Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2000, Blaðsíða 5

Formannspistill
))
Deíldarþekkíng
u
Herdís Sveinsdóttir
Hjúkrunarþing Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga var haldið 10.
nóvember sl. undir yfirskriftinni
„hjúkrunarmeðferð" . Á þinginu var
fjallað almennt um meðferð sem
hjúkrunarfræðingar veita og hvenær
meðferð er hjúkrunarmeðferð og
hvenær eitthvað annað. Nokkrir
hjúkrunarfræðingar kynntu sértæka
meðferð sem þeir hafa veitt með
góðum árangri. Ég nota orðið stoð-
meðferð yfir enska hugtakið „alternative
therapy" en erfitt hefur reynst að þýða
það á íslensku. Það hefur þó verið
kallað óhefðbundin meðferð, kjörmeð-
ferð og sértæk meðferð. Skilgreiningar
á því hvað stoðmeðferð er eru einnig
mismunanadi. Þannig skilgreina læknar
stoðmeðferð yfirleitt sem aðferðir og
kenningar um greiningu og meðferð
sem eru að öllu jöfnu ekki kenndar við
læknaskóla og venjulegast ekki stund-
aðar af læknum'. Hjúkrunarfræðingar
geta hins vegar ekki tekið undir þessa
skilgreiningu vegna þess einfaldlega að
stoðmeðferð ýmiss konar hefur verið
kennd í hjúkrunarskólum um áraraðir og
stunduð af hjúkrunarfræðingum. Má þar
nefna slökun, virka hlustun, nudd,
nærveru og bæn. f raun er hugtakið
stoðmeðferð alls ekki gott því það vísar
í eitthvað sem ekki er raunveruleg
meðferð heldur til stuðnings. Á þinginu
áttu sér stað umfangsmiklar og
athyglisverðar umræður í hópum og
pallborði og lauk þinginu á því að Félagi
íslenskra hjúkrunarfræðinga var falið að
skoða frekar og skilgreina hvað
hjúkrunarmeðferð felur í sér.
1 Robert Anderson. Alternative and conventional
medicine in lceland. Heilbrigðisskýrslur. Fylgirit 2000,
nr. 1. Reykjavík: Landlæknísembættiö.
Hjúkrunarfræðingar héldu áfram að
velta fyrir sér hjúkrunarstarfinu á
málþingi um sérfræðiþekkingu í hjúkrun
sem haldið var 23. nóvember sl. á
vegum Rannsóknarstofnunar í
hjúkrunarfræði við hjúkrunarfræðideild
Háskóla íslands, fyrir troðfullu húsi
hjúkrunarfræðinga. Umfjöllunin þar vakti
mig mjög til umhugsunar, sérstaklega
umfjöllun um sérfræðiþekkingu annars
vegar og sérþekkingu eða
reynsluþekkingu hins vegar.
Sérfræðiþekking var skilgreind á þá
vegu að hún byggðist á og krefðist
framhaldsgráðu að loknu hjúkrunarprófi
en sérþekking ekki. Einn fyrirlesarinn,
Anna Gyða Gunnlaugsdóttir, talaði um
„deildarþekkingu" sem ákveðna tegund
sérþekkingar. Samkæmt mínum
skilningi felur deildarþekking í sér
aðstöðubundna þekkingu, hún felur í
sér að hjúkrunarfræðingar deildar eru
hagvanir á deildinni og í sínum störfum.
Þeir þekkja sinn heimavöll, þeir ganga
að hlutunum vísum og þeir þekkja
vinnulag samstarfsfólksins. Þeir þekkja
líka sjúklingahópinn. Þetta þýðir að
hjúkrunarfræðingarnir hafa meira að
gefa í umönnunina, þeir hafa betra
tækifæri til að takast á við það sem
mestu máli skiptir sem er hjúkrun fólks.
Hvað verður um deildarþekkinguna
þegar deildar eru sameinaðar, fluttar til,
jafnvel á milli stofnana og hjúkrunar-
fræðingar flytjast við það á milli deilda?
Sérfræðiþekkingin glatast ekki því hún
er bundin við einstaklinga. Deildar-
þekkingin er hins vegar bundin
aðstæðum og hætt er við að hún glatist
að ákveðnu marki. Kraftur hjúkrunar-
fræðinga fer í að átta sig á nýjum
aðstæðum og staðháttum, á nýju
samstarfsfólki. Ákveðinn tregi og
pirringur getur líka komið fram þegar
reyndum hjúkrunarfræðingum finnst þeir
eins og nýgræðingar vegna aðstæðna
sem þeir þekkja illa. Þessar aðstæður
geta haft áhrif á hjúkrunina sem veitt er
því hjúkrunarfræðingar verða uppteknari
af aðstæðum deildarinnar, hvar hlutirnir
eru, hverjar boðleiðir eru, hvert er
vinnulag samstarfsfólks.
Miklar breytingar standa nú yfir á
stærsta vinnustað hjúkrunarfræðinga,
Landspítala-háskólasjúkrahúsi.
Hjúkrunarfræðingar þurfa að takast á
við þessar breytingar af faglegri ábyrgð
og ávallt með velferð skjólstæðinga
sinna að leiðarljósi. Ég tel mikilvægt að
þau ykkar sem lendið í að miklar
breytingar verða á ykkar deild, á ykkar
vinnuaðstæðum hugið vel að því
hvernig þið getið varðveitt
deildarþekkinguna.
Gleðileg jól.
Gerber
Því lengi býr að fyrstu gerð
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 4. tbl. 76. árg. 2000
245