. Hins vegar bendir hún mér á
grein Hjalta Hugasonar, prófessors
í kirkjusögu við Guðfræði- og trúar-
bragðafræðideild Háskóla Íslands,
um málið á vefnum hugras.is. Hjalti
var viðstaddur í Laugarneskirkju og
er hugmyndasmiðurinn að lög-
brotinu. Hjalti er greindur maður
og geysilega vel að sér. Ég las því
það sem biskup benti á sér til varn-
ar. Í greininni telur hann skyldu
kristinnar kirkju að vera pólitísk.
Hann bendir á að mótmælin hafi
beinst gegn stjórnvöldum, ekki síst
Útlendingastofnun, málsmeðferð
hennar og verklagi. (Stofnunin fór
þó bara að lögum). Svo má áfram
halda.
Svar Biskups Íslands til mín var
ekki alveg innihaldslaust. Hún sagði
eiginlega: Far vel, Frans. Sem sé
um hugleiðingar mínar um að segja
mig úr Þjóðkirkjunni „það er að
sjálfsögðu réttur hvers manns að
ákveða hvort og þá hvaða trú- eða
lífsskoðunarfélagi hann tilheyrir“.
Ég tel að nú muni Þjóðkirkjan
líða undir lok. Þegar Þjóðkirkja
verður ekki lengur til eftir 1016 ár
vakna margar spurningar. Hvað
verður um t.d. eignir hennar? Verða
kirkjurnar ekki einvörðungu til af-
nota fyrir kristna söfnuði eða falla
þær til ríkisins? Ég tel hið fyrr-
nefnda einboðið. Verður ríkið áfram
ábyrgt fyrir launum prestanna um
einhvern tíma? Hver mun sjá um
guðfræðikennsluna? O.s.frv., o.s.frv.
Eftir Einar
S. Hálfdánarson »Ég hef sárt saknað
stuðnings Þjóðkirkj-
unnar við þá; hann er
víst ekki til vinsælda
fallinn.
Einar S.
Hálfdánarson
Höfundur er löggiltur endurskoðandi
og hæstaréttarlögmaður.
Bréf til biskupa Þjóðkirkjunnar
Þegar vatni er veitt
burt úr mýrum kemst
súrefni andrúmslofts-
ins að plöntuleifum
sem hafa safnast í
mýrarnar um aldir.
Við það myndast mik-
ið magn gróðurhúsa-
lofttegunda á borð við
koltvísýring (CO2) og
hláturgas (N2O).
Það er álit bæði íslenskra vísindamanna við
Landbúnaðarháskóla Íslands og loftslags-
nefndar Sameinuðu þjóðanna (IPCC) að fram-
ræst land eigi stærstan þátt í árlegri losun gróð-
urhúsalofttegunda af mannavöldum hér á landi.
Talið er að losunin frá framræsta landinu sé á
við tvítugfalda losun frá bílaflota Íslendinga ef
miðað er við tölur í svari umhverfis- og auðlinda-
ráðherra við fyrirspurn undirritaðrar um þetta
efni á alþingi síðastliðið haust.
Þessar tölur komu á óvart, ekki síst hvað þær
gnæfa yfir tölur fyrir aðra losun til dæmis frá
ökutækjum. Á það ber hins vegar að líta, að
framræsla votlendis stóð hér með skipulegum
hætti með atbeina og miklum fjárstuðningi rík-
isins í um 60 ár og drjúgan hluta þess tíma með
stórvirkum vinnuvélum. Talið er að framræslu-
skurðir séu yfir 30 þúsund kílómetrar að lengd.
Hingað til hefur IPCC ekki talið losun af
þessu tagi með í loftslagsbókhaldi sínu og hún
því almennt ekki verið gefin upp í tölum fyrir Ís-
land í alþjóðlegum samningum á borð við Kyoto-
bókunina. En hins vegar kom Ísland því til leiðar
á vettvangi IPCC árið 2013, að mótvæg-
isaðgerðir eins og endurheimt votlendis geta
komið til frádráttar heildarlosun. Við end-
urheimt votlendis stöðvast ekki aðeins losun
heldur tekur landið aftur að safna til sín líf-
massa, binda kolefni.
Auk þess að stöðva losun gróður-
húsalofttegunda hefur endurheimt votlendis
fleiri jákvæða þætti í för með sér. Votlendi held-
ur jafnvægi í vatnsbúskap, það tekur við vatni í
vætutíð og veitir því frá sér í þurrki. Þetta er
mikilvægt fyrir ár og læki, ekki síst þar sem lax-
fisk er að finna. Votlendi er sömuleiðis mik-
ilvægt búsvæði margra fugla og plantna og styð-
ur þannig við lífræðilega fjölbreytni landsins.
Endurheimt votlendis þarf ekki að bitna á
ræktarlandi því aðeins er talið að um 15% hins
framræsta lands hér á landi séu nýtt sem rækt-
arland. Það er því af nógu að taka án þess að
ræktarland sé skert. Þá má ætla að vegna við-
haldsleysis á fram-
ræsluskurðunum
hafi land í ein-
hverjum mæli leitað
í fyrra horf. Það
kann því að vera að
víða sé hægt að end-
urheimta votlendi
með tiltölulega
litlum tilkostnaði.
Um þetta kann okk-
ur að skorta meiri
þekkingu og tölu-
legar upplýsingar.
Endurheimt vot-
lendis krefst skipulagningar og markvissra
vinnubragða.
Í þessu liggja talsverð sóknarfæri fyrir bænd-
ur og aðra landeigendur því bæði einstaklingar
og fyrirtæki vilja í auknum mæli geta kynnt
starfsemi sína sem kolefnishlutlausa með því að
jafna losun sína út með einhverjum hætti. Víða
hefur endurheimt votlendis heppnast með ágæt-
um hér á landi og ætti því að koma vel til greina
til kolefnisjöfnunar. Mikilvægt er að sú reynsla
og þekking sem þegar er til staðar sé gerð að-
gengileg fyrir landeigendur og aðra þá sem vilja
leggja sitt af mörkum til endurheimtar á þessum
mikilvægu landgæðum.
Sem lauslega reiknað dæmi til gamans má
nefna, að bíleigandi gæti kolefnisjafnað akstur
sinn til æviloka með því að láta fylla upp í fram-
ræsluskurð sem er um tvær bíllengdir. Miðað
við þær forsendur sem nú liggja fyrir eru þarna
veruleg tækifæri til árangurs í loftslagsmálum,
líklega þau mestu. Með markvissum vinnu-
brögðum getur íslenskur landbúnaður og land-
nýting hjálpað okkur sem þjóð að markmiðum
okkar í loftslagsmálum. Landbúnaðarstefna
morgundagsins getur falið í sér mikil tækifæri.
Loftslagsmál og viðbrögð við þeim snúast ekki
bara um skatta á eldsneyti og ökutæki.
Landbúnaðarstefna á ekki heldur að snúast ein-
göngu um búvörusamninga, heldur áskoranir og
tækifæri til að auka hagsæld og bæta arðsemi af
landnotum.
Eftir Sigríði
Ásthildi Andersen
og Harald
Benediktsson
»Hér er tækifæri fyrir bænd-
ur og landeigendur því ein-
staklingar og fyrirtæki vilja í
auknum mæli geta kynnt starf-
semi sína sem kolefnishlutlausa.
Sigríður Ásthildur
Andersen
Höfundar eru þingmenn Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík og Norðvesturkjördæmi.
Endurheimt votlendis
Haraldur
Benediktsson