Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2006, Qupperneq 26

Geir A. Guðsteinsson, geiragnar@torg.is
STÖÐUGT ALGENGARA AÐ
KRABBAMEINSSJÚKLINGAR DEYI HEIMA
Joanne Wells, sem er hjúkrunar-
fræðingur og ráðgjafi við heimahjúkrun
og líknarmeðferð á Englandi, segir
m.a. að stöðugt fleiri geri sér grein
fyrir mikilvægi þess að fólki sé gefinn
kostur á heimahlynningu. Stjórnvöldum
á Englandi sé þetta Ijóst og því fari
stöðugt meira fjármagn til þessarar
þjónustu. Á Englandi séu 253 sjúkra-
hús sem hafi sérhæft sig í meðferð
krabbameinssjúkra á ýmsum stigum
og þau hafi jafnframt tekið inn fólk í
eftirmeðferð eða sinnt heimahlynningu
vegna hjartasjúkdóma, heilablóðfalls
og fleiri sjúkdóma.
En hversu mikilvægt er það að hafa gott
samband við aðstandendur þeirra sem
þurfa á heimahlynningu að halda?
„Það er mjög mikilvægt að hafa gott
samband við sjúklingana og ekki síður
við fjölskyldur þeirra þegar tilkynna
þarf slæmar fréttir af heilsufari, t.d.
þegar viðkomandi hefur greinst með
krabbamein. Það er einnig mikilvægt að
tilkynningin eða boðin komi frá fyrstu
hendi þegar fréttir eru góðar, t.d. um
lækningu eða framfarir. Það er oft erfitt
fyrir aðstandendur að horfast í augu við
það að ættingi þarf t.d. að gangast undir
erfiða skurðaðgerð. Eitt það versta sem
hægt er að gera er að flytja slæmar fréttir
af heilsufari hranalega."
Sumir vilja vera í friði
Kemur fyrir að fólk vilji alls ekki hjálp ykkar
þegar kemur að heimahlynningu eða
líknarmeðferð?
„Já, sumir vilja bara fá að vera sem
mest í friði og dvelja á sjúkrahúsi til
hinstu stundar. Stundum gera þeir sér
alls ekki grein fyrir hversu mikla hjálp
þeir geta fengið hjá þeim sem sjá um
heimahlynningu. Svo erum við auðvitað
sérfræðingar í því hvenær og hvernig
þjónustu sjúklingurinn þarf á að halda.
Hér á íslandi mun ég m.a. benda á hversu
mikilvægt það er að heimahlynning standi
einnig þeim til boða sem hafa fengið
hjartaáfall. Það fólk vill ekki síður en
þeir sem hafa greinst með krabbamein
dvelja heima eins lengi og unnt er ef
fjölskyldan er einnig hlynnt því. Það
verður stöðugt algengara að fólk deyi
heima og það er ekki síst vegna þess
að það er hægt að veita heimaþjónustu
vegna aukinna umsvifa þeirra félaga og
stofnana sem sinna heimahlynningu. í
könnun, sem gerð var á Englandi, kom
í Ijós að um 75% aðspurðra, sem þurftu
á heimahlynningu eða líknarmeðferð að
halda, vildu deyja heima. Nú deyja um
25% krabbameinssjúklinga á Englandi
heima,“ segir Joanne Wells.
Á Englandi hafa 12% íbúanna náð 65
ára aldri. Árlega greinast um 230 þúsund
manns með krabbamein en um 1%
dauðsfalla er vegna krabbameins. Um
34 krabbameinsfélag eða krabbameins-
samtök starfa víðs vegar um England
og kannanir hafa leitt í Ijós að mun fleiri
greinast með krabbamein í London en í
öðrum borgum eða stöðum.
Hólmfríður Kristjánsdóttir, holmfridur@fsa.is
RÁÐSTEFNAN KRABBAMEIN OG LÍKNANDI MEÐFERÐ
Hugleiðingar um ráðstefnuna Krabbamein og líknandi meðferð sem haldin var á vegum Háskólans á
Akureyri dagana 16. og 17. september 2005 í húsnæði HA.
Ráðstefna þessi var liður í skipulögðu
framhaldsnámi á vegum HA og var
meistaranemum skylt að mæta á hana
og öðrum gefinn kostur á að taka
þátt í henni. Var hún í alla stað vel
skipulögð og einnig áhugaverð fyrir þá
sem eru í klínískri vinnu með sjúklingum
með krabbamein. Sjónarmið hinna
ýmsu faghópa, sem sinna þjónustu
við krabbameinsveika einstaklinga,
voru kynnt, s.s. hjúkrunarfræðinga,
félagsráðgjafa og krabbameinslækna.
Einnig var á ráðstefnunni læknir frá
Skotlandi sem hefur sérhæft sig í líknandi
meðferð og í lok ráðstefnunnar velti
heimspekingur fyrir sér tilgangi lífsins.
Dr. Sigríður Halldórsdóttir prófessor
fjallaði á áhugaverðan hátt um þarfir
þeirra sem leita eftir þjónustu hjá heil-
brigðiskerfinu og þá sérstaklega sjúkra-
stofnunum. Sigríður benti á hvað það
veldur mikilli tilvistarkreppu að greinast
með lífshættulegan sjúkdóm eins og
krabbamein er og hvað skiptir miklu máli
að þeir sem annast viðkomandi hafi til að
bera mikla þekkingu og færni á mörgum
sviðum. Nefndi hún sérstaklega faglega
færni, fagvisku, umhyggju og getu til að
hafa uppbyggjandi samskipti og mynda
tengsl við fólk. Nefndi hún einnig mikilvægi
þess að heilbrigðisstarfsfólk legði rækt
við sjálft sig og öðlaðist sjálfsþekkingu
því hver og einn er hornsteinninn í þeirri
þjónustu sem hann veitir.
Dr. Sigríður Gunnarsdóttir hjúkrunarfræð-
ingur fjallaði um hvernig hindrandi viðhorf
og hugmyndir sjúklinga og fjölskyldna
24
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 1. tbl. 82. árg. 2006