Morgunblaðið - 12.09.2016, Qupperneq 6

Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
„Þegar það eru svona deildar mein-
ingar um ákvarðanir sem eru teknar
fara ekki allir himinlifandi heim. Við
viljum vera í stöðugu sambandi við
félagsfólk. Vonandi skapast nú ein-
hver ró um starfið og það verður
hægt að byggja upp heilstæða
stefnumótun,“ segir María Helga
Guðmundsdóttir, sem var kjörin for-
maður Samtakanna 78 á átakafundi í
gær.
María Helga hlaut 184 atkvæði en
Kristín Sævarsdóttir hlaut 152 at-
kvæði. Benedikt Traustason var
kosinn gjaldkeri og Júlía Margrét
Einarsdóttir ritari.
Fjölmenni var á aðalfundinum, en
á fjórða hundrað manns mættu á
hann. Vanalega hafa um 30 manns
mætt á aðalfund samtakanna. Mikil
átök hafa verið vegna umsóknar
BDSM Ísland um aðild að samtök-
unum. Á aðalfundinum var kosið um
aðild BDSM Ísland og kusu 179 fé-
lagsmenn með aðildinni og 127 kusu
gegn henni.
Fór vel fram
Féllu þung orð á fundinum?
„Mér fannst fundurinn fara vel
fram. Mjög ánægjulegt að það
skyldu koma svona margir. Að menn
skyldu gefa sér tíma í að taka þátt í
svona gjörningi sem aðalfundur er.“
Gátu BDSM-félagar tekið þátt í
kosningunni?
„Allir sem eru félagar í Samtök-
unum 78 gátu tekið þátt í kosning-
unni. Það er margt fólk í BDSM sem
hefur verið í samtökunum í langan
tíma. Aðrir eru nýir á vettvangi.“
BDSM fékk aðild
að Samtökunum 78
 Á fjórða hundrað manns á aðalfundi
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
Sýking Júgur margra hreinkúa á svæði 2 hafa verið undirlögð af smitinu.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Leiðsögumenn með hreindýraveið-
um hafa áhyggjur af sjúkdómi sem
leggst á júgur hreinkúa á veiðisvæði
2. Það nær m.a. yfir Fljótsdalshrepp
og hluta Fljótsdalshéraðs. Á svæði 2
er t.d. griðland hreindýranna við
Snæfell og Vesturöræfi. Þeir óttast
helst að sjúkdómurinn geti haft áhrif
á viðkomu hreindýranna á næstu ár-
um.
Ekki hefur verið staðfest hver
sjúkdómurinn er en talið að um sé að
ræða svonefnda kindabólu (orf), eða
sláturbólu, að því er kom fram í
Morgunblaðinu á laugardaginn var.
Veirusjúkdómurinn er útbreiddur í
sauðfé hér á landi. Ljóst er að hann
er mjög smitandi. Líklega smitast
hann á milli kálfs og júgurs.
Meirihluti kúnna sýktur
Sigurður Aðalsteinsson, leiðsögu-
maður með hreindýraveiðum, segir
að meirihlutinn af kúm sem felldar
hafa verið á svæði 2 í haust hafi verið
sýktur. Sjúkdómurinn virðist leggj-
ast misilla á kýrnar. Sumar fá líkt og
vont exem en á öðrum eru júgrin
sundurgrafin og ónýt.
„Það er stóralvarlegt ef júgrin
eyðileggjast því þá koma kálfarnir
sem þessar kýr bera á næsta ári til
með að drepast úr hungri,“ sagði
Sigurður. Veiðimenn með honum
hafa veitt þrjár mylkar kýr á svæði 2
í haust sem allar voru smitaðar og
tvær með ónýt júgur. Tvær voru
geldar og sást ekkert á júgrum
þeirra. Sigurður sagði ekkert hægt
að gera við þessu. Hann hafði heyrt
að einnig hefðu veiðst kýr sem virt-
ust vera að lagast af sjúkdómnum.
Strax gert viðvart
„Ég sá þetta 8. ágúst á tveimur
fyrstu kúnum sem veiddar voru und-
ir minni leiðsögn á svæði 2 í haust,“
sagði Reimar S. Ásgeirsson, leið-
sögumaður með hreindýraveiðum.
„Ég lét vita af þessu og skilaði júgr-
unum til Umhverfisstofnunar til
greiningar á því hvað þetta væri. Ég
bað um að fá að vita hvað þetta væri
en hef ekki fengið neitt svar við því
ennþá og veit ekkert hvað þetta er.“
Veiðimenn sem Reimar hefur
fylgt í haust hafa veitt alls átta hrein-
kýr á svæði 2 og voru sjö þeirra mis-
jafnlega mikið sýktar. Ein var svo
illa farin að júgrið var eitt graftar-
kýli og ónýtt. Sú hefði aldrei framar
getað mjólkað kálfi, að mati Reim-
ars. Á eftir einni kúnni dróst mjög
ræfilslegur kálfur og var sá augljós-
lega vannærður. Reimar hafði heyrt
í fleiri kollegum í stétt leiðsögu-
manna sem höfðu sömu sögu að
segja af kúm sem veiddar voru undir
þeirra stjórn í haust.
„Mér heyrist að þetta sé mjög út-
breitt á svæði 2 og þetta virðist vera
bundið við það svæði,“ sagði Reimar.
„Mér finnst það grafalvarlegt ef
sjúkdómur sem við vitum ekki hver
er er að hreiðra um sig í hreindýr-
unum. Það hefur væntanlega áhrif á
afkomu stofnsins á komandi árum ef
kýrnar geta ekki mjólkað kálfunum
sínum. Þá drepast þeir.“
Nokkuð margar tilkynningar
Jóhann G. Gunnarsson, sérfræð-
ingur hjá Umhverfisstofnun á Egils-
stöðum, sagði að þeim tilmælum
hefði verið beint til leiðsögumanna
eftir að sýkingarinnar varð vart að
þeir létu vita af sýktum dýrum.
Einnig að það yrði merkt á kort, sem
skilað er inn um veidd hreindýr,
hvort þau hefðu verið sýkt. Nokkuð
margar tilkynningar um smit í júgr-
um mylkra kúa hafa borist. Sýnin
voru send til Matvælastofnunar sem
er að láta rannsaka þau.
Stór hluti hreinkúa
á svæði 2 er sýktur
 Sýkingin leggst á júgrin svo sumar hætta að geta mjólkað
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. SEPTEMBER 2016
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Þessa dagana er fólk að flytja inn í
fyrstu íbúðirnar af 30 í nýjum fjöl-
býlishúsum við Ásatún 40-42 á Ak-
ureyri. Á þriðja ár er síðan hönnun
og önnur undirbúningsvinna hófst,
en á síðustu árum hefur á Akureyri
eins og víða annars staðar á land-
inu verið talsverður hörgull á íbúð-
arhúsnæði, þá sérstakalega minni
íbúðum. Með þær forsendur í huga
stofnuðu þeir Sævar Helgason, Ás-
geir Már Ásgeirsson, Páll Jónsson
og Hlynur Jónsson fyrirtækið Ása-
tún ehf. fasteignaþróunarfélag
sem sérhæfir sig sig í þróun og
uppbyggingu lítilla blokkaríbúða.
Spurðu um kaupendur
„Að hasla sér völl í bygging-
ariðnaði datt eiginlega upp í hend-
urnar á mér. Ég hafði lengi starfað
á verðbréfamarkaði en var hættur
þar. Fjármálafyrirtæki sem áttu
nokkrar fjölbýlishúsalóðir hér á
sunnanverðri Brekkunni á Ak-
ureyri höfðu samband og spurðu
mig um mögulega kaupendur. Mál
þróuðust hins vegar svo að við
ákváðum sjálfir að kaupa þessar
lóðir og byrja að byggja. Sjálfur
hef ég tengsl við byggingariðn-
aðinn og svo fannst mér þetta líka
spennandi tækifæri,“ segir Sævar.
Lítið var byggt af íbúðar-
húsnæði á árunum 2009 til 2012,
það er í eftirleik hrunsins. Á því
skeiði myndaðist hins vegar kúfur í
eftirspurn eftir nýju húsnæði.
Framkvæmdir á síðustu árum hafa
að nokkru bætt úr þeirri eft-
irspurn.
Þurfa 110 nýjar íbúðir á ári
„Í dag eru Akureyringar rösk-
lega 18 þúsund og miðað við fólks-
fjölgun í bænum og áætlaða end-
urnýjunarþörf gildir að á hverju
ári þurfi inn á markaðinn hér um
110 nýjar íbúðir. En eins og staðan
er núna þá þurfum við hins vegar –
að minnsta kosti næstu árin – tals-
vert fleiri íbúðir en þessar 110 til
að anna árlegri eftirspurn,“ segir
Sævar.
Þegar Ásatún ehf. var stofnað
mörkuðu eigendur þá strax í upp-
hafi þá stefnu að byggja og fram-
leiða litlar vel skipulagðar íbúðir
sem væru gæðahús og falleg útlits-
fallegu útliti. Þeir gáfu sér góðan
tíma í hönnunarvinnu og skoðuðu á
milli 20 og 30 nýbyggingar, meðal
annars á höfuðborgarsvæðinu og
leituðu upplýsinga og fyr-
irmyndar.
„Nú þegar höfum við afhent
16 íbúðir og 14 íbúðir verða af-
hentar á allra næstu vikum. 30
íbúðir í tveimur húsum verða síðan
afhentar næsta sumar. Síðan ligg-
ur nánast fyrir að við höldum
áfram og höfum tryggt okkur lóð í
Stekkjartúni og stefnan er að af-
henda um 20 íbúðir þar í byrjun
árs 2018. Samtals verða þetta því
um 80 íbúðir og um 6.000 fermetr-
ar ef þessi verkefni eru talin sam-
an. Og í allt er þetta verkefni upp á
um tvo milljarða króna,“ segir
Sævar.
330 þúsund á fermetrann
Það vekur athygli – og skapar
jafnvel áhuga á kaupum – að í nýju
Ásatúnshúsunum á Akureyri megi
fá góða 3ja herbergja íbúð á 23,5
milljónir króna. Þannig er fer-
metraverð eigna fyrir norðan
gjarnan í kringum 330 til 360 þús-
und krónur. Á höfuðborgar-
svæðinu er það, að sögn fast-
eignasala þar, hins vegar oft um
450 þúsund krónur, með frávikum
til beggja átta.
„Lóðaverðið er talsvert lægra
hér á Akureyri en fyrir sunnan og
að fermetraverðið sé þetta mikið
lægra tel ég skýrast af því. Þá held
ég að álagningin á verð eigna sé
mun meiri á höfuðborgarsvæðinu
en hér. Þó er það mín skoðun að í
heild sé verið að byggja vandaðra
húsnæði á Akureyri heldur en á
höfuðborgarsvæðinu þó að vissu-
lega sé það ekki algilt,“ segir Sæv-
ar
Sævar Helgason byggir á vegum Ásatúns hf. á Akureyri
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Byggir „Byggja vandaðra húsnæði á Akureyri heldur en á höfuðborg-
arsvæðinu þó að vissulega sé það ekki algilt,“ segir Sævar.
Lóðaverðið er
lágt og góðar
eignir ódýrar
 Sævar Helgason er Akureyr-
ingur í húð og hár, fæddur árið
1973. Er með BS-gráðu í við-
skiptafræði og löggildingu í
verðbréfamiðlun og starfaði
lengi á því sviði. Hefur starfað
við byggingaframkvæmdir síð-
astliðin þrjú ár.
 Sævar er giftur og á fjögur
börn á aldrinum 7-18 ára. Er
með sveinspróf í málaraiðn.
Hver er hann?
Eiríkur Smith Finn-
bogason, listmálari,
lést á Hrafnistu föstu-
daginn 9. september
síðastliðinn, 91 árs
gamall. Hann fæddist
9. ágúst 1925 í Hafn-
arfirði og var sonur
Guðbjargar Sigríðar
Benjamínsdóttur hús-
móður og Finnboga
Rúts Kolbeinssonar
sjómanns.
Eiríkur nam við
Myndlista- og hand-
íðaskólann 1946-1948.
Einnig við einkaskóla
Rostrup Bøyesens í Kaupmanna-
höfn 1948-1950 og við Académie de
la grande chaumiére í París 1950-
1951. Hann nam prentmyndasmíði
hjá Eymundi Magnússyni 1954-1958
og útskrifaðist frá Iðn-
skólanum í Hafnarfirði
1958.
Eiríkur hélt fjölda
einkasýninga og tók
þátt í samsýningum.
Myndverk hans eru
bæði í eigu opinberra
listasafna og einka-
safnara. Hann sat um
tíma í stjórn og var
formaður sýning-
arnefndar Félags ís-
lenskra myndlist-
armanna. Eiríkur var
sæmdur riddarakrossi
fálkaorðunnar 2005
fyrir myndlistarstörf.
Eftirlifandi eiginkona Eiríks er
Bryndís Sigurðardóttir (f. 1929).
Þau eignuðust tvö börn, Sóleyju (f.
1957, d. 1994) og Smára (f. 1961).
Andlát
Eiríkur Smith
Finnbogason