Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1992, Blaðsíða 44

» FRÉTTIR «
heimahjúkrun meðal 65 ára og eldri
á íslandi en á öðrum Norðurlöndum
að Svíþjóð undanskilinni.
Sparnaður í
öldrunarþjónustu
Hlutdeild sjúkrahúsa í heildarfjár-
magni heilbrigðisþjónustunnar
nemur 59% á íslandi í dag. Til sér-
hæfðu sjúkrahúsanna fer 66%,
almennra sjúkrahúsa 15% og hjúkr-
unardeilda um 20%.1 2 3)
Á almennum sjúkrahúsum og
hjúkrunardeildum eru eldri hjúkr-
unarsjúklingar í yfirgnæfandi meiri-
hluta eða milli 70-90%. Með hliðsjón
af að kostnaður við að sinna 3-4
sjúklingum heima er svipaður og
kostnaður við umönnun eins sjúkl-
ings á stofnun, er ljóst að efling
heimaþjónustu stuðlar að verulega
aukinni hagræðingu og sparnaði í
heilbrigðisþjónustunni.
Taka verður þó tillit til þess að
fækkað hefur verulega á heimilum
og þess vegna eru þau síður í stakk
búin til að sinna hjálparvana eldra
fólki en fyrr á tímum.
Kostnaður við elli- og hjúkrunar-
deildir nemur trúlega 30% af heildar-
kostnaði reksturs sjúkrastofnana.
Það er athyglisvert að eftir því sem
næst verður komist verja Danir,
Finnar og Norðmenn verulega
minna hlutfalli af vergri þjóðarfram-
leiðslu til heilbrigðisþjónustu en
íslendingar og Svíar.3)
Við eigum að skoða þessa hluti í
þessu ljósi enda engin minnkun af að
læra af öðrum ef vel er haldið á
spöðunum.
Ólafur Ólafsson, landlæknir
HEIMILDIR
1. Social tryghed i de Nordiske lande - 47
Nordisk statistisk skriftserie. K0ben-
havn 1986.
2. Nord. Stat. Yearbook 1991. Kaup-
mannahöfn 1991.
3. B. Árnason. Heilbrigðisútgjöld 1960-
1988. Háskóli íslands.
íslendingar verja veru-
lega minni fjármunum
til félags- og heilbrigðis-
þjónustu en hin
Norðurlöndin
Heilbrigðisþjónustan er talin dýr
og m.a. er bent á að við eyðum einna
mest Evrópuþjóða í þennan mála-
flokk. Samanburður milli þjóða er
þó hæpinn vegna þess að erfitt er að
skilja á milli þess sem greitt er fyrir
heilbrigðisþjónustu og félagslega
þjónustu. Sumar þjóðir fella stóran
hluta heilbrigðisþjónustu við aldr-
aða og þroskahefta undir félagslega
þjónustu, en íslendingar ekki.
Gagnrýnin endurskoðun á þessum
samanburði gefur til kynna að nor-
rænar þjóðir eyða svipuðum hluta af
vergri þjóðarframleiðslu í heilbrigðis-
þjónustu. Öruggur samanburður
fæst ef bornar eru saman heildarupp-
hæðir til félags- og heilbrigðismála.
Norðurlönd:
Útgjöld til heilbrigðis- og félagsþjón-
ustu sem hlutfall af vergri þjóðar-
framleiðslu 1975-1987.
Prósent
1975 I 1197S {$^1981 I 11984 1987
Eins og sjá má, verja íslendingar
verulega minni hluta af vergri þjóð-
arframleiðslu til félags- og heilbrigð-
ismála en aðrar norrænar þjóðir.
Skýringa á þessum mun er að leita
til eftirfarandi:
Við verjum minna til aðstoðar við
eldra fólk enda búa hlutfallslega
færri 65 ára og eldri á íslandi en á
hinum Norðurlöndunum. Hér er
einnig lítið atvinnuleysi.
Athyglisvert er, að þó að börn og
unglingar séu hlutfallslega flest hér á
landi verjum við næsta svipaðri upp-
hæð og aðrar norrænar þjóðir til
aðstoðar við fjölskyldur og börn.
Við eyðum hærri upphæðum í
stofnanir. Sem hlutfall af vergri
þjóðarframleiðslu verjum við lang-
minnstum greiðslum til að bæta fólki
upp tekjumissi (t.d. vegna fæðingar-
orlofs eða sjúkdóms) og til þroska-
heftra.
Örorkugreiðslur eru langlægstar á
Islandi. Lélegt viðurværi og rýr
aðstoð stuðlar að stofnanavistun og
þá fellur umönnun á hendur heil-
brigðisþjónustunnar.
Ólafur Ólafsson, landlœknir
★
Könnun á mótefna-
myndun tveggja bólu-
efna gegn meningococc
B heilahimnubólgu
Heilahimnubólga getur orsakast
bæði af bakteríum og veirum. Séu
bakteríur orsökin er sjúkdómurinn
yfirleitt hættulegri en heilahimnu-
bólga af völdum veira. Pað eru
einkum tvær tegundir baktería, sem
valda heilahimnubólgu.
Gegn annarri þeirra Haemophilus
influenzae B hefur tekist að þróa gott
bóluefni, sem tekið var í notkun fyrir
ungbörn hér á landi vorið 1989 með
þeim árangri að heilahimnubólga af
völdum þeirrar bakteríu hefur ekki
greinst hér síðan haustið 1989. Áður
veiktust að meðaltali 9-10 börn á ári
af þessum sjúkdómi.
Hin bakterían er Neisseria men-
ingitis, hér oft kölluð meningókokk-
40 HJÚKRUN >/92 - 68. árgangur