Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.08.1976, Blaðsíða 34

Einnig þarf að hvetja fjölskyldur
til að ræSa framtíSarmöguleika
þeirra sem eru aS eldast innan fjöl-
skyldunnar og á þann hátt reyna aS
koma í veg fyrir vandamál sem geta
skapast ef engar áætlanir hafa veriS
gerSar. ÞaS er eins og flestir forSist
aS ræSa þessi mál þar til skyndilega
verSur ekki hjá því komist aS taka á-
kvarSanir, sem þá leiSa oft til erfiS-
leika og leiSinda innan fjölskyldunn-
ar.
Hér hafa veriS dregin fram vanda-
mál þessa vaxandi hóps aldraSra í
þjóSfélaginu. Þessi vandamál eru svo
umfangsmikil aS þau má telja þjóS-
félagslegt vandamál. Til aS finna
lausn þeirra hefur orsakanna veriS
leitaS, en þaS var ekki erfitt því aS
þær eru svo augljósar. ÞaS hafa ekki
veriS gerSar nægar ráSstafanir meS
tillili til þess aS þetta er vaxandi hóp-
ur og þarf viSunandi aSstæSur í
þjóSfélaginu sem og aSrir þegnar.
Mest aSkallandi eru málefni hins
aldraSa sem er lasburSa eSa sjúkur.
Segja má aS þaS sé stigsmunur á
vandamálunum og er þaS oft háS
heilsufari, félagslegum og fjárhags-
legum aSstæSum. Lausn vandamál-
anna á aS miSa aS því aS skapa þær
aSstæSur er stuSla aS andlegri, lík-
amlegri og félagslegri velliSan hins
aldraSa, hvort sem hann dvelur á
stofnun eSa í heimahúsum. Hóp aldr-
aSra skipa margir sem ekki lengur
hafa getu til aS berjast fyrir sínum
málefnum, þess vegna þurfa þeir á
stuSningi yngri hópanna aS halda.
ÞaS þarf öflugri baráttu til aS leysa
þessi vandamál. ÞaS er til sæmdar
hverri þjóS aS búa vel aS hinum aldr-
aSa og á þann hátt virSa hann og
þakka honum hans framlag.
HEIMILDIR:
Anderson, Helen C.: Newton’s Geriatric
Nttrsing. Mosby, 5. ed. Saint Louis, 1971.
Irvine, R. E. Bagnall, M. K., Smith, B. J.:
Den eldre pasienten. Teknologisk Forlag,
Oslo, 1973.
Rörvik, K., Korsnto, G.: Lœrebok jor syke-
pleieskoler VII. Fabritius og Sönners
Forlag, Oslo, 1968.
Lög um heilbrigðisþjónnstu. nr. 56/1973.
EUilíjeyrir. Tryggingarstofnun ríkisins, 2.
útg. Reykjavík, 1974.
Kjör aldraðra. Samvinnan nr. 2, 1974.
Þór Halldórsson: Skipan málejna aldraðra
og dvalarsjúklinga. Tímarit Hjúkrunar-
félags fslands, nr. 2, 1973.
Hahn, Aloise: Það er erjitt að verða gam-
all. Tímarit Hjúkrunarfélags Islands, nr.
2, 1973.
Anton-Stephers, D.: Psychology oj old age.
Nursing Mirror, 28. maí, 1967.
Biology oj ageing. Nursing Mirror, 18. des.,
1970. (Repiinted from the WHO Chroni-
cle).
Barrowclough, F.: Continuing care jor the
elderly. Nursing Mirror, 30. ágúst, 1974.
Hirsch, Johs.: En sosial krisc. Aftenposten,
10. fehr. 1968.
Aarvik, Egil: Nár vi blir pensjonister. Aft-
enposten, 16. ágúst 1969.
Tillaga um atvinnumál aldraðra. Þjóðvilj-
inn, 14. nóv. 1974.
Sykur
i nokkrum svaladrykkjum
Framhald aj bls. 108.
Skil
Þegar haft er í huga, hversu auð-
velt er að neyta verulegs magns af
þessum drykkjum, vekur það nokkra
furðu, hversu mikinn sykur er í þeim
að finna. Meðalstór gosdrykkj aflaska
inniheldur jafngildi u. þ. b. 10 sykur-
mola eða 3ja brauðsneiða eða %
lítra mjólkur, og drykkinn er hægt að
innbyrða hratt, án þess að hafa sam-
svarandi áhrif á saðningskennd.
Komið hefur fram í skýrslum, að ís-
lendingar eru meðal mestu sykur-
neytenda í heimi, og hlýtur gos-
.drykkjaneyslan að leggja þar til
góðan skerf.
Það getur verið hentugt fyrir syk-
ursjúkan að vita, að honum nægir að
drekka úr hálfri, lítilli Coca Cola-
flösku eða þriðjung úr t. d. Sinalco-
flösku eða úr tæplega hálfu glasi af
Tropicana í stað þriggja uppleystra
sykurmola til þess að forðast blóð-
sykurfall, þegar það vofir yfir. Þó
ber að geta þess, að bæði ávaxtasyk-
ur og fjölsykrur eru mun seinni en
venjulegur sykur og glúkósa að
breytast í blóðsykur.
Það má einnig hugsa sér að hægt
væri að nota hina bragðgóðu gos-
drykki við sykurþolspróf, þar sem e.
t. v. væri síður bætta á klígju, sem
truflar niðurstöður prófsins. Þetta
hefur verið hagnýtt sums staðar er-
lendis og má nú sjá auglýst „sykur-
þolskóla" (Glucacola) í læknatíma-
ritum.
Talið er, að um einn af hverjum
þrem einstaklingum fæðist með
erfðaeiginleika sykursýkinnar. Að-
ferðir til þess að greina þessa eigin-
leika áður en sykursýkin hefur náð
að myndast, eru enn ófullkomnar.
Margt bendir til þess, að umhverf-
ishættir og einkum neysluvenjur ráði
mestu um, hvort sykursýkin komi
fram. Á það einkum við um neyslu
klíðissneyddra kolvetna almennt og
sykurs sérstaklega. Það væri æski-
legt að hægt væri að ráðleggja fólki
um neysluhætti áður en sykursýkin
kemur fram.
CLINITEST-þvagsykurprófið hef-
ur þegar haslað sér völl meðal sykur-
sjúkra á íslandi. Þessi tilraun sýnir
ljóslega kosti þess fram yfir TES-
TAPE við ákvörðun á sykurmagni í
upplausn á bilinu 0-2%, þótt hið
síðara sé auðveldara í framkvæmd.
Þessi munur verður afgerandi, þegar
ákveða þarf innsulinskammta eftir
þvagsykurprófun. Hægt er að auka
næmi prófsins enn meira með því að
nota mismunandi þynningar og
CLINITEST-prófið hefur auk þess
þann kost að mæla fleiri sykra, en
glúkósu eina saman. Ljóst verður
einnig af þessari tilraun, að hægt er
að nota CLINITEST-aðferðina á
fjölbreyttari hátt en um getur í leið-
arvísi.
Greinar þessar eru hirtar með leyfi rit-
stjórnar blaðs sykursjúkra, ,Jafnvægi“, og
kunnum við hestu þakkir fyrir. □
112
TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS