Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.2015, Blaðsíða 38

Helgarblað 10.–13. apríl 201534 Fólk Viðtal
Á
næsta ári á ég 20 ára rithöf-
undarafmæli, tíminn er of-
boðslega fljótur að líða,“ seg-
ir Stefán Máni hálfhissa. „Ég
á tvo krakka og er að fara að
ferma og maður bara „what?“ Þetta
var nýfætt fyrir hálftíma og er að fara
að fermast, þetta meikar bara ekki
sens,“ segir Stefán Máni, en dótt-
ir hans fermist í ár. Þessi tæpu tutt-
ugu ár, frá því hann byrjaði að skrifa,
hafa liðið hratt, en á þeim tíma hef-
ur hann skrifað 15 bækur. Sem verð-
ur að teljast nokkuð gott. Sú nýjasta,
Nóttin langa, kom út í lok mars.
Frumdýrið er rauði þráðurinn
Stefán Máni segir að Nóttin langa
sé örugglega skemmtilegri hafi les-
andinn lesið Úlfshjarta, en það sé þó
ekki nauðsynlegt, bókin er skrifuð
sem sjálfstæð saga. Í bókunum sem
Stefán Máni hugsaði upphaflega sem
þríleik er önnur grunnhugmyndin ný
nálgun á varúlfagoðsögninni, í stað
þess að vera bitinn af varúlfi, smit-
ast og breytast í varúlf, þá er einstak-
lingurinn með varúlfagen í sér eða
ekki: „þetta er byggt á staðreynd-
um, svokölluðu „warrior-gene“, gen-
inu sem er tengt við árásarhneigð.
Og svo er eitthvað sem „triggerar“
það, eitthvað mjög persónulegt, svik,
framhjáhald, maður verður ofsalega
reiður, viðkomandi fer í „blackout“,
ræðst á fólk og breytist hálfpartinn
í dýr,“ segir Stefán Máni þegar hann
lýsir þræði bókanna og segir þetta
sígilt viðfangsefni: „Jekyll og Hyde,
Hulk, maður fer í eitthvert algleymi
og breytist í eitthvert frumdýr. Það
kannast örugglega allir við þetta
frumdýr í manni, maður verður svo
reiður og sér rautt, maður segir og
gerir hluti sem maður sér svo eft-
ir. Þetta er mjög mannlegt, þó að við
búum í samfélagi og fylgjum lögum
og reglum.“
Genapælingar eru önnur grunn-
hugmynd þríleiksins, hin er leyni-
samtökin Nafnlausir varúlfar, sem eru
samtök varúlfa sem hafa náð að beisla
dýrið í sér, á kvöldin eru þeir síðan á
ferli og finna og handsama þá sem
hafa genið í sér og bjóða þeim hjálp:
„þetta eru svona 12 spora samtök fyrir
varúlfa,“ segir Stefán Máni.
Aðalpersónur bókanna eru Alex-
ander og Védís, í Úlfshjarta kynntu-
st þau og urðu ástfangin, í Nóttinni
löngu eru þau komin í sambúð. Alex-
ander er virkur í Nafnlausum varúlf-
um, meðan Védís er hálfutanveltu,
það eru fáir kvenvarúlfar og hún finn-
ur sig ekki í strákahópnum. Eins og
gerist í mörgum samböndum ramb-
ar það á brúninni, það eru ákveðnir
hlutir að gerast í lífi Védísar sem hún
heldur leyndum fyrir Alexander, bæði
kynnast einnig öðrum einstaklingum
af gagnstæðu kyni sem hafa áhrif á
þau og sambandið. Öfgasamtök koma
einnig við sögu í bókinni, óvinir Nafn-
lausra varúlfa, sem vilja drepa alla
varúlfa og eyða þeim af jörðinni og
hefst Nóttin langa á því að samtökin
eru á leiðinni til landsins.
Aldrei upplifað þjóðhátíð
Lokauppgjör bókarinnar fer fram á
Þjóðhátíð í Eyjum og telur Stefán Máni
að þetta sé eina íslenska skáldsagan
sem gerist þar. „Mér fannst virkilega
gaman að setja þetta svið þar,“ segir
Stefán Máni. „Mörg þúsund manns
og allir undir áhrifum, Skálmöld að
spila, blys og bál, öskur og læti. Og
að vera með augun opin fyrir varúlf-
um og morðingjum í þessum aðstæð-
um fannst mér virkilega gaman. Alveg
geggjað sögusvið, algjörlega.“
Bókin er myrk og blóðug og í
henni eru hryllileg atriði og er hún al-
gjör skyldulesning fyrir þá sem unna
spennu og hryllingi. Stefán Máni seg-
ir bókina myrkari, blóðugri og hrylli-
legri en Úlfshjarta: „Það eru framin
morð í henni og það ekkert af ódýrari
sortinni. Þetta er krassandi, ég get al-
veg lofað því.“
Án þess að vilja segja meira frá
söguþræðinum segir Stefán Máni að
það blasi við í bókarlok hvar sögusvið
þriðju bókarinnar, lokakaflans, muni
fara fram. Nokkrum spurningum sé
ósvarað í lok Næturinnar löngu.
Aðspurður hvort hann hafi sjálfur
farið á Þjóðhátíð hlær Stefán Máni og
segist hafa vonast til að þessi spurn-
ing kæmi ekki. Hann hafi vissulega
mætt á eina stórhátíð í Dalnum fyr-
ir mörgum árum, en það hafi ver-
ið „skátajamburee“, alþjóðlegt skáta-
mót. „Það eiga allir sína skuggalegu
fortíð,“ segir Stefán Máni og glott-
ir. „Eitt sinn skáti, ávallt skáti.“ Hann
lagðist í blaðagreinalestur og heim-
ildavinnu, Google „earth og maps“ til
að ná þjóðhátíðarstemningunni og
segir að fólk sem hafi upplifað Þjóð-
hátíð og lesið kaflann segi að hann
nái og lýsi sögusviðinu og andanum á
Þjóðhátíð mjög vel. „Ég verð kannski
gripinn í bólinu með eitthvað, ég held
samt á heildina litið að ég hafi náð að
skrifa mig í gegnum þetta.“
Beislaði hugmyndirnar í
atvinnuleysinu
En hvers vegna valdi hann að verða
rithöfundur, af hverju ekki eitthvað
allt annað? Líkt og með reykingar
sem að Stefán Máni segist þó ekki
hafa prófað segir hann að þetta byrji
sem eins konar fikt, svo er það svolítið
gaman, hann byrjar að skrifa meira og
á endanum nær þetta honum. „Ég var
að vinna í stóru klassísku frystihúsi í
Ólafsvík, sem fór á hausinn, svona
eins og frystihús út á landi gera reglu-
lega,“ segir Stefán Máni. „Allir misstu
vinnuna og ég þar á meðal.“ Enga aðra
vinnu var að hafa og í tómarúminu og
vonleysinu fór hugurinn að reika, en
hann náði að beisla hugmyndirnar
sem höfðu verið að brjótast um í koll-
inum á honum lengi og koma þeim á
blað. „Ef frystihúsið hefði aldrei far-
ið á hausinn hefði ég kannski aldrei
byrjað að skrifa. Kannski vill maður
hætta og fara að gera eitthvað annað,
en ég er ekki með plan B. Ég er ekki
menntaður í einhverju, ég get ekki
snúið aftur til læknisstarfa eða í lög-
fræðina, þannig að ég er fastur í þessu
eins og er,“ segir hann.
Að vera rithöfundur
er botnlaus vitleysa
„Það er óskaplega gaman að skrifa,
en þetta er rosalegt hark og ég mæli
bara ekkert með þessu,“ segir Stefán
Máni um starf rithöfundarins. „Þetta
er botnlaus vitleysa,“ bætir hann við.
Hann er afkastamikill, en segir engin
verðlaun í boði fyrir það og er að eigin
sögn eins langt frá spenanum og hægt
er, ekki á listamannalaunum eða öðru
slíku. Hann hafi margoft sótt um lista-
mannalaun og styrki og hafi vissulega
fengið slíka, en aldrei í lengri tíma.
„Þumalputtareglan var sú að þús-
und seldar innbundnar bækur gáfu
höfundinum milljón, en það hefur
lækkað. Og það eru bara örfáir höf-
undar sem selja 2–3 þúsund bækur,“
segir Stefán Máni og segir hann að þó
að höfundur gefi út bók á hverju ári sé
varla hægt að hafa laun upp úr starf-
inu og því enginn glamúr yfir rithöf-
undarstarfinu, allavega tekjulega séð.
Stefán Máni er með ritstörfin sem
aðalstarf og eina starfið, en hann hef-
Hinn 26. mars síðastliðinn kom út Nóttin langa,
fimmtánda bók Stefáns Mána. Bókin er sjálf-
stætt framhald Úlfshjarta sem kom út 2012, en á
næsta ári á Stefán Máni, sem er hvort tveggja vinsæll
og afkastamikill, tuttugu ára rithöfundarafmæli.
Hann segir íslenskar bókmenntir yfirleitt of saklaus-
ar og það vanti meira af spennandi efni fyrir börn
og unglinga. Að vera rithöfundur er hans aðal starf
og hann er ekki með plan B, enda ekki með neina
menntun. Hann er einhleypur, reyndi fyrir sér á Tinder,
hugnaðist það ekki og entist aðeins í 48 tíma. Hann
segist rólegur í þeim efnum og ekkert sérlega leitandi.
„Það eiga
„Ég vil frekar lesa
góða bók á vondri
íslensku, en leiðinlega
sögu á góðri íslensku
hvenær sem er.
Ragna Gestsdóttir
ragna@dv.is
allir sína
skugga-
legu
fortíð“