Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.2015, Blaðsíða 31

Menning 31Vikublað 16.–18. júní 2015

BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
108 Reykjavík • S. 581 2220 • 840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET
Síðumúla 31 • 108 Reykjavík • S. 581 2220 • 840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin f
PLANKAPARKET
840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET
Að drepa á daginn og grilla á kvöldin
um saklaust fólk drepið úr fjar-
lægð í gríð og erg en einnig höfum
við samúð með aftökusveitunum,
eins undarlega og það hljómar.
Hermenn allra tíma hafa jú lagt líf
sitt að veði, en þeir sem drepa fólk
sem ekki getur skotið til baka eru
enn líklegri til að eiga við sálræn
vandamál að glíma en þeir sem
halda á vígvöllinn. Þannig fjall-
ar myndin óbeint um firringu nú-
tímahernaðar frá Afganistan og allt
aftur til Auschwitz.
Ethan Hawke sýnir enn og aft-
ur að hann er afbragðsleikari (öll-
um að óvörum), en January Jones
er hér í nánast sama hlutverki í og
Mad Men. En saman tekst þeim að
finna örlitla mennsku í því ómann-
eskjulega ástandi sem stríð er. n
Í stríðsleik The
Good Kill fjallar
um hermenn sem
stjórna ómönnuðum
drápsflugvélum.
Á eyjunni þar sem listir eru trúarbrögð
n Eyjan Naoshima við Japan er uppfull af nútímalistaverkum og söfnum n Arkitektúr og myndlist renna saman í magnaðri safnaupplifun
andlegt líf hinna 3.500 eyjaskeggja
skal látið ósagt, en hún hefur í það
allra minnsta lífgað við efnahaginn
– innan við fimm þúsund heimsóttu
eyjuna árlega þegar verkefnið fór af
stað en fjöldinn var orðinn 640 þús-
und árið 2010.
Listræn íhugun
Að öllu öðru eyjaglingri ólöstuðu er
Chichu-safnið óumdeilanlega há-
punktur Naoshima. Eftir að hafa
keypt miða í látlausu glerskýli í miðri
fjallshlíðinni tekur við um fimm mín-
útna ganga upp að safninu sjálfu.
Við stíginn sem liggur upp að safn-
inu standa tré og tjarnir með vatna-
blómum sem vísa í verkin sem á eftir
koma, vitna í þau og skapa andrúms-
loft. Í hinni japönsku teathöfn gegn-
ir stígurinn um zen-garðinn og út að
te-húsinu grundvallarhlutverki: þar
á sér stað fyrsti hluti þeirrar íhugun-
ar á hverfulleika efnisheimsins sem
fer fram yfir tebollanum. Hér á það
sama við.
Maður gengur inn um hlið að lát-
lausum inngangi inn í steinsteypt
undirgöng, eins og ofan í rómverska
katakombu. Helgidómurinn nálgast:
„engar myndir, takk!“ segir hvítklædd-
ur safnvörður. Steinsteyptir ranghalar
undirganganna leiða mann inn í fjall-
ið, við og við hverfur yfirbyggingin fyr-
ir ofan mann og blár himinninn blasir
við. Veggirnir slúta yfir mann, glugga-
rnir mynda sterkar skálínur og skugga
eins og úr þýskum expressjónískum
kvikmyndum millistríðsáranna. Það
kveikir einhvern óróa og ógleði sem
losnar þegar maður gengur svo loks-
ins inn að listaverkunum.
Fyrsta verkið sem ég skoða er inn-
setning eftir bandaríska fjöllista-
manninn Walter de Maria. Tröppur
liggja frá innganginum og að veggn-
um í hinum enda rýmisins. Allt ljós
kemur frá ílöngum glugga í loftinu,
svört stór marmarakúla á miðju-
tröppunni virkar eins og hún svífi í
miðju rýminu, speglar birtuna frá
ljósinu. Við veggina eru gullhúðað-
ir viðarstaukar, þrír og þrír saman.
Samhverfan er sjokkerandi eftir ská-
hallandi ranghala byggingarinnar.
Þetta minnir mig helst á stillu úr Holy
Mountain eftir Jodorowsky, súrreal-
ísk og svolítið ógnvekjandi uppstill-
ing, einhverskonar költískt altari.
Sá sem ætlar að mæta hingað til
að læra eitthvað nýtt um heiminn
verður fyrir vonbrigðum. Ekkert verk-
anna hér er gert fyrir skilninginn, að-
eins skynjunina. Spurningin er aldrei
hvað á þetta að vera eða hvað þýðir
þetta, heldur hvernig lætur þetta þér
líða? Hvað uppgötvar þú um skyn-
ræn tengsl þín við heiminn? Ljós-
verkin eftir James Turrells eru eins og
háþróaðar sjónhverfingar. Það sem
maður heldur að sé ljós sem varpað
hefur verið á vegg reynist vera inn-
gangur í annað herbergi, einhvers
konar abstrakt Narnía á veggnum.
Og svo er það Monet. Áður en
maður gengur inn er maður vinsam-
legast beðinn um að fara úr skónum,
á hvítum inniskóm gengur maður
inn í myrkan forsal, svo birtir til, litl-
ar marmaraflísarnar á gólfinu eins og
freskur eða pixlar. Þögnin er algjör.
Svo lítur maður upp, risastórar bláar
og fjólubláar vatnaliljur Claudes Mo-
nets blasa við einhverjum 10 metr-
um frá í enda rýmisins. Í dáleiðslu
er maður dreginn að verkinu og hin-
um fjórum myndunum á aðliggjandi
veggjum.
Það hafa margir bent á líkindi nú-
tímalistar og trúarbragða – í hefðum
og heilagleika – en aldrei áður hef ég
séð tækni hins trúarlega nýtt á jafn
skýran hátt til að draga fram andlega
vídd listarinnar. n
Költískt altari Innsetning fjöllistamannsins Walter de Maria. Neðanjarðar Chichu-listasafnið eftir Tadao Ando er byggt inn í fjallshlíðina.
Náttúruleg lýsing Leiðbeiningar Claude
Monets um hvernig best væri að sýna verk
hans voru höfð til hliðsjónar þegar rýmið
var hannað.
„Hér hrúga sýn-
ingarstjórar ekki
listaverkum inn í hvítan
kassa eftir handahófs-
kenndu stefi heldur er
safnbyggingin hönnuð
til þess eins að magna
upplifun áhorfandans
af þeim níu listaverkum
sem eru hýst í safninu.