Fréttablaðið - 18.03.2017, Qupperneq 36

Þórunn Steinsdóttir og Unnur Guðrún Páls­dóttir, eða Lukka eins og hún er jafnan kölluð, eru báðar þekktar fyrir mikinn áhuga sinn á
samspili mataræðis og heilsu. Þær
gáfu út matreiðslubókina Máttur
matarins á síðasta ári og fengu fjóra
lækna í lið með sér við gerð bókar­
innar. Markmið þeirra var að fræða
um mataræði sem styrkir heilsuna
og heldur jafnvel sjúkdómum frá.
„Okkur fannst vanta meiri fræðslu
um heilsusamlegt mataræði og að
hún væri studd rannsóknum. Það
er mikið framboð af heilsufæði og
ýmsum varningi en það skiptir máli
að það sé raunverulegur ávinningur
á bak við það,“ segir Lukka. „Það þarf
líka að vera ástríða í þessu,“ bætir
Þórunn við.
Lukka segir mikilvægt að fólk halli
sér ekki að skyndilausnum. „Þótt það
sé í tísku að borða heilsusamlega þá
verður fólk að gæta sín. Ekki er allt,
sem er markaðssett sem heilsuvara,
það í raun og veru. Það þarf að sigta
út og finna það sem einkennist af
heiðarleika og hjarta og er ekki tæki­
færismennska. Það eru svo margir
sem hoppa á vagninn þegar eitthvað
verður vinsælt.“
Þær eru sammála um að úrval
verslana af ferskmeti og heilsuvöru
hafi stórbatnað síðustu ár.
Þórunn flutti frá Vancouver
árið 2010.  Fyrst eftir að hún
flutti heim átti hún í mesta
basli með að finna hráefni
til matargerðar.
„Það hefur svo margt
gerst síðan þá og nú finnst
mér miklu auðveldara að
finna ferskt og virkilega gott
hráefni. Svo er allt í lagi að
það sé ekki alltaf allt til, það
er sjarmi yfir árstíðunum
og gaman á haustin þegar
verslanir fyllast af góðu
grænmeti. Á móti er maður
stundum í lægð þegar það er
lítið til og þá hlakkar maður
til betri tíma, segir Þórunn.
„Ég er sammála, svo
ótrúlega margt hefur breyst,“ tekur
Lukka undir. „Mér finnst stutt síðan
Íslendingar borðuðu bara salt­
hnetur, nú borða þeir fjöldann allan
af hnetutegundum. En við getum
gert betur, við eigum auðvitað að
framleiða meira hér á landi. Minnka
kolefnissporið og nýta okkar góðu
endurnýjanlegu orku til að framleiða
meira og fleiri tegundir af grænmeti
og ávöxtum,“ segir hún.
Lukka bendir einnig á að verslanir
eigi mikið inni í þjónustu við neyt­
endur. „Það má hafa skýrara úrval á
íslensku grænmeti frá því erlenda.
Stundum finnst mér erfitt að greina
hvort um er að ræða íslenskt græn­
meti eða erlent sem er pakkað í
umbúðir hér heima,“ bendir hún á.
Þær segja heilsusamlegt mataræði
ekki endilega merkja öfgar. „Græn­
metisætur eru bara venjulegt fólk.
Sú ímynd að þær séu ómálaðar í
mussum er bara alveg horfin, segir
Lukka og skellir upp úr. Öfgarnar
hafa aukist á hinn veginn, það er
mikið af fólki sem borðar
mikla óhollustu og sykur,
segir hún. „Við erum ekki
að átta okkur á alvöru
málsins. Heilsufæði má
ekki vera einhver tísku­
bylgja, það eiga að vera
réttindi hverrar manneskju
að borða hreina fæðu sem
er ekki skaðleg heilsunni.
Börnin okkar eru þyngri en
börn á Norðurlöndunum.
Eru foreldrar að taka þátt
í heilsuæði en undanskilja
börnin? Erum við fullorðna
fólkið að kaupa okkur græn­
an drykk á meðan börnin
borða kleinuhringi? Það
náttúrulega gengur ekki,“
segir Lukka og nefnir ýmis
merki um óheilbrigða matarmenn­
ingu Íslendinga.
„Það er ekki í lagi að það sé röð
klukkutímum saman eftir árs­
birgðum af kleinuhringjum. Og að
á íþróttakappleikjum sé bara seldur
óhollur matur.“
Þegar Þórunn er beðin um ráð við
innkaup eða í því að bæta matar­
æðið bendir hún oft á fræði Mic­
haels Pollan. „Fólk ætti að kaupa
og elda mat sem það skilur hvað er
og hvaðan hann er. Mat sem er ekki
verksmiðjuframleiddur eða hefur
kannski tíu ára líftíma, það er einfalt
x
Sykurinn er
skaðlegastur
Þetta kaupa þær ekki
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
Þetta er alltaf til í búrinu hjá þeim
Lukka
• Avókadó
• Egg
• IPA bjór handa eigin -
manninum
• Mjólk
• Epli
Þórunn
• Egg
• Agúrkur
• Tómatar
• Hrein AB mjólk
• Gæðaólífuolía í glerflösku
• Hvítlaukur
• Þrjár tegundir af lauk
Hefur mataræði
áhrif á heilsu? Þær
Þórunn Steinsdóttir
og Unnur Guðrún
Pálsdóttir eru sann-
færðar um það og
gefa góð ráð um inn-
kaup og hugarfar.
og gott ráð sem er gott að hafa í huga
við innkaup.“
En svo er fólk svo misjafnt bendir
Lukka á. „Mér hentar að vera öfga­
manneskja. Allt eða ekkert. Það
þýðir ekkert fyrir mig að hætta
smám saman að borða sykur. Það
gengur ekki. Ég þarf að ákveða að
taka allan sykur út í þrjár vikur. Það
er stundum sagt að það taki 21 dag
að búa til nýtt mynstur eða venju og
ég þarf á því að halda að vera ströng
við sjálfa mig.“
Sykurinn er skaðlegastur heils­
unni segja þær. „Já, við erum að átta
okkur á skaðsemi sykurs eins og við
uppgötvuðum hvað sígarettur voru
hættulegar fyrir áratugum síðan,“
segir Þórunn. „Markmið okkar Lukku
var að fá fólk til að fræðast um það
hvað það er í matnum sem nærir,
hvað það er sem styrkir okkur.“
Lukka
• Kleinuhringi
• Morgunkorn
• Sætt morgunkorn
• Aldrei unnar kjöt-
vörur að undan-
skildu beikoni
• Nammi á
nammibar
Þórunn
• Kleinuhringi
• Bjúgu eða unna kjötvöru
eins og kjötfars
• Sykrað morgunkorn
(kaupi Cheerios og Bran
Flakes, þar hef ég játað
mig sigraða.)
• Verksmiðjufram-
leiddan mat sem
hefur langan
líftíma
það eiga
að vera
réttindi
hverrar
manneskju
að borða
hreina
fæðu
ekki kaupa mat sem er
verksmiðjuframleiddur og
með tíu ára líftíma. þetta
er eitt þeirra ráða sem þær
stöllur þórunn steinsdóttir
og Lukka eru með á tak-
teinum til að bæta heilsuna.
H e l g i n ∙ F R É T T A B l A ð i ðh 36l A U g A R D A g U R 1 8 . m A R s 2 0 1 7
1
8
-0
3
-2
0
1
7

0
4
:4
4
F
B
1
2
0
s
_
P
0
8
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
7
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
7
8
-E
E
6
C
1
C
7
8
-E
D
3
0
1
C
7
8
-E
B
F
4
1
C
7
8
-E
A
B
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
1
2
0
s
_
1
7
_
3
_
2
0
1
7
C
M
Y
K