Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1992, Blaðsíða 31

» MINNING «
aðeins í faginu, heldur þótti á þeim
árum sjálfsagt að vera vel lesinn í
heimsbókmenntunum, - ég man
ekki betur en að þær væru allar sjó-
aðar í Tolstoy og Óskari Wilde,
Ibsen og Björnstjerne og að þær hafi
haft á hraðbergi ævisögur allra helstu
mektarkvenna og karla sem sögur
fóru af. Með félagsmálunum rækt-
uðu þær kvenlegar dyggðir, kross-
saumuðu listavel, kúnstbróderuðu,
prjónuðu og hekluðu. Pegar þær
voru að læra á „Kommune- eða
Rigs-“, ungar íslenskar stúlkur á
öðrum og þriðja áratug þessarar
aldar, sárfátækar, þá seldu þær
handavinnuna sína í hannyrðabúðir
í Kaupmannahöfn til að ná sér í
nokkrar aukakrónur. Sem nemar
unnu þær óhemju mikið nætur sem
daga og saumuðu hverja lausa stund
á næturvöktum. Blússurnar sínar og
pilsin saumuðu þær sjálfar, með
aftursting, því þær áttu auðvitað
ekki saumavél.
Við vitum að þær stóðu sig frábær-
lega vel í námi og af myndum að
dæma hafa þær viljað vera og verið
glæsilega búnar. Þær höfðu fjarska
gaman af því að vera „elgegant".
Mér er í barnsminni þegar þær fóru á
alheimsþing hjúkrunarkvenna í
London rétt fyrir stríð og keyptu sér
allar, Bjarney, Sigríður Bachmann
og Sigríður Eiríks, hatta og kjóla í
stíl eftir nýjustu tísku fyrir sinn „síð-
asta pening“, því þær keyptu aldrei
slíkt öðru vísi en fyrir sinn „síðasta
pening". Það heyrði til frásögunni af
kaupunum. Til eru glæsilegar ljós-
myndir af þeim í heimsborginni frá
þeim tíma, eins og klipptar út úr
kvikmynd.
Þær voru blómakonur og náttúru-
unnendur, fóru í langar gönguferðir
um landið og ætíð til berja. Og mikið
lifandis ósköp töluðu þær og lögðu á
ráðin á fundum sem voru haldnir á
heimilunum til skiptis þar sem fram-
borið var sætt kaffi og með því í
sparibollunum á útsaumuðum
dúkum. Þær töluðu um hvernig ætti
að skipuleggja betur störfin hjá
Líkn, um hvernig ætti að kenna fólki
hreinlæti, um hvernig ætti að losna
við spýtubakka sem þóttu sjálfsagðir
í opinberum byggingum, - ég man
eftir einum í Landsbankanum, sem
mér fannst ég alltaf sjá stíga uppúr
glottandi berkladraug, - um hve
nauðsynlegt væri að útvega fleiri
hjúkrunarkonur í heimahjúkrunina
og þegar fram liðu stundir og flestir
sigrar voru komnir í augsýn, án þess
að það væri tíundað sérstaklega, þá
væntanleg Heilsuvemdarstöð Reykja-
víkur.
Þegar hjúkrunarfélagið var annars
vegar þá voru það launamálin og
BSRB-þingin, lífeyrissjóðurinn,
sumarhúsið uppi hjá Reykjum,
heimilissjóðurinn til að skapa
aðstöðu fyrir skrifstofu FÍH (Félags
íslenskra hjúkrunarkvenna). Eða þá
allur undirbúningurinn fyrir nor-
rænu hjúkrunarþingin sem hér voru
haldin. Milli funda var svo endalaust
skrafað í símann. Er það nokkuð
furða þótt vinkona Bjarneyjar, Sig-
ríður Eiríksdóttir, væri okkar megin
kölluð „mamma símalanga“. En
símtölin hennar voru nú reyndar við
fleiri en Bjarneyju, þótt enn þann
dag í dag muni ég símanúmerið
hennar (13016!), af því að ég var svo
oft látin hringja með skilaboð.
Bjarney Samúelsdóttir var einkar
heillandi persónuleiki. Hún var
glettin og eiginlega alltaf með bros í
augunum. Stutt í hlátur og spaug.
Það var svo gaman að koma sem
barn í kaffitíma á Berklavarnarstöð-
ina í Kirkjustræti, þar sem hana var
að hitta fyrir, Sigrúnu Magnúsdóttur
og Óla Hjaltested lækni og oftast
einhverja aðra gestkomandi og fá að
hlusta á líflegar umræður úm menn
og málefni. Eins í Pósthússtrætið þar
sem hún bjó um árabil hjá frú
Claessen og svo margt skemmtilegt
var að skoða. Hún var vinur barna.
Eina minningu á ég þó skýrasta frá
því eftir að ég óx úr grasi sem mér
finnst segja meira en margt annað
um Bjarneyju Samúelsdóttur og er
um leið bergmál af því andrúmslofti
sem sveipaði hjúkrunarkonur
bernskudaga minna. Sú minning er
greipt eins og mynd í huga mér:
Reiðhjólið stóð upp við vegginn
við innstu útidyrnar á nýju fjölbýlis-
húsi uppi í Eskihlíð. Fyrir framan
þennan vegg hafði verið útbúið
blómabeð með sígildum fjölærum
jurtum eins og tíðkuðust í Reykja-
víkurgörðum í gamla daga, þegar
hún fór að þykjast vera borg með
borgum: - venusvagn, vatnsberi,
ranfang, fjalladalafífill og jurtin
góða sem við áhangendur hjúkrun-
arliðsins í þá daga alltaf kölluðum
„Ingimar“, af því að Ingimar í Hvera-
gerði hafði útvegað hana helstu
blómsturhjúkrunarkonum í Reykja-
vík. íslenska þrílita fjólan teygði sig,
lágvaxin og traust, næst steinum sem
skildu að blómabeðið og grófa möl á
bílaplani og ég hugsaði: Jááá, auð-
vitað! En snjallt! Auðvitað er hægt
að eiga garð í fjölbýlishúsi ef maður
bara vill . . . Nú orðið finnst flestum
þetta náttúrulegt og eðlilegt, en þá
upp úr 1960, þegar Bjarney Samúels-
dóttir flutti í Eskihlíðina voru blóma-
beð við háar blokkir sjaldséð.
Þannig var Bjarney Samúelsdóttir
brautryðjandi í blómareitum við
fjölbýlishús eins og í starfsgrein sinni
og félagsmálum þeirra sem eiga hana
að verksviði.
Hjúkrunarkonum sem fyrr og
síðar hafa unnið að framfaramálum
fyrir þjóð okkar votta ég virðingu
mína og einlægan hlýhug.
Vigdís Finnbogadóttir
HJÚKRUN '/« - 68. árgangur 27