Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1984, Blaðsíða 19

Tilgangur endurskoðunar
Meðal notenda ársreikninga var spurt um
tilgang endurskoðunar. Niðurstöður úr svör-
um forráðamanna hlutafélaga eru þær að
aðeins tæplega helmingur þeirra skilur nokk-
uð vel hvað felst í hugtakinu góð endur-
skoðunarvenja. Ef litið er á endurskoðuð
félög eingöngu skánar hlutfallið aðeins
þ.e.a.s. fer í 56%. Þrátt fyrir þessi 56%
virðast 60% forráðamanna endurskoðaðra
hlutafélaga álíta að löggiltir endurskoðendur
geti gefið óháð álit, þó þeir starfi hjá
viðkomandi hlutafélagi. Þetta er eitt dæmi
um þann misskilning sem ríkir á markaðnum
um starfssvið löggiltra endurskoðenda. Það
kemur á óvart hve lítill munur er á milli
forráðamanna óendurskoðaðra og endur-
skoðaðra félaga, hvað varðar skilning á
tilgangi endurskoðunar.
Hlutfallið er nokkuð skárra meðal forráðá-
manna lánastofnana þar sem flestir þeirra
gera sér nokkuð góða grein fyrir tilgangi
endurskoðunar. Hjá skattstjórum er hlut-
fallið svipað og hjá forráðamönnum hluta-
félaga.
Aðaltilgangur með endurskoðun frá sjón-
arhóli margra notenda ársreikninga virðist
vera fullvissa um að bókhald sé til staðar og
afstemmt. Þá vaknar sú spurning hvort sú
vinna löggiltra endurskoðenda, sem felst í
óendurskoðuðum reikningsskilum gæti ekki,
í mörgum tilfellum, komið í stað endur-
skoðaðra reikningsskila.
Löggiltir endurskoðendur telja skv. niður-
stöðum könnunarinnar að það felist alltaf
einhver endurskoðunarvinna í óendurskoð-
uðum reikningsskilum. Þessi vinna er einkum
fólgin í afstemmingum og staðfestingu á
eigna- og skuldaliðum. Út frá niðurstöðum
um hvað felist í góðri endurskoðunarvenju
má því álykta sem svo að sú vinna sem felst í
óendurskoðuðum reikningsskilurri geti í
mörgum tilfellum komið í stað formlegrar
endurskoðunar, eins og hún er skilgreind í 1.
grein laga um löggilta endurskoðendur.
Viðhorf til stéttarinnar
Reynt var í könnuninni að draga fram
hvort gerður sé, annars vegar greinarmunur
á vinnu löggiltra endurskoðenda og annarra
og hins vegar greinarmunur innbyrðis milli
löggiltra endurskoðenda.
Niðurstaðan var sú varðandi fyrra atriðið
að töluvert virðist um að notendur ársreikn-
inga geri ekki greinarmun á löggiltum endur-
skoðendum og kosnum endurskoðendum
sem ekki eru löggiltir, þrátt fyrir þær ströngu
námskröfur sem gerðar eru til löggiltra
endurskoðenda.
Það kom í ljós varðandi seinna atriðið að
löggiltir endurskoðendur telja sig í verra áliti
hjá notendum ársreikninga, heldur en for-
ráðamenn hlutafélaga og lánastofnana telja
þá í. Hins vegar telja löggiltir endurskoðendur
sig í betra áliti hjá notendum, en skattstjórar
telja þá í. Aðeins 14,3% skattstjóra telja að
öll endurskoðendastéttin sé í góðu áliti hjá
notendum.
Niðurstöður úr spurningu til skattstjóra
benda til þess að munur sé á vinnugæðum,
eftir því hvaða löggiltur endurskoðandi á í
hlut, þar sem 4 af 7 skattstjórum sem tóku
þátt í könnuninni telja að starfsmenn skatt-
stofu meðhöndli skattframtöl á mismunandi
hátt, eftir því hvaða endurskoðandi hefur
samið framtalið. Þetta virðist eiga sér stað,
þrátt fyrir að ekki séu gefin út um það
fyrirmæli.
En hvers vegna er þessu þannig varið? Af
hverju eru til „svartir listar“ á skattstofum og
í hagdeildum banka? Við greinarhöfundar
viljum varpa þessum spurningum fram til
alvarlegrar umræðu innan félagsins.
Það hlýtur að vera nauðsynlegt að gæði
vinnu löggiltra endurskoðenda séu svipuð og
að ekki skipti máli hvaða endurskoðanda er
leitað til.
Það er því siæmt þegar rtotendúr ársreikn-
inga hafa ástæðu til að ætla að munur sé á
gæðum vinnu löggiltra endurskoðenda, eftir
því hvaða endurskoðandi á hlut að máli.
17
i