Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 2015, Side 10

Náttúrufræðingurinn - 2015, Side 10
Náttúrufræðingurinn 102 að meðaltali meiri en gerist í öðrum sýslum á landinu en hins vegar er forystufjáreign ekki almenn. Á Miðnorðurlandi (Eyjafirði og Skagafirði) var forystufjáreign miklu dreifðari en í Húnaþingi en margar kindurnar eru ein eða tvær í hjörð. Í Suður-Þingeyjarsýslu var forystufé að finna á mörgum búum en yfirleitt fremur fátt í hverri hjörð. Í Norður- Þingeyjarsýslu var fleira forystufé en í nokkurri annarri sýslu og féð dreift á mörg bú. Þar voru allmargir af stærstu hópum forystufjár í landinu og umtalsverður hluti forystuhrúta í landinu. Í Norður- Múlasýslu var flest forystuféð í Vopnafirði og á Jökuldal norðan Jökulsár, og stendur ræktun þess á þessum svæðum á gömlum merg. Einstakar forystukindur sunnar í sýslunni eru aðkeyptar eftir fjárskipti á svæðinu. Á svæðinu frá Egilsstöðum og suður og vestur um að Markarfljóti er lítil forystufjáreign. Á þessu svæði og á Vestfjörðum er forystufé langstrjálast hér á landi. Í Rangárvallasýslu vestanverðri og í Árnessýslu var allnokkuð um forystufé en yfirleitt fremur fátt á hverju búi. Athygli vekur hve hátt hlutfall af sauðastofninum var að finna á þessu svæði (4. mynd). Á búi í Rangárvallasýslu var að finna svolitla hjörð forystusauða. Aldursdreifing fjárins Á 5. mynd er sýnd aldursdreifing fjár í rannsókninni og flokkun eftir kyni. Hrútarnir voru yngstir að jafnaði eða 2,5 ára. Hjá sauðunum og ánum er meðalaldurinn hins vegar 4,4 ár. Meirihluti hrútanna, 70%, voru lambhrútar eða vetur- gamlir hrútar. Sauðir á þessum aldri eru hins vegar aðeins um 45% sauðastofnsins en margir af hrútunum eru geltir eftir notkun sem lambhrútar. Á súluritinu um aldursdreifingu ánna sést hátt hlutfall af veturgömlum ám og er það vísbending um að forystufé fari fjölgandi. Ekki eru til neinar nýlegar tölur um hliðstæða aldursdreifingu hjá ám af öðru fé en vitað er að forystuær eru að jafnaði látnar lifa 4. mynd. Forystuféð á Brúnastöðum í Flóa fer fyrir fjárhópnum að vori um 1980. Fremstur er vaninhyrndur sauður. – The leadersheep on Brúnastaðir Farm in Flói, S.-Iceland, leading the flock in the spring, around 1980. The first one is a leaderwether with trained horns, practiced on some farms. Ljósm./Photo: Valdimar Ágústsson. Svæði District Bú Flocks Hrútar Rams Ær Ewes Sauðir Wethers Samtals Total sheep Meðalfjöldi gripa á búi Mean number in flock Gullbr. og Kjósars. 3 1 8 1 10 3,33 Borgarfjarðarsýsla 15 6 49 2 57 3,80 Mýrasýsla 11 3 49 1 53 4,82 Snæf. og Hnappads. 17 6 48 3 57 3,35 Dalasýsla 19 6 60 3 69 3,63 Barðastrandarsýslur 7 3 25 0 28 4,00 Ísafjarðarsýslur 4 1 11 0 12 3,00 Strandasýsla 10 0 37 1 38 3,80 V.-Húnavatnssýsla 15 5 65 8 78 5,20 A.-Húnavatnssýsla 19 8 89 2 99 5,21 Skagafjarðarsýsla 37 6 99 14 119 3,22 Eyjafjarðarsýsla 34 9 73 9 91 2,68 S.-Þingeyjarsýsla 61 11 133 22 166 2,72 N.-Þingeyjarsýsla 45 20 179 8 207 4,60 N.-Múlasýsla 33 7 85 3 95 2,88 S.-Múlasýsla 11 1 27 1 29 2,64 A.-Skaftafellssýsla 8 2 20 1 23 2,88 V.-Skaftafellssýsla 7 1 11 4 16 2,29 Rangárvallasýsla 16 0 41 18 59 3,69 Árnessýsla 43 11 81 24 116 2,70 Samtals / Total 415 107 1190 125 1422 3,43 2. tafla. Dreifing forystufjár um landið. Ásett fé haustið 2008. – The distribution of leadersheep by districts in the autumn of 2008. NFr_3-4 2015_final.indd 102 30.11.2015 16:34

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.