Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1984, Blaðsíða 20

Ábyrgð löggiltra endurskoðenda
Löggiltir endurskoðendur voru spurðir
álits á því hvers vegna ekki hefði reynt á
ábyrgð þeirra fyrir dómstólum hér á landi.
Langflestir löggiltir endurskoðendur svör-
uðu því til að ástæðan sé sú að ársreikningar
eru almennt ekki notaðir til ákvarðanatöku.
Menn spá lítið í ársreikningana þegar þeir eru
að fjárfesta í fyrirtækjum.
En hvað veldur því að ekki hefur reynt á
ábyrgð löggiltra endurskoðenda gagnvart
lánastofnunum, sem almennt krefjast árs-
reikninga við lánsumsókn? Hugsanleg skýr-
ing getur verið sú að endanleg ákvörðun um
lán byggist ekki á þeirri mynd sem ársreikn-
ingurinn gefur af viðkomandi fyrirtæki. Hag-
deildarmenn segjast gera greinarmun og taka
fram í skýrslu til bankastjórnar, hvort við-
komandi ársreikningur er endurskoðaður,
eða ekki, en síðan er e.t.v. tekin ákvörðun
um lánsumsókn út frá öðrum sjónarmiðum.
Athyglisvert er, að fjórðungur forráða-
manna hlutafélaga telja að löggiltir endur-
skoðendur beri ábyrgð á bókhaldi félagsins
og af þeim er meirihlutinn forráðamenn
endurskoðaðra félaga. En í 4. grein bók-
haldslaga frá 1968 segir að stjórnendur þeirra
félaga og stofnana, sem bókhaldsskyldar eru
og þeir, sem bera ábyrgð á bókhaldsskyldum
rekstri, skuli sjá um að ákvæðum bókhalds-
laga sé fullnægt.
Það er íhugunarvert að nokkrir forráða-
menn hlutafélaga telja að löggiltirendurskoð-
endur beri litla sem enga ábyrgð, og meðal
þeirra, sem það telja, eru forráðamenn endur-
skoðaðra félaga. Þetta getur verið ein skýring
á því hvers vegna ekki hefur reynt á ábyrgð
löggiltra endurskoðenda hér á landi.
Það kom í ljós í könnuninni að í þremur
tilfellum af átján höfðu löggiltir endurskoð-
endur látið kjósa sig sem endurskoðendur
hlutafélaga án þess að framkvæma endur-
skoðun. Kosnum endurskoðendum er þó
skylt að framkvæma endurskoðun skv. 86. gr.
hlutafélagalaga. Þetta skýrir e.t.v. að ein-
hverju leyti hversu illa forráðamenn hluta-
félaga eru upplýstir um ábyrgð og tilgang
endurskoðunar. Þar sem löggiltir endurskoð-
endur ættu vitanlega að gera forráðamönnum
grein fyrir því hvað felist í því að láta kjósa
sig.
Lokaorð
Niðurstaðan er sú að mikil þörf er á fræðslu
meðal notenda ársreikninga um störf lög-
giltra endurskoðenda. Jafnframt er nauðsyn-
legt að draga fram og leiðrétta þann mis-
skilning sem virðist ríkja milli löggiltra
endurskoðenda annars vegar og notenda
ársreikninga hins vegar.
Við vonum að einhverjir hafi haft gagn af
þessari grein og að hún skapi umræðu innan
félagsins um þessi mál.
Að lokum viljum við koma á framfæri við
reikningsskilanefnd FLE athyglisverðri til-
lögu sem snýr að framsetningu, sem kom
fram hjá lánastofnanamanni. Hann sagði að
það skorti oft samræmi milli liða í efna-
hagsreikningi og rekstrarreikningi. Sem
dæmi má taka vörunotkun og ógreidd vöru-
kaup. Ógreidd vörukaup eru oft falin inn í
samþykktum víxlum og viðskiptamönnum.
Þarna mætti til dæmis vera með sundurliðanir
í skýringum til að draga fram ógreidd
vörukaup sem eru í efnahagsreikningi í
mismunandi kröfuformi.
k.
18