Stjórnmálatímarit - 01.01.1884, Blaðsíða 5

Um isl. umbobsm. í Höfn.
5.
marma, er á balc við þau stendr — yfir höfuð að taJa, að
kynna hið sanna í hverju xnáli alveg afdráttarlaust, eins
og liann pelclcir pað hezt. petta er pað, sem hverri stjórn
ríðr mest á að vita um mál þeirra, sem hún á að stjórna.
]->essu ríðr stjórn vorri á, eins og hverri annari. Og eklci
skulu menn halda, að pað sé hin skynsama og frjálslynda *
stjórn Breta ein, sem álítr nauðsynlegt, að lönd með sér-
stakri stjórnarskipun innan eins og sama ríkis hafi slílc-
an umboðsmann í lieyrnar-nánd við sig. Eg get til fært
annað dæmi, sem óneitanlega hefir mikla pýðingu í pessu
efni. Síðan 1809 hefir stórfurstadæmið Finnland verið inn-
limað í hið rússneska ríki. Enn með keisaralegri auglýs-
ingu, Borgá 15. (27.) marz pað sama ár var álcveðið, að
landið sl;yldi framvegis hafa sín sérstölcu landsréttindi og
halda peirri stjórnarskrá (grnndlag), sem pað hafði feugið
undir Svíaríki 21. ágúst 1772, og Finnar rneta, pann dag
í dag, sem dýrmætasta hnoss pjóðar sinnar'. Finnlandi
voru pannig 1809, pótt hernumið land væri, orða og um-
svifalaust fengin hér unr bil liin söinu landsréttindi sem
ísland fékk á pappírnum 1874 eftir prjátíu ára baráttu
við Dani. Enn síðan hafa Bússa keisarar veitt Finnlandi
margfalt meira sjálfsforræði enn vér höfum enn fengið tyrir
ísland, pó ótrúlegt kunni pykja; frá pví 1809 hafa Fiuu-
ar sjálfir haft heima-stjórn, og ráðið (senr liét Regerings-
Conseil 1809—16’, enn Kejserlig Senat síðan) hefir verið
landsins löggjafarvald milli pinga, og gefr út lög sín og
tilskipanii' í naýni keisarans, án undirskriftar hans, pó
ekki sé nema dagleiðar ferð milli Helsingfors, stjórnarsetrs
Finnlands, og Pétrsborgar.- Ekki nóg með pessu; frá 1809
1) Um undirskritt Rússakeisara undir lög Finna á landsmálinu
heíir aidrei verið {tráttað einu orði.
2) Ilið í'astsetta orðalag uiulirskriftarinnar er: — 'Enligt Ilana