Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1988, Síða 24

Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1988, Síða 24
deild og í þagnarskyldu endurskoðandans. Hugtakið óháður felur í sér, að endurskoðandinn má ekki eiga hagsmuna að gæta eða vera í stjórn þess félags, sem endurskoða á, né dótturfélögum þess. í lögum um hlutafélög, 83. gr. segir svo: Endurskoðandi hlutafélags má ekki vera í stjórn eða fulltrúanefnd þess, framkvœmdastjóri þess eða starfsmaður. Eigi má hann heldur vera í þjónustu formanns stjórnar félagsins, framkvæmdastjóra þess, prókúruhafa eða þeirra starfsmanna, sem annast eða hafa eftirlit með bókhaldi þess eða fjármálum. Þá má endurskoðandi eigi vera maki þessara aðila, skyldur þeim eða tengdur að feðgatali eða niðja eða fyrsta lið til hliðar, kjörforeldri þeirra eða kjörbarn, fóstur- foreldri eða fósturbarn. Endurskoðandi hlutafélags má ekki vera í þjón- ustu stjórnarmanns félagsins. Þann, sem ekki er hlutgengur við kosningu endur- skoðanda í móðurfélagi, má ekki kjósa sem endur- skoðanda í dótturfélagi. Endurskoðandi má hvorki vera skuldugur félaginu né félögum í sömu samstœðu. Hæfni endurskoðandans er tryggð með þeim ströngu reglum er gilda varðandi skilyrði fyrir löggildingu. Þagnarskyldan lýtur að því, að sú vitneskja sem end- urskoðandinn aflar sér í starfi, komist ekki til vitundar óviðkomandi aðila. Þagnarskyldunni er betur lýst síðar í texta þessum. FRAMKVÆMD ENDURSKOÐUNAR Með endurskoðun ársreiknings er átt við, eins og segir í hlutafélagalögum, „að kanna ársreikning og reikningshald félags“. Endurskoðuninni er ætlað að skapa endurskoðandanum forsendur til að tjá sig um efnahagsreikning, rekstrarreikning, skýrslu stjórnar og aðra þá þætti ársreikningsins sem endurskoðunin kann að taka til. Endurskoðun ársreiknings er framkvæmd að hluta meðan á reikningsárinu stendur, að hluta þegar bókum félagsins hefur verið lokað og gerð ársreiknings er lok- ið. Endurskoðun hefst með söfnun upplýsinga. Upplýs- ingum sem þá er safnað eru mjög almenns eðlis um starfsemi fyrirtækisins. Næsta skref í endurskoðuninni er gerð heildaráætlun- ar. Endurskoðandinn þarf að meta hvað skuli rannsaka og í hvaða mæli. Áætlanagerðin er afar mikilvæg í starfi endurskoðandans og afgerandi varðandi gæði endur- skoðunarinnar. Unnt er að hugsa sér vel útfærðar kann- anir sem reynast haldlausar, þar sem rannsóknirnar beindust að röngum efnisatriðum. Sér til aðstoðar við áætlanagerðina hefur endurskoðandinn leiðbeinandi reglur FLE og alþjóðlegu endurskoðunarnefndarinnar, IFAC. Það sem mestu ræður um gerð áætlunarinnar eru hugtökin „áhætta“ og „mikilvægi“. Þegar heildaráætl- uninni er lokið, er áætlunin brotin niður í minni en ná- kvæmari hlutaáætlanir. Hér velur endurskoðandinn rannsóknaraðferðir og annað er lýtur að framkvæmd endurskoðunarinnar. Hér er þess gætt að öll vinna verði sem markvissust. Næst hefst hin eiginlega endurskoðun. Endur- skoðandinn framkvæmir þær aðgerðir, sem í áætluninni felast og metur niðurstöður rannsóknanna. Þetta mat á sér stað af og til í tímans rás og getur á stundum orðið tilefni til breytinga í „endurskoðunaráætluninni" jafn- hliða frekari rannsóknum. Að síðustu gerir endur- skoðandirin skýrslu um endurskoðunina. Endurskoðun- arskýrslan, áritunin, er það gagn, sem almenningi er aðgengilegt og opinbert. Þessi skýrsla er rituð eftir að endurskoðun er lokið og hefur að geyma samandregnar niðurstöður endurskoðunarinnar. Ennfremur skrifar endurskoðandinn oft skýrslur beint til stjórnar fyrirtækisins. í skýrslum þessum er þá að finna aðfinnslur, gerðar tillögur um leiðréttingar og endurbætur á reikningshaldi eða öðru til að koma í veg fyrir mistök og/eða villur. HVAÐ Á ENDURSKOÐANDINN VIÐ MEÐ INNRA EFTIRLITI? í huga endurskoðandans er hugtakið „innra eftirlit" mikilvægt og afgerandi varðandi umfang endurskoðun- ar og endurskoðunaraðferðir. Með „innra eftirliti" á endurskoðandinn við allar þær aðferðir, sem notaðar eru til að tryggja að ekki komi upp villur í starfsemi fyr- irtækisins, villur sem gætu skaðað hagsmuni félagsins eða orsakað misvísanir á ársreikningi þess, villur sem ella kynnu að koma upp, óviljandi eða af ásetningi. Dæmi um slíkar aðferðir eru „áritanir á skjöl“, „taln- ingar“, sjóðsvélar o.fl. „Innra eftirlitið" byggir enn- fremur á því, að eftirfarandi atriði séu vel skipulögð og þaulhugsuð, þ.e. dreifing valds, verkaskipting, bók- haldsskipulag og upplýsingaflæði. Ennfremur er mikil- vægt fyrir „innra eftirlit" að fylgjast vel með „lotun rekstrarliða“ og frávikum frá áætlunum. HVAÐ ER INNRI ENDURSKOÐUN? I stórum fyrirtækjum má stundum finna endurskoð- unardeildir m.a. í þeim tilgangi að tryggja að stjórn og framkvæmdastjóri fylgi í einu og öllu ákvæðum hlutafé- lagalaga varðandi reikningshald og fésýslu. Innri endur- skoðunin rannsakar oft hið „innra eftirlit“ og gerir til- lögur um endurbætur á því kerfi. Innri endurskoðun getur aldrei komið í stað hinnar lögbundnu óháðu endurskoðunar. 24

x

Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda
https://timarit.is/publication/1258

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.