Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1988, Side 27

Frá fastanefndum FLE
Reikningsskilanefnd FLE
Ritnefnd þessa rits óskaði eftir því við reikningsskila-
nefnd Félags löggiltra endurskoðenda, að hún gerði á
þessum vettvangi stutta grein fyrir hlutverki sínu og
störfum. Ástæðan til þess mun vera sú, að fyrirhugað er
að dreifa þessu tímariti til annarra en félagsmanna; að-
ila, sem hugsanlega hefðu áhuga á efni ritsins. Hér á
eftir verður fyrst nokkrum orðum farið um stöðu
nefndarinnar, en síðan verður í stuttu máli gerð grein
fyrir störfum núverandi og fyrrverandi reikningsskila-
nefndar félagsins. í nefndinni eiga þrír félagsmenn sæti
hverju sinni, en í henni hafa starfað um 10 félagsmenn
síðan hún tók formlega til starfa.
í 11. gr. laga um Félag löggiltra endurskoðenda segir,
að hlutverk reikningsskilanefndar félagsins skuli vera
að gera tillögur að leiðbeinandi reglum um gerð árs-
reikninga, sem gefnar yrðu út sem álit félagsins. Tillög-
ur nefndarinnar skulu kynntar innan félagsins á ákveð-
inn hátt, en þær þurfa að hljóta samþykki 3/4 fundar-
manna á aðalfundi félagsins til þess að fá formlega
staðfestingu sem álit þess.
Fram til þessa hafa engar leiðbeinandi reglur um
reikningsskil fyrirtækja verið samþykktar á aðalfundi
félagsins. Á hinn bóginn hafa þær reikningsskilanefnd-
ir, sem starfað hafa undanfarin ár, gefið út álitsgerðir
eða kynnt hugmyndir sínar fyrir félagsmönnum varð-
andi tiltekin álitamál á sviði reikningsskila, án þess að
óska eftir því við aðalfund félagsins að hann staðfesti
þær. Ástæðan til þessa háttar er vafalaust sú, að reglur
um reikningagerð hafa verið í mótun á síðustu árum,
einkum þær er lúta að frásögn af áhrifum verðbólgunn-
ar á mælingar á afkomu og stöðu fyrirtækja. Og af þeim
sökum hafa starfandi nefndir, enn sem komið er, ekki
óskað eftir formlegri staðfestingu á álitsgerðum sínum;
á því kann að verða breyting á næstunni.
En jafnvel þótt álitsgerðir reikningsskilanefndarinnar
hafi ekki fengið formlega afgreiðslu á félagsfundi, má
gera ráð fyrir að þær geti engu að síður haft nokkur
áhrif til mótunar góðra reikningsskilavenja hér á landi.
Raunar mætti hugsanlega ganga lengra í þessu efni og
segja, að þær geti skorið úr um, hvort tiltekin aðferð
samrýmist viðurkenndum venjum eða ekki. Óljóst er
þó, hvaða þýðingu álitsgerðir nefndarinnar hefðu, ef
það kæmi til kasta dómstólanna að meta, hvað teldist
vera góð reikningsskilavenja og hvað ekki.
Það er brýnt að mati núverandi nefndar að samræma
reikningsskil fyrirtækja og stofnana í landinu. Mikið
hefur að vísu áunnist í því efni á undanförnum árum,
en betur má ef duga skal. Nauðsynlegt er, að formlegar
reglur séu til staðar til leiðbeiningar fyrir þá sem semja
reikningsskil. Svigrúm til frásagnar á afkomu og efna-
hag fyrirtækja er of mikið, sem aðallega má skýra með
ófullnægjandi ákvæðum laga, er lúta að reikningagerð.
Endurskoðendur hafa þó unnið gott starf í því að betr-
umbæta það afkomuhugtak, sem notað er í reiknings-
skilum fyrirtækja, og ýmis önnur atriði er varða reikn-
ingagerðina almennt. En ljóst er þó, að mikill stuðning-
ur væri af skýrari ákvæðum í lögum en þar er nú að
finna.
Það væri út af fyrir sig einnig mögulegt, í stað þess að
setja skýrari reglur í lög, að heimila félagsskap löggiltra
endurskoðenda með lögum að setja reglur um hvers
konar reikningsskil. Ljóst er, að kunnáttu í þessum
fræðum er aðallega að finna hjá endurskoðendum. Þá
væri vafalaust skynsamlegt að aðrir aðilar, sem hags-
muna eiga að gæta, ættu aðgang eða aðild að slíku
starfi. Þessari aðferð er beitt víða erlendis. I þessu sam-
bandi má geta þess, að nokkrar þjóðir hafa ákveðið
með lögum að stöðlum Alþjóðlegu reikningsskilanefnd-
arinnar (IASC) skuli fylgt við ársreikningagerð fyrir-
tækja.
Nú skal vikið að störfum nefndarinnar á undanförn-
um árum, en hún hefur aðallega kynnt efni á félgs-
fundum og hafa þá yfirleitt verið lagðar fram álitsgerðir
eða annað skrifað efni. Fyrst skal nefnt það álit, sem
vafalítið hefur haft mest áhrif á reikningagerð hér á
landi. Hér er að sjálfsögðu átt við þær fyrirmyndir að
framsetningu reikningsskila, sem lagðar voru fram á fé-
lagsfundi í ársbyrjun 1980. Þá höfðu nýlega verið sam-
þykkt ný lög um hlutafélög og tekju- og eignarskatt,
sem mikla þýðingu höfðu varðandi efni ársreikninga
fyrirtækja. Fullyrt skal, að ekkert framlag til framþró-
unar reikningsskila hér á landi hafi haft eins mikil áhrif
27