Fréttatíminn - 29.04.2016, Blaðsíða 32

Aðalfundur Íbúasamtaka Miðborgar
Aðalfundur Íbúasamtaka Miðborgar verður
haldinn í Iðnó, efri hæð, laugardaginn 30. apríl kl. 11.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Að loknum venjulegum aðalfundarstörfum
mun Ólöf Ýr Atladóttir ferðamálastjóri fjalla um
ferðamennsku og áhrif hennar á miðborgina
Allir íbúar miðborgarinnar velkomnir
Stjórnin
lenskur munkur sem skrifaði
hálfgerða dýrlingasögu um Ólaf
Noregskonung Tryggvason. Rann-
sóknarefnið er hvort munkurinn
hafi ætlað sér að skrifa dýrlinga-
sögu um konunginn sem komst þó
aldrei í dýrlingatölu. Kjartan segir
að allar uppástungur sínar um
ritgerðarefni, sem voru nær í tíma,
hafi verið flautaðar út af. Persónu-
lega hefur hann meiri áhuga á nú-
tímanum. Hann hafi stungið upp
á Vilmundi Gylfasyni, Bandalagi
jafnaðarmanna og fleiru en endað
uppi með miðaldamunkinn Odd
Snorrason.
Hjá Samskip frá 17 ára aldri
Kjartan er verkstjóri hjá Samskip
og líkar vel. Hann var hækkaður
í launum fyrir stuttu og fær út-
borgað í kringum 360-400 þúsund
krónur. Það er misjafnt hvað hann
vinnur marga tíma en líklega í
kringum 200 tíma með yfirvinnu,
telst honum til. Kjartan hefur, þrátt
fyrir ungan aldur, unnið næstum
því hálfa ævi sína hjá Samskip.
Hann byrjaði sem sumarstarfs-
maður með Verzlunarskólanum og
síðan réð hann sig hjá fyrirtækinu
í nokkur ár og safnaði sér fyrir há-
skólanáminu. Kjartan hefur aldrei
tekið námslán og átti fyrir sparnað
þegar þau Hafdís fóru að búa. Sjóð
sem bráðum mun verða þurraus-
inn.
Rannsakar Eistnaflug
Hafdís á að skila sinni ritgerð eftir
nokkra daga. Hún á bara eftir að
skella nafni á ritgerðina sem hún
var að fá til baka úr yfirlestri, en
hún er að rannsaka áhrif þunga-
rokkshátíðarinnar Eistnaflugs á
sveitarfélagið. Hún er í raun að
rannsaka viðburðatengda ferða-
þjónustu og í því samhengi að
skrifa um Eistnaflug og lands-
byggðarkynningu í kringum há-
tíðina. Hafdís segir að uppgangur
ferðamannstraumsins til Íslands
sé jafngamall Eistnaflugshátíð-
inni á Austfjörðum. En hinsvegar
hafi Austfirðir setið eftir í ferða-
mannaævintýrinu og minni aðsókn
þangað af bæði erlendum og ís-
lenskum ferðamönnum, miðað við
aðra staði á landinu.
Úr Þingholtunum í Eskihlíð
Fyrstu mánuðina í sambandinu
bjuggu þau saman í Þingholtunum.
„Og svo eftir að ég varð ólétt þá
vorum við þarna á fjórðu hæð og
partípinni á neðri hæðinni sem hélt
okkur vakandi. Við vildum bara
komast í eitthvað sem væri kannski
í göngufæri frá miðbænum. Og
barnvænna, ég gat varla labbað
upp stigann. „Við fluttum hingað
í Eskihlíðina í júní í þessa íbúð
hérna sem er pínu niðurgrafin, 75
fermetrar með geymslu og borgum
150 þúsund krónur á mánuði. Við
fáum alltaf „vá“ hvað þið eruð að
borga litið í leigu. Við erum með
sér inngang og það er leikskóli
hérna beint á móti þar sem Katla
fær inni í september.“
Ekki efni á dagmömmu
Hitinn er innifalin í leigunni og ég
borga rafmagnið, segir Hafdís, 5
þúsund, af því að það kemur inn
á heimabankann hennar, ásamt
gömlu láni sem hún er að borga 20
þúsund krónur af á mánuði. Einnig
borgar hún um hver mánaðamót
pakkatilboð frá Símanum sem er
net, sjónvarp og heimasími. Þetta
skrifast á mig og ég vinn í skóbúð
í Kringlunni aðra hvora helgi sem
dekkar þessi útgjöld. Hinsvegar hef
ég ekki tekið þátt í leigunni í tvö
ár, segir Hafdís, sem var kyrrsett
alla meðgönguna vegna slæmsku í
grindarbotni og hefur verið heima
með Kötlu Maríu síðan hún fæddist
í september 2014. Hafdís fór aftur
í skólann í fjarnám þegar Katla var
rúmlega þriggja mánaða en hefur
ekki verið með námslán á þessu
ári. Þau Kjartan og Hafdís hafa ekki
ráð á dagmömmu en mamma Kjart-
ans hefur komið þeim til aðstoðar
og sækir Kötlu heim til sín á meðan
Hafdís er að ganga frá ritgerðinni.
„Við höfum verið að leita hvar við
getum sparað. Við tókum saman
hvað við erum að eyða sirka í mat,
bleyjur og blautþurrkur en laun
Kjartans duga fyrir því og leigu
og bensíni. Við höfum það alveg
fínt, við höfum efni á mat og það
sem við þurfum en það er ekkert
meira en það, við getum ekki lagt
til hliðar.“
Ekki eignast barn í námi
Það sem kom Hafdísi verulega á
óvart þegar hún var ólétt og eftir að
hún eignaðist Kötlu Maríu að stofn-
anir samfélagsins töldu hana ekki
vera sjálfstæða heldur var orðin
kona ófær í umsjá Kjartans. „Ég var
svo slæm í grindinni og þurfti að
sækja um aðstoð og allstaðar þar
sem ég bankaði upp á hjá kerfinu
þá var sagt við mig: „Hann á að sjá
um þig,“ af því við Kjartan vorum
skráð í sambúð.“ Ég hafði fram að
því alltaf haft mínar eigin tekjur og
verið sjálfstæð.
Hoppandi á milli stofnana
„Eftir grunnskóla hef ég alltaf verið
annaðhvort í vinnu eða skóla. Það
hafa komið tímabil þar sem ég hef
verið á milli vinna og hefði átt að
sækja um atvinnuleysisbætur, en
ég hef alltaf reddað mér sjálf. En
svo kemur tímabil þar sem maður
þarf virkilega á þessari hjálp að
halda og þú heldur kannski að þú
getir hringt eitt símtal í einhverja
ríkisstofnun og sagt frá vandamáli
þínu og að þér verði þér bent á
hjálpina. Nei, þú hoppar á milli
stofnana og færð alltaf sama við-
mótið: Nei, farðu þangað eða farðu
eitthvað annað og enga leið að
finna aðstoð. Loksins, ef það er
einhverja aðstoða finna, þá er hún
ekki þess virði að fá magasár út
af vegna þess að hún er svo lítil.
Allar þessar stofnanir sem maður
kemur að finnst mér vera í mikilli
mótsögn, því ef ég ætla að sækja
mér hjálp þá er það alltaf svo erfitt
en þegar þeir þurfa að taka eitthvað
frá mér þá er það svo auðvelt.“
Hið ónýtta feðraorlof
Kjartan mun líklega ekki nýta sér
þriðja mánuðinn af fæðingarorlof-
inu vegna þess að hann mun lækka
í launum og það geta þau ekki leyft
sér á meðan Hafdís er ekki komin
með vinnu og hann verður að nýta
sér orlofið áður en Katla verður
tveggja ára, þannig eru lögin á Ís-
landi. Kjartan lækkar niður í 80%
af meðallaununum sem hann vann
sér inn á tímabili löngu áður en
Katla María var einu sinni orðin
hugsanlegur jarðarbúi. Orlofsjóður
reiknar út tekjurnar hans frá 18
mánuðum áður en Katla María
fæddist. Á því tímabili var hann
ennþá í skólanum og launalaus að
hluta þannig að hann mun hrapa í
launum miðað við þann útreikning.
Líklega eru hverfandi líkur á því að
Kjartan muni nýta sér meðlagið.
Það er hinsvegar alveg bannað að
Hafdís fái hans ónýtta meðlag út-
borgað, það varðar við lögum, þrátt
fyrir að hún sé launalaus heima
með Kötlu.
Húsaleigustyrkur og barnabætur
Á Íslandi eru bæði húsaleigustyrk-
ur og barnabætur tekjutengdar.
Samanlagt fær fjölskyldan núna 20
þúsund krónur á mánuði í barna-
bætur og 11 þúsund í húsaleig-
ustyrk. „Katla María er hinsvegar
heppin að eiga gott net í kringum
sig, segir Hafdís, en hún á afa og
ömmur sem taka virkan þátt í lífi
hennar hvort sem það eru kaup
á kuldagalla eða pössun á meðan
Hafdís er að ganga frá ritgerðinni
sem kemur sér vel af því dag-
mömmur eru dýrar. Pláss hjá einni
kostar 60 þúsund krónur á mánuði
og hafa þau hvorki efni á því né
áhuga.
Kaupa húsnæði
Hafdís og Kjartan vita ekki hvað
þau fá að vera lengi í íbúðinni í
Eskihlíðinni. Leigusamningur-
inn er gerður frá ári til árs. Upp á
öryggið væri gott að eiga eigið hús-
næði og miðað við þeirra greiðslu-
getu gætu þau hugsanlega keypt
sér 50 fermetra íbúð í Hafnarfirði
fyrir 20 milljónir. „Flestir vinir
okkar sem eru að kaupa flytja heim
til mömmu og pabba í eitt eða tvö
ár og safna eða eiga fjölskyldu sem
getur hjálpað með útborgun. Það
eru ekki margir á okkar aldri sem
geta lifað og náð að leggja fyrir.“
Kjartan flettir upp á Íbúðalánasjóði:
„Ef maður ætlar að kaupa ein-
hverja litla krúttlega íbúð fyrir 20
milljónir þá þarf maður að leggja út
4 milljónir, 20%. Eða jafnvel bara
10% ef bankinn veitir aukalán fyrir
fyrstu íbúð.“ Tveggja herbergja
íbúð, 50 fermetra, 1 herbergi og
stofa í Breiðvanginum hljómar vel í
þeirra eyrum.
Flytja á eyðibýli og skrifa
Kjartan stingur reglulega upp á því
að við flytjum bara út á land. Fáum
okkur eyðibýli og gerum það upp,
hann verði heima að skrifa en ég
vinni sem ferðamálafrömuður. Við
erum alveg til í að flytja út á land
ef það væri einhverja vinnu að fá,
en það er auðvitað ástæða fyrir því
af hverju húsnæði er ódýrara út á
landi, af því þar er einfaldlega minni
eftirsókn og enga vinnu að fá.
Ólæti á Ólafsfirði
Hafdís er farin að skima eftir vinnu
fyrir haustið þegar Katla fer á leik-
skóla. Hún hefur ekki hugmynd um
hvað sé í boði. En hún gæti hugsað
sér að vinna við eitthvað tengt
náminu sínu eins og viðburða-
tengda ferðamennsku. En hún sér
fram á óvissu í atvinnumálum þar
sem hún á marga vini með ágætis
háskólapróf sem finna enga vinnu í
sínum geira.
Ári áður en Katla fæddist skellti
Hafdís upp útihátíð á Ólafsfirði
ásamt þrem öðrum konum sem
fóru á stúfana og höfðu samband
við hljómsveitir eins og Kaleo og
Ojbarasta og aðrar góðar til þess að
spila. Ólafsfirðingar voru óöryggir
með nafnið á hátíðinni „Ólæti“ og
voru tregir til að mæta í fyrstu sem
var nóg til þess að það varð fjár-
hagshalli á viðburðnum. „Þetta
er það skemmtilegasta sem ég hef
nokkurntímann gert á ævinni, að
plana eitthvað og sjá það gerast. Við
byrjuðum alltof stórt, við hefðum
átt að hafa þetta minna í sniðum,
byrja bara með einn dag. En svo
misstum við húsnæðið og fengum
ekki styrk árið eftir en við stefnum
á að gera þetta aftur seinna, ég og
Sunna vinkona. Þetta var árið 2013
og árið á eftir var ég ólétt og núna
erum við báðar að klára nám á
Hólum.
Elta draumana sína
Ef það er val, þá langar Kjartan
að fara í meira nám og einu sinni
dreymdi hann um að setjast
við skriftir eða vinna við blaða-
mennsku. En það verður bara að
koma í ljós, það fer eftir fjárhags-
aðstæðum okkar. Hafdís sér líka
annan möguleika í stöðunni sem
er að „vera fátæk og hamingjusöm“
og meinar þá að elta drauma sína,
þrátt fyrir aðþrengdan fjárhag.
BARNABÆTUR
-3,5
milljónir á barn
Barnabætur til barna foreldra í
sambúð eru 15 þúsund krónum
lægri á Íslandi en á Norðurlönd-
unum þremur (Noregur, Dan-
mörk, Svíþjóð). Það jafngildir því
að sautján ára barn hafi fengið
3,5 milljónum króna minna í
stuðning en sautján ára barn á
Norðurlöndunum.
LEIGUBÆTUR
-100
þúsund
Húsaleigubætur er lægri á Íslandi
en á hinum Norðurlöndunum sem
nemur um 8.500 krónum á mán-
uði eða 100 þúsund krónum á ári
fyrir barnafólk í sambúð. Megin-
áhersla á húsnæðisbætur á Norð-
urlöndunum er á leigumarkaðinn
en Íslandi eru vaxtabætur mun
umfangsmeiri en leigubætur.
FÆÐINGARORLOF
-2,8
milljónir
Fæðingarorlof er styttra á Íslandi
en á hinum Norðurlöndunum og
hámarksgreiðslur lægri. Foreldrar
á Íslandi fá 2,8 milljónum krón-
um minna í orlof en foreldrar á
Norðurlöndunum.
Helgarblað 8.
apríl–10. apríl
2016 • 14. tölub
lað 7. árgangur
www.frettatim
inn.is
ritstjorn@fretta
timinn.is
auglysingar@fre
ttatiminn.is
Hemúllinn
Fjölskyldufaðir
í Breiðholti −
pönkari á Austurv
elli
Mannlíf 62
Mynd | Hari
Jóhannes Kr. Kr
istjánsson 28
Panama-skjölin
Viðhald húsa
FRÉTTATÍMIN
N
Helgin 8.–10. ap
ríl 2016
www.frettatimi
nn.is
Við getum tekið

sem dæmi sólpa
lla
þar sem algenga
sta
aðferðin er að g
rafa
holur og steypa
hólka. Með þess
um
skrúfum er ferlið

mun einfaldara,
öruggara og
kostnaðarminna
. 17
Dýrleif Arna Guðm
undsdóttir,
verkfræðingur hjá
Áltaki.
• Steinsteypa
• Mynsturstey
pa
• Graníthellur
• Viðhaldsefni

• Stoðveggjake
rfi
• Múrkerfi
• Einingar
• Gólflausnir
• Garðlausnir
Fjárfesting sem

steinliggur
20
YFIR
TEGUNDIR AF HELLUM
Hafðu samband í s
íma og láttu
sérfræðinga okkar
aðstoða þig
við að finna réttu l
ausnina.
4 400 400
4400 600
4 400 630
4 400 573
Hringhellu 2
221 Hafnarfjörðu
rHrísmýri 8
800 SelfossSmiðjuvegi
870 Vík
Malarhöfða 10
110 Reykjavík
Berghólabraut 9
230 Reykjanesbæ
r
Sími 4 400 400
www.steypustod
in.is
Húsið var herseti
ð
af köngulóm
Auður Ottesen o
g eiginmaður he
nnar keyptu sér
hús á Selfossi
eftir hrun. Þau þ
urftu að vinna b
ug á myglusvepp
i og heilum
her af köngulóm
en eru ánægð í e
ndurbættu húsi
í dag. Auk
hússins hefur ga
rðurinn fengið a
ndlitslyftingu og
nú eru þau
að taka bílskúrin
n í gegn. 8
Mynd | Páll Jökull
Pétursson
Sérblað
Maðurinn sem fe
lldi
forsætisráðherr
a
Sven Bergman
Illnauðsynleg
aðferð í viðtalinu
Sænski blaðama
ðurinn 8
Ris og fall
Sigmundar
Upp eins og rake
tta,
niður eins og pri
k
Spilltasta þjóðin
10
Bless 18
332 ráðherrar í V
estur-Evrópu
4 í skattaskjóli þa
r af 3 íslenskir
KRINGLUNNI IST
ORE.IS
Sérverslun með A
pple vörur
MacBook Air 13"
Þunn og létt með rafh
löðu
sem dugar daginn
Frá 199.990 kr.
MacBook Pro Re
tina 13"
Alvöru hraði í nettri o
g léttri hönnun
Ótrúleg skjáskerpa
Frá 247.990 kr.
Mac skólabækur
nar
fást í iStore Kring
lunni
10 heppnir sem versla
Apple tæki frá
1. mars til 15. maí vin
na miða á Justin Bieb
er.
www.sagamedic
a.is
SagaPro
Minna mál me
32 | FRÉTTATÍMINN | HELGIN 29. APRÍL–1. MAÍ 2016