Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.2016, Blaðsíða 12

Helgarblað 13.–16. maí 201612 Fréttir
Glerborg ehf • Mörkinni 4, 108 Rvk. • S: 565 0000 • Opið 8-17 virka daga • www.glerborg.is
Fáðu þéR SvalaGleR FRá GleRbORG FyRiR SuMaRið
2291 árf ðregalgeps &nupílsrelg ,raggulg ,relG
2291 árf ðregalgeps &nupílsrelg ,raggulg ,relG
2291 árf ðregalgeps &nupílsrelg ,raggulg ,relG
Fáðu
tilboð!
Stjórnvöld Sýna aflandS-
krónueigendum á Spilin
n frumvarp kynnt í næstu viku n Opinn gluggi í fjórar vikur n Hvati að sem flestir taki þátt n Stórauknar heimildir lífeyrissjóða
Í
slensk stjórnvöld munu í næstu
viku sýna aflandskrónueigendum
á spilin þegar fjármála- og efna-
hagsráðherra kynnir frumvarp í
tengslum við margboðað útboð
Seðlabanka Íslands til að leysa út allt
að 300 milljarða aflandskrónueignir.
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra
mun þá gera grein fyrir frumvarp-
inu, sem fjallar um umgjörð um svo-
nefnda stöðugleikareikninga, á ríkis-
stjórnarfundi, samkvæmt heimildum
DV, og í kjölfarið verður það lagt fyr-
ir Alþingi. Frumvarpinu fylgir ítarleg
greinargerð, rétt eins og þegar stjórn-
völd lögðu fram frumvarp um 39%
stöðugleikaskatt á eignir slitabúanna
fyrir tæpu ári, þar sem útlistaðar eru
hinar laga- og efnahagslegu röksemd-
ir að baki þeim aðgerðum sem stjórn-
völd telja nauðsynlegt að grípa til svo
hægt sé að halda áfram með haftalos-
unarferlið.
Fallist aflandskrónueigendur, sem
eru að stærstum hluta aðeins fjór-
ir erlendir fjárfestingarsjóðir, ekki á
skilyrði stjórnvalda til að taka þátt í
gjaldeyrisútboði Seðlabankans munu
þeir enda með fé sitt á slíkum stöð-
ugleikareikningum til langs tíma
á engum eða neikvæðum vöxtum.
Sumir sjóðanna hafa gefið í skyn að
undanförnu að þeir muni kjósa að
fara þá leið enda telji þeir þann val-
kost hugsanlega betri en að skipta
á krónueignum sínum fyrir erlend-
an gjaldeyri úr forða Seðlabankans á
gengi sem er tugprósentum lægra en
skráð gengi krónunnar. Þá hafa sjóð-
irnir látið erlenda og íslenska ráðgjafa
kanna ítarlega hvaða lagalegu úrræði
þeir kunni að hafa gagnvart íslensk-
um stjórnvöldum komi sú staða upp.
Yfir 100 milljarða heimild
Aflandskrónuútboðið er næsta stóra
skrefið – á eftir uppgjöri slitabúa
föllnu bankanna – í heildstæðri áætl-
un stjórnvalda um losun fjármagns-
hafta sem var fyrst kynnt í Hörpu
í júní á liðnu ári. Í útboðinu mun
aflandskrónueigendum sem kunnugt
er annars vegar bjóðast að losna strax
með fé sitt úr landi í gegnum gjald-
eyrisforða Seðlabankans með veru-
legu álagi eða hins vegar að skipta á
eignum sínum fyrir ríkisskuldabréf í
krónum til 20 ára með útgöngugjaldi
fyrstu sjö árin eða skuldabréfi til með-
al langs tíma í evrum. Þeir fjárfest-
ar sem fallast ekki á þessa afarkosti
stjórnvalda enda með krónueignir
sínar á stöðugleikareikningum.
Verði niðurstaðan sú að einhver
hluti aflandskrónueigenda verði
eftir legukindur (e. hold-outs) mun
það engu breyta um áform íslenskra
stjórnvalda að koma fram með að-
gerðir sem miða að því að lyfta höft-
um á íslenska lífeyrissjóði, fyrirtæki
og heimili. Stefnt er að því í kjölfar
gjaldeyrisútboðs Seðlabankans, sem
mun fara fram í næsta mánuði, að
stórauka heimildir lífeyrissjóða til er-
lendra fjárfestinga – að öllum líkind-
um þannig að þeir geti fjárfest fyr-
ir samtals meira en 100 milljarða á
ársgrundvelli. Frá því að haftaáætl-
un stjórnvalda var kynnt á síðasta ári
hefur Seðlabankinn í tvígang veitt líf-
eyrissjóðunum heimild til að fjárfesta
erlendis, samtals fyrir 30 milljarða.
Hlutfall erlendra eigna lífeyrissjóð-
anna er um þessar mundir aðeins
um 22% en til lengri tíma litið er talið
æskilegt að það sé í kringum 50%.
Ljóst er því að erlend fjárfestingaþörf
sjóðanna á komandi árum hleypur á
mörg hundruð milljörðum króna.
Bjartsýnar væntingar
Eftir að frumvarpið um stöðugleika-
reikninga verður samþykkt að lög-
um verður opinn gluggi í um fjórar
vikur fyrir hina erlendu fjárfestingar-
sjóði til að losna út með eignir sín-
ar og greiða verulegt álag fyrir slíkan
forgang út úr höftum. Þannig verð-
ur sá möguleiki fyrir hendi, áður en
sjálft útboðið á að fara fram, að þeir
geti átt beint í gjaldeyrisviðskipt-
um við Seðlabankann þar sem þeir
bjóðast til að selja krónueignir sínar
fyrir erlendan gjaldeyri á gengi sem
stjórnvöld telja ásættanlegt í ljósi
stöðu þjóðarbúsins og næstu skrefa
við að losa um höft á Íslendinga.
Fulltrúar fjárfestingarsjóðanna, sem
eru meðal annars bandarísku vog-
unarsjóðirnir Autonomy Capital og
Discovery Capital, hafa í þeim efn-
um haft væntingar um að Seðlabank-
inn verði reiðubúinn að selja þeim
gjaldeyri úr forða bankans á gengi
sem er í kringum 170 krónur gagn-
vart evru. Engar líkur eru hins vegar á
því að stjórnvöld geti fallist á útgöngu
aflandskrónueigenda á slíku gengi,
samkvæmt heimildum DV.
Í opinberum fjárhagsupplýsing-
um frá sjóðunum má í sumum til-
fellum sjá að þeir telja sjálfir að
markaðs virði þessara krónueigna sé
um 40% lægra miðað við skráð gengi
íslensku krónunnar. Með öðrum orð-
um vænta þeir þess að við útgöngu úr
höftum verði gengið í gjaldeyrisvið-
skiptum við Seðlabankann um 195
krónur gagnvart evru. Hversu mikið
verður gengið á gjaldeyrisforða bank-
ans í fyrirhuguðum aðgerðum til að
leysa út aflandskrónueigendur ræðst
að stórum hluta af því á hvaða gengi
þeim verður hleypt út. Fyrir innlenda
aðila skiptir þetta miklu máli enda
mun niðurstaðan í útboði Seðlabank-
ans hafa bein áhrif á það hversu langt
verður hægt að ganga í kjölfarið til að
losa um höft á Íslendinga. Gjaldeyris-
forði Seðlabankans var í lok mars-
mánaðar um 736 milljarðar en sá
hluti forðans sem er óskuldsettur
nam um 400 milljörðum.
Innbyggður hvati
Í frumvarpi fjármálaráðherra um
stöðugleikareikninga er gert ráð
fyrir því, samkvæmt heimildum DV,
að hinir erlendu fjárfestingarsjóð-
ir hafi hagsmuni af því að sem flestir
aflandskrónueigendur kjósi að losna
með eignir sínar strax út fyrir höft í
gegnum gjaldeyrisforða Seðlabank-
ans. Þannig gætu þeir fengið hag-
stæðara útboðsgengi en ella eftir því
sem fleiri aðilar kjósa þann valkost
og þá um leið eru auknar líkur á að
ekki verði neinar eftirlegukindur hópi
aflandskrónueigenda samhliða að-
gerðum stjórnvalda.
Þeir erlendu aðilar sem halda
utan um nánast allar aflandskrónur
í eigu eða vörslu erlendra fjármála-
fyrirtækja, einkum ríkisskuldabréf
og innlán að fjárhæð um 230 millj-
arðar króna, eru vogunarsjóðirnir
Discovery Capital, Autonomy Capital
ásamt sjóðastýringarfyrirtækjunum
Loomis Sayles og Eaton Vance. Í sum-
um tilfellum hafa þessir sjóðir, meðal
annars Loomis Sayles, verið eigendur
að slíkum krónueignum fyrir setningu
fjármagnshafta haustið 2008. Mun al-
gengara er hins vegar að sjóðirnir hafi
keypt aflandskrónur eftir setningu
hafta – eigendum þeirra hefur verið
heimilt að selja þær öðrum erlendum
aðilum – og var aflandsgengið í slík-
um viðskiptum stundum á bilinu 250
til 300 krónur gagnvart evru. Ljóst er
því að sumir sjóðanna munu hagnast
umtalsvert á fjárfestingu sinni.
Áhætta ríkisins lágmörkuð
Vinna við aflandskrónuútboðið hefur
verið á borði Seðlabankans allt frá því
Hörður Ægisson
hordur@dv.is
Sumir af umsvifamestu eigendum
aflandskróna hafa að undanförnu meðal
annars leitað til íslenskra ráðgjafa til að
greina betur lagalega stöðu sína í
aðdraganda útboðsins. Þannig
hefur Pétur Örn Sverrisson,
lögmaður sem hefur unnið
fyrir slitabú gamla Lands-
bankans (LBI) undanfarin
ár, starfað sem ráðgjafi
fyrir hönd erlendra sjóða í hópi
aflandskrónueigenda. Í samtali
við DV í lok síðasta mánaðar sagði
hann að hlutverk sitt væri að „kanna
réttarstöðu“ sjóðanna í tengslum við
fyrirhugað útboð Seðlabankans.
Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur og
eigandi ráðgjafarfyrirtækisins Reykjavík
Economics, hefur einnig verið fenginn til að
aðstoða aflandskrónueigendur við að
útbúa greiningar um efnahags-
stöðu Íslands í tengslum við
gjaldeyrisuppboð Seðla-
bankans.
Þá hafa aflandskrónu-
eigendur leitað til alþjóðlegu
lögmannsstofunnar Morrison
& Foerster (MoFo) til að gæta
hagsmuna þeirra, samkvæmt
heimildum DV. Lögmannsstofan
þekkir vel til aðstæðna hérlendis og
áætlunar stjórnvalda um losun hafta en
MoFo var helsti lögfræðilegi ráðgjafi gamla
Landsbankans síðustu ár.
Veita aflandskrónueigendum ráðgjöf