Fréttatíminn - 29.04.2016, Blaðsíða 16

Í Fréttatímanum í dag er fjallað um vanhelga sambúð viðskipta og stjórnmála í Framsóknar-flokknum. Þar segir af brösk-
urum sem trúað er fyrir mikilvæg-
um störfum og jafnvel falið eftirlit
með helstu stofnunum samfélags-
ins. Þetta er saga af mönnum sem
komust til auðs og áhrifa í krafti
stjórnmála. Þetta er hryggðarsaga
og sorgarsaga. Það er óendanlega
sorglegt að okkur Íslendingum hafi
ekki tekist betur upp við að móta
hér gott og réttlátt samfélag. Það er
hryllilegt að hér séu mikilvægustu
stofnanirnar í höndum fólks sem
lítur á þær sem tæki til persónu-
legrar auðsöfnunar.
Það er ekki augljóst hvort þessi
saga sé lýsandi fyrir Framsóknar-
flokkinn einan eða hvort sagan
varpar ljósi á rotna stjórnmála-
og viðskiptamenningu á Íslandi.
Það er þó margt sem bendir til að
Framsóknarflokkurinn eigi í sér-
stökum vanda. Hann byggðist upp
sem stjórnmálaarmur vakningar
til sveita þegar bændur umbreyttu
sveitunum með kaupfélögum og
samvinnufélögum og efldu samfé-
lagið með ungmennafélögum og
lestrarfélögum.
Þegar völdin innan hreyfingar-
innar færðust frá bændum og
búaliði að stjórnendum varð Fram-
sókn stjórnmálaarmur þess hluta
viðskiptalífsins sem Sjálfstæðis-
flokkurinn þjónaði ekki. Þessir
tveir flokkar byggðu upp ríkisvald
á Íslandi sem fyrst og fremst gætti
hagsmuna sérhagsmunahópa; út-
gerðar, landbúnaðar, heildsala.
Þegar viðskiptaveldi Sambands-
ins hrundi varð Framsókn sem
þjónn án húsbónda. Flokkurinn
leitaði nýrrar framtíðar í stefnu
frjálslyndra miðjuflokka á Norður-
löndum í tíð Halldórs Ásgrímssonar
en til popúlískra flokka í tíð Sig-
mundar Davíðs Gunnlaugssonar.
Á sama tíma vildi kjarni flokksins
endurskapa viðskiptaveldi til hliðar
við flokkinn. Annað hvort treysti
kjarninn sér ekki til að vinna ein-
vörðungu að almannahagsmunum
eða kunni það ekki. Innan kjarnans
voru menn sem höfðu alist upp í
vanhelgu hjónabandi viðskipta og
stjórnmála. Þeir trúðu því annað
hvort að það væri eina leiðin til að
stunda stjórnmál eða litu vísvitandi
framhjá öðrum kostum. Meðal ann-
ars vegna þess að þeir gátu hagnast
á því persónulega að halda sig við
hin vanhelgu tengsl.
Tilraunir framsóknarmanna til að
búa til viðskiptaveldi fyrir flokk-
inn að þjóna áttu sér stað á mikilli
hörmungartíð í íslenskri sögu.
Þær náðu í gegnum einkavæðingu
bankanna, kerfisbundið niðurbrot
eftirlits, glórulausa peningastefnu
og útstreymi fjármagns í skattaskjól
sem endaði í Hruninu. Eftirhruns-
árin voru líka gróðarstía spillingar.
Þá losnaði um eignir, gríðarháar
upphæðir voru afskrifaðar og fé var
flutt inn á afslætti frá Seðlabank-
anum til uppkaupa á eignum.
Tilraunir framsóknarmanna
til að nota flokkinn til að byggja
upp nýtt viðskiptaveldi á þessum
hörmungartímum skilja því eftir
sig mýmörg ljót dæmi um spillingu.
Sum hafa legið ljós fyrir en önnur
eru nú dregin fram í dagsljósið með
opnun Panama-skjalanna.
Frá því þau skjöl voru opnuð
hefur formaður flokksins sagt af
sér sem forsætisráðherra, fram-
kvæmdastjóri flokksins hefur sagt
upp störfum og ljóst er að oddviti
flokksins í borgarstjórn Reykja-
víkur mun segja af sér þegar hún
kemur úr fríi. Það er augljóst að
Framsóknarflokkurinn hefur verið
í miðju spillingarinnar.
Eftir þessar hörmungar hefur
Framsóknarflokkurinn verið dreg-
inn að kunnuglegum gatnamótum.
Á flokkurinn að verða stjórnmála-
armur viðskiptaveldis, samkrull
sérhagsmuna undir blæju stjórn-
málastefnu? Eða á hann að verða
raunverulegur stjórnmálaflokkur
sem berst fyrir hagsmunum kjós-
enda sinna? Síðast þegar flokkur-
inn kom að þessum gatnamótum
beygði hann inn blindgötu sér-
hagsmuna. Nú hefur hann engan
kost annan en að velja hagsmuni
almennings og þá spurningu sem
íslensk stjórnmál munu snúast um
næstu áratugina: Hvernig getum
við gert íslenskt samfélag gott,
kröftugt og réttlátt fyrir íbúana?
En það er ekki bara Framsókn
sem stendur á gatnamótum. Sjálf-
stæðisflokkurinn stendur frammi
fyrir samskonar vali. Á að leyfa sér-
hagsmunahópum að nota flokkinn
til að verja hagsmuni sína næstu
árin? Eða á að umbreyta flokknum í
hagsmunatæki fyrir almenning?
Sama á við um Samtök atvinnu-
lífsins, Verslunarráð og önnur hags-
munasamtök fyrirtækja. Í vikunni
sendu þessi samtök frá sér harðorð
mótmæli gegn tilraunum Sam-
keppniseftirlitsins við að brjóta
niður verðsamráð og önnur sjúkleg
einkenni fákeppni í olíuverslun.
Eru það virkilega hagsmunir að-
ildarfélaga SA og Verslunarráðs að
berjast fyrir háu olíuverði? Þessi
samtök þurfa ekki síður en flokk-
arnir að skúra út hjá sér. Þau eiga
að berjast fyrir réttlátum leik-
reglum og jafnri aðstöðu en ekki
fyrir pilsfaldakapítalisma, fákeppni
og okri. Þau eiga að berjast fyrir
því að Ísland verði venjulegt ríki
Vestur-Evrópu en dragi ekki dám
af bananalýðveldum þar sem besta
leiðin til að auðgast er að ganga í
stjórnmálaflokk.
Gunnar Smári
FRAMSÓKN ÞARF
AÐ TAKA U-BEYGJU
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.
Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri:
Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
lóaboratoríum lóa hjálmtýsdóttir
16 | FRÉTTATÍMINN | HELGIN 29. APRÍL–1. MAÍ 2016
J
Ó
N
S
S
O
N
&
L
E
’M
A
C
K
S

•

jl
.i
s

•

S
ÍA
Bræðir þig
laugavegi 47 www.kokka.is kokka@kokka.is
Kokka hefur verið potturinn og pannan í hús-
búnaði og eldhúsvörum í einn og hálfan áratug.
Í tilefni afmælisins verða gæðavörur frá Pappelina,
Rösle, Lodge, Epicurean og öll glös á 15% afslætti
alla helgina, bæði á Laugavegi og í vefverslun.
Líttu inn og taktu þátt í veislunni með okkur.
Falleg form
í fimmtán ár.