Morgunblaðið - 19.07.2016, Page 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚLÍ 2016
Það hefur kannski farið fram hjá mér
en ég hef hvorki séð né heyrt nokkuð
um afdrif þessara nýju flóttamanna-
eða útlendingalaga sem mér skilst að
Ólafur Ragnar hafi skrifað undir
mótbárulaust og án þess að gera
þjóðinni grein fyrir þeirri ákvörðun.
Þar með hefur hann sýnt sitt rétta
eðli, sem kemur svo sem ekki á óvart.
Arftaki hans hafði ekki vit á að
svara ekki þegar hann var inntur eft-
ir áliti á Lauganeskirkjuuppákom-
unni, sem hver heilvita maður gat
séð að var heimskulegt plott póli-
tískra fjölmiðla, prestanna og bisk-
ups, sem voru meðreiðarsveinar í
öllu ruglinu sem er í gangi og hefði
verið fjöður í þeirra hatt hefði það
gengið upp.
Hvað veit þetta fólk yfirleitt?
Meirihlutinn hefur hvorki unnið, bú-
ið né komið til þessa heimshluta sem
flest af fólkinu kemur frá. Ég skil al-
veg að einstaklingar leiti sér að betri
lífsskilyrðum en ekki að það sé
skipulagt í gróðaskyni, eins og raun-
in er, hvað sem fólk segir. Þetta er
svo vitlaust að það er þyngra en tár-
um taki.
Eyþór Jónsson.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Nýleg útlendingalög sam-
þykkt án þjóðarsamþykkis
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Alþingi Ný útlendingalög voru samþykkt nýlega.
Fundarstjórn mín
vegna stjórnarkjörs á
aðalfundi Vinnslu-
stöðvarinnar hf. 6. júlí
sl. er umfjöllunarefni
í grein eftir Runólf
Viðar Guðmundsson í
Morgunblaðinu 15.
júlí sl. en á þann veg
að óhjákvæmilegt er
að fundarstjórinn
sjálfur leggi orð í
belg.
Aðalfundurinn fór vel fram og
voru mættir hluthafar og fulltrúar
fyrir 99,35% heildaratkvæða-
magns. Atkvæðagreiðslur voru
einróma um ársreikninga, arð-
greiðslur, kosningu endurskoðenda
og fleira. Sjö buðu sig fram í kjöri
til fimm manna stjórnar og þrír
voru í kjöri til tveggja manna vara-
stjórnar.
Þrír önnuðust talninguna, þ.e.
starfsmaður Vinnslustöðvarinnar,
endurskoðandi félagsins og fulltrúi
Stillu útgerðar, félags í eigu Guð-
mundar Kristjánssonar. Síðast-
nefndi talningarmaðurinn var Run-
ólfur Viðar, greinarhöfundur
Morgunblaðsins.
Fundarstjóri var kallaður til
talningarhópsins en þá hafði komið
í ljós að einn hluthafi hafði greitt
atkvæði en honum láðist að stinga
því í kjörkassann. Við talningu
hafði áður komið í ljós að heildar-
atkvæðamagn í kjörkassa stemmdi
ekki við afhenta kjörseðla við upp-
haf fundar. Runólfur Viðar, grein-
arhöfundur, óskaði eftir því að
varpað yrði hlutkesti milli tveggja
frambjóðenda sem jafnmörg at-
kvæði höfðu hlotið en atkvæða-
seðli, sem barst meðan á talningu
stóð, yrði vísað frá. Talningu í
kjöri til varastjórnar var heldur
ekki lokið.
Þegar hér var komið sögu var
óskað eftir úrskurði fundarstjóra
um hvað bæri að
gera. Mjög mikilvægt
er að vilji hluthafa
birtist í niðurstöðu
stjórnarkjörs svo yfir
vafa sé hafið. Einfald-
ast var að endurtaka
stjórnarkjörið og fá
skýra og óumdeil-
anlega niðurstöðu, á
hvaða veg sem það
svo yrði. Ég hefði get-
að úrskurðað að boða
skyldi til hluthafa-
fundar síðar, með lög-
legum fyrirvara, til þess að kjósa
nýja stjórn en að sjálfsögðu lá
beinast við að endurtaka stjórn-
arkjörið á aðalfundinum sjálfum,
ef unnt væri. Ég gekk úr skugga
um að allir hluthafar væru áfram á
vettvangi og úrskurðaði því næst
að kosningin skyldi endurtekin
með nýjum kjörseðlum.
Runólfur Viðar kveðst þarna
hafa upplifað „hroka og virðing-
arleysi gagnvart eðlilegum leik-
reglum samfélagsins“ og sendir
mér í leiðinni þá kveðju að ég hafi
verið „augljóslega í boði meiri-
hluta félagsins“ við fundarstjórn-
ina. Slík stóryrði leiði ég hjá mér
en segi það eitt að vilji hluthafa
birtist í niðurstöðum endurtekins
stjórnarkjörs. Úrskurður fundar-
stjóra var því í anda leikreglna í
hlutafélögum og í samfélaginu
yfirleitt.
Um fundarstjórn
og leikreglur
Eftir Arnar
Sigurmundsson
» Vilji hluthafa birtist í
niðurstöðum endur-
tekins stjórnarkjörs.
Úrskurður fundarstjóra
var því í anda leikreglna
í hlutafélögum og í sam-
félaginu.
Arnar Sigurmundsson
Höfundur var fundarstjóri á
aðalfundi Vinnslustöðvarinnar hf.
Nýjar eða róttækar
skoðanir eru gjarnan
eignaðar ungu fólki og
þær brjótast fram í
kosningum með auk-
inni þátttöku og
óvæntum niðurstöðum.
Þannig var í síðustu
forkosningum til for-
seta í Bandaríkjunum.
Fylgi Pírata hér á
landi er líka oft eignað
ungu fólki. Í Brexit-
kosningunum í Bretlandi var fyr-
irfram talið, að mikil þátttaka mundi
boða úrsögn og oft minnst á ungt
fólk í því samhengi. En það var ekki
unga fólkið sem kaus sig út úr ES
heldur eldra fólkið sem horfir á af-
komendur sína, sem ekki ná að
stofna sér heimili, hýrast atvinnu-
lausa í foreldrahúsum fram eftir
aldri. Foreldrar unga fólksins og
áar, sérstaklega í lægri millistéttum
eru löngu hætt að trúa orði af því
sem hin ráðandi stétt segir.
Skyndilega er komin reynsla bak
við úrslitin.
Báðum megi Atlantsála tapa
gömlu stjórnmálaöflin atkvæðum.
Mestu hitamálin eru innflytjenda-
málin og þar virðist fjöldi fólks hafa
fengið upp í kok, en andstaða við
fjármálaöflin hefur ekki síður farið
vaxandi.
Vandamál tengd innflytjendum
eru ekki ný í Bretlandi. Bretar hafa
lengi búið við mikinn straum inn-
flytjenda frá fyrrverandi nýlendum
sínum og höndlað betur en margir
aðrir. Stráið sem braut bak úlfald-
ans, eins og arabar segja, tengdist
flóttamannastraumnum frá Aust-
urlöndum nær og Afríku. Þegar
Cameron þurfti að bíða eftir að Hol-
lande samþykkti tillögur Merkel um
þau mál var fólki nóg
boðið. Ef Bretlandi er
stjórnað með tilskip-
unum frá Brussel, sem
ættaðar eru frá Bonn,
þá er það ekki lýðræðið
sem fólkinu er sagt að
það búi við.
Fjármálageirinn
hvílir svo eins og mara
á herðum fólks. Kröf-
urnar um hámarks arð-
semi og frjálst flæði
fjármagns hefur valdið
þar meiri samþjöppun auðs og valds
en áður hefur sést. Mörgum finnst
sú krafa gerð til sín, að þau þjóni
fjármálamarkaðnum, en telur það
eiga að vera á hinn veginn. Þegar
svo fjármálamennirnir lögðust líka á
þá sveifina að viðhalda ástandinu, þá
sauð upp úr. Fólkið kaus gegn
stjórnmálaelítunni, embættaelít-
unni, og menntaelítunni. Það kaus
Brexit til að endurheimta Bretland.
Enginn sér í dag hvað út kemur
þegar upp er staðið, en óánægt fólk
er djarft og þegar því ofbýður, þá
hendir það sér út í djúpu laugina þó
ekki kunni að synda. Stjórnendurnir
verða svo að leiða förina upp úr á
öðrum stað. Þetta er afar mik-
ilvægur öryggisventill sem tryggir
að lýðræðið staðni ekki í höndum
þeirra sem stjórna. Slík stöðnun er
ekki á óskalista kjósenda.
Hér á landi sér fólk líka tilskip-
anirnar frá Brussel og finnur ok
fjármálamarkaðarins. Það sér Al-
þingi sem staðnaðan áróðursvett-
vang stjórnmálaaflanna og það er
löngu hætt að trúa efnisrýrum fag-
urgala um framtíðina. Unga fólkið
vill sjá framtíðina, en kynslóðin sem
stjórnar er ófær um að gera hana
sýnilega. Sannast sagna hefur hún,
ekki fremur en gengnar kynslóðir,
ekki hugmynd um hvernig sú fram-
tíð er sem verið er að búa komandi
kynslóðum. Heimurinn breytist
hraðar og hraðar og bilið milli kyn-
slóðanna vex að sama skapi.
Eldra fólkið sér ekki stjórnmálin
sem aðlaðandi starfsvettvang fyrir
ungt fólk, sem þó hellir sér út í
stjórnmálabaráttuna og vill þar
breyta hlutunum til hins betra.
Eldra fólkið vill standa með þeim
ungu í þeirri baráttu og tryggja að
málum þeirra sé ekki drekkt í einsk-
is nýtu stjórnmálaþrasi. Við þessu
verða stjórnmálaöflin að bregðast.
Þingmenn verða að nálgast unga
fólkið á þann hátt, að það sjáist hvað
þeir eru að vinna. Þeir verða að
hætta að nota ræðustól Alþingis til
að bera ávirðingar hver á annan.
Þess í stað verður að ræða málin
efnislega án þess að flagga mark-
lausum stefnuyfirlýsingum stjórn-
málaflokka, sem eiga það allar sam-
eiginlegt að fela raunverulega
stefnu bak við fagurgala í garð ungs
fólks og annarra hópa. Gömlu
stjórnmálaöflin verða að sýna, að
hjá þeim fer fram raunveruleg
vinna.
Þó æðsta hugsjón fjölmiðla sé að
sögn að veita valdhöfum aðhald, þá
virðast þeir oft vera viljalaust verk-
færi í höndum snjallra stjórnmála-
manna. Vald fjölmiðla er samt meira
í þessu máli en vald ráðamanna og
ábyrgð þeirra að sama skapi einnig
meiri. Þeir verða að hætta að end-
urvarpa skömmum þingmanna, en
leiða fram hin efnislegu rök bak við
málflutning þeirra. Þó markaðurinn
vilji skúbb veldur endalaus skúbb-
sækni vantrú.
Eldra fólkið dæmir bæði stjórn-
mál og fjölmiðla horfandi á heim
unglinganna.
Brexit, unga fólkið
og við á klakanum
Eftir Elías Elíasson
» Fólkið kaus gegn
stjórnmálaelítunni,
embættaelítunni, og
menntaelítunni.
Elías Elíasson
Höfundur er lífeyrisþegi.
Langur aldur og góð
heilsa eru ekki sjálf-
gefin. Eftir 1940 fóru
konur í Noregi áfram
fram úr körlum í lífs-
lengd en það er svipuð
þróun fleiri landa. Frá
1950 til 1995 jókst með-
alaldur norskra kvenna
um 6,6 ár en karlar
urðu nú 4,9 árum á eft-
ir í stað 4 ára áður. Í
Japan jókst meðalaldur kvenna um
heil 21,6 ár á sama tíma og varð 83
ár, karlar urðu nú 7 árum á eftir en
voru bara 3,5 árum á eftir áður. Í dag
eru japanskar konur með hæstan
meðalaldur, eða 87 ár, í heiminum.
Hvað er sérstakt við japanskan
mat? Það sem mér dettur í hug er
meira át hrárra prótína (t.d. sushi)
og fleiri gramma þara á dag. Hrá
prótín nýtast betur og þarf minna af
en þarinn eykur basa eða steinefni í
fæðunni. Hingað til hefur mér í pistl-
um mínum orðið tíðrætt um stein-
efnin og þýðingu þeirra fyrir heils-
una. Í dag er auðvelt að útbúa fæðu
að nægjanlegum steinefnum. Það er
einfaldast að nýta sér PRAL-töflur
um myndun basa- eða sýrumagns
einstakra matvæla í líkamanum. Ég
sjálfur lærði af frænku minni fyrir
40-50 árum að taka þaratöflur og tek
fimm stk. daglega en frænka mín,
alla tíð heilsuhraust, er orðin yfir
hundrað ára.
Blóðið, nýrun og lungun stýra
sýru-basa-búskapnum. Blóðið notar
bíkarbónat til að viðhalda sýru-basa-
jafnvægi við 7,4 +/-0,5 pH-sýrustig.
Lægra er ofsúrnun og hærra er of-
lútun líkamans sem er sjaldgæfara.
Lungun nota CO2 og
öndunina en nýrun
skilja út sýrur sem hafa
bundist málmum
(steinefnum). Lifrin
myndar glúkósa úr
mjólkursýru og hreyfi-
vöðvar beina brjóta líka
niður mjólkursýruna.
Þá geyma beinin basísk
Ca-sölt.Vel gengur að
halda sýru-basa jafn-
vægi fram að þrítugu
en þá byrja nýrun að
hægja á starfsemi sinni og þyrfti nú
að laga mataræðið að því. Sýrur og
basar eru rafhlaðin efni og er raf-
hleðslan mæld í millihleðsluígildum
(meq per 100 g matar). Sýrur hafa
plúshleðslu en basar mínushleðslu.
Jafnstórar hleðslur plúss og mínuss
upphefja hver aðra. Sýrurnar mynd-
ast við efnaskipti eða koma úr fæð-
unni. Líkaminn notar rafhlaðna
málma (steinefni) til að bindast sýr-
unum og gera þær skaðlausar en þá
er auðvelt að koma þeim út úr lík-
amanum með þvagi og svita. Vanda-
málið er að við neytum mun meira af
sýrumyndandi mat en basamynd-
andi og er álitið að Vesturlandabúar
þyrftu að losa sig við um +50-100
meq daglega eigi líkaminn ekki að
verða krónískt súr. Það tók þýsku
dátana í fyrra heimsstríði bara 255
daga á extra sýrumyndandi fæði að
örmagnast gersamlega og verða
óvígir. Þetta skeður hins vegar mun
hægar hjá þeim sem neyta 10-20%
fæðunnar úr jurtaríkinu líkt og flest-
ir á Vesturlöndum gera og fólk verð-
ur ekki vart hægfara versnandi
heilsu fyrr en t.d. appelsínuhúð fer
að myndast, vöðvarnir taka að rýrna,
sársaukafullrar liðagigtar, bein-
þynningar, nýrnasteina eða þvag-
sýrugigtar fer að verða vart. Það er
nú einu sinni svo að steinefnin koma
aðallega úr jurtríkinu en sýrumynd-
andi matur úr dýraríkinu.
Margir sem fjalla um sýru-basa-
búskapinn álíta að samsetning fæð-
unnar þyrfti að vera 80% úr jurtarík-
inu á móti 20% úr dýraríkinu til þess
að komast hjá ofsúrnum með aldr-
inum og halda sýru-basa-jafnvægi
og þar með góðri heilsu.
Það er aðallega fólgið í því að
neyta jafngildis sýrumyndandi mat-
ar á formi prótína og fosfata til jafns
við K-, Mg- og Ca-basana. Til eru
handhægar töflur um þetta svoköll-
uð PRAL-gildi eða meq í matvælum,
oftast 100 g matar. T.d. hefur 150 g
svínasteik gildið +23,28 meq og til
að hlutleysa steikina þyrfti þá 379 g
kartaflna sem eru þá með -23,28
meq. Þá er vert að taka tillit til mat-
arsalts því meira en 6 g á dag trufla
líka sýru-basa-jafnvægið hjá nýr-
unum. Lítið kver, um 100 bls., með
PRAL-gildi og saltinnihaldi fyrir um
1.500 matvörur, er t.d. þýska útgáf-
an „Saeure-Basen-Balance“ eftir
próf. dr.rer.nat. Juergen Vorman
sem kom út fyrst 2008 en 8. útgáfan,
sem ég keypti í München á sjö evrur,
kom út 2014 (ISBN 978-3-8338-
1148-7).
Það virðist því ekki vanþörf á að
endurskoða alla matreiðslu og mat-
reiðslubækur og taka tillit til sýru-
basa-búskapar líkamans eftir aldri
og komast þannig hjá einhverjum af
þeim kvillum sem hrjá okkur í ell-
inni.
Búskapur sýru og
basa í líkamanum
Eftir Pálma
Stefánsson
»Nýrun slappast
með árunum og
ráða að lokum ekki við
að halda sínu sýru-basa
jafnvægi en breytt
samsetning fæðunnar
gæti bætt úr því.
Pálmi Stefánsson
Höfundur er efnaverkfræðingur.