Stjórnmálatímarit - 01.01.1884, Blaðsíða 9

Gagnsemi banka.
9.
íé liaus, sem hann og par að auki getr mist fyrir húss-
bruna og mörg önnur óhöpp, sem eigi er hægt að varast
eða afstýra.
Úr öllu pví, er vanda sætir af ófannefndu tapi, hætir
banki. Eigandi peninga, sem í banka nær, parf hvorki
að vera að hirða urn pá sjálfr né leggja á hættuna að
fela öðrum vörzlu peirra. Hann getr fengið pá bankara
sínum til geymslu; hankari tekr við peim fegins hendi,
pví pað er hans starf, að draga að sér alla peninga, sem
aðdrægir eru. J>egar hann hefir tekið við peningunum,
her hann alla ábyrgð á peim. Yerði bankari stolinn, glat-
ar sá engu, sem peningana ' lagði inn, pví bankarí er
skyldr að skila lionum innlögufé öllu, hvenær sem eftir er
gengið. Jægar eigandi innlögufjár parf á peningum að
halda, parf hann að eins að skrifa bankaávísun og fara
með liana í bankann, efliann parf peninganna fyrir sjálf-
an sig, og taka út pað, sem ávísun liljóðar uppá, eða, ef
hann parf að borga peningana í skuld, pá að fá ávísunina
peim, er hann skuldar, sein síðan fer með liana á sama
hátt. Ávísunina borgar bankinn viðstöðulaust í peim teg-
undum gjaldeyris—mynt eða ‘pappírum’ —, sem um er
beðið.
2
Bankar gefa víðasthvar vöxtu af pví fé, sem lagt
er inn hjá peim, og eigi er ólíklegt að lamlsbankinii
íslenzki gjörði Iiið sama.
Banki — bankau — orkar pví, að draga saman í
stórsjóð fjölda af smá-summum, sem liggja vaxtalausar hér
og' hvar í hirzlum eigenda, og pessum stórsjóði ver bank-
inn *til pess, að greiða fyrir verzlun í víðasta skilningi.
Með pessu móti eykr bankinn vaxtahæran (produktiv)