Bókasafnið - 01.07.2017, Blaðsíða 22

22 Bókasafnið
úrslitum varðandi þessa niðurstöðu. Miklu skipti að Over-
Drive leggur mikla áherslu á að rafbókaveitan sé þægileg í
notkun fyrir almenning og að notendaviðmót og þjónusta
sé í stöðugri þróun í takt við væntingar fólks. Einnig vóg
það þungt að OverDrive lausnin er í notkun í mörgum
löndum og á fjölda bókasafna og hefur verið leiðandi á
þessu sviði um árabil. Fyrirtækið sem rekur OverDrive raf-
bókaveituna, Overdrive Inc4 hefur jafnframt gott orð á sér.
Rétt er að taka fram að OverDrive rafbókaveitan er ekki
eingöngu útlánakerfi heldur einnig innkaupavefur rafrænna
bóka fyrir bókasöfnin sjálf. OverDrive gerir samninga við
útgefendur og býður bækur til sölu á innkaupavef á því
verði og með þeim skilyrðum sem hver útgefandi ákveður.
Kerfið býður einnig upp á þann möguleika að hlaða inn
á vefinn staðbundnum safnkosti sem ekki er í boði á inn-
kaupavef OverDrive.
Haldnir voru símafundir með sölumönnum OverDrive
Inc. og á IFLA þingi sem haldið var í Columbus Ohio í
ágúst 2016 gafst framkvæmdastjóra Landskerfisins tækifæri
á að hitta forstjóra og stofnanda OverDrive Inc., Steve
Potash og sölumenn fyrirtækisins. Í upphafi var reynt að ná
samningi fyrir öll aðildarsöfn Gegnis en það reyndist ekki
mögulegt. Ástæðan var sú að samningar OverDrive Inc.
við útgefendur eru oft einskorðaðir við útlán til ákveðinna
tegunda safna. Ef rafbókasamlagið hefði verið opnað fyrir
allrar gerðir bókasafna hefðu valkostir í bókakaupum á inn-
kaupavefnum því verið heldur rýrir. Niðurstaðan varð því sú
að samlagið næði einungis til almenningsbókasafna. Ekkert
er því til fyrirstöðu í sjálfu sér að síðar megi stofna samlög
fyrir aðrar safnategundir reynist áhugi á slíku.
Í Ohio var gengið frá drögum að samningi á milli Lands-
kerfis bókasafna, Borgarbókasafns Reykjavíkur og Over-
Drive Inc. og var hann undirritaður 17. október 2016. Í
samningnum var kveðið á um að Overdrive rafbókaveitan
yrði innleidd fyrir rafbókasamlag almenningsbókasafna á
grunni aðildar þeirra að Landskerfi bókasafna hf. Lands-
kerfið hefur kerfislega umsjón með OverDrive rafbókaveit-
unni og greiðir kostnað við þann þátt auk þýðingar rafbóka-
veitunnar á íslensku. Borgarbókasafnið sér um öll efniskaup
á innkaupavef rafbókaveitunnar og greiðir kostnað vegna
þeirra í fyrstu, eða þar til fleiri söfn bætast í hópinn. Auk
þess sér Borgarbókasafnið um notendaþjónustu við sína
lánþega. Borgarbókasafnið og Landskerfið gerðu samning
sín í millum sem tekur á þessari verkaskiptingu við rekstur
Rafbókasafnsins.
Ákveðið var að Borgarbókasafnið yrði fyrst almennings-
bókasafna á Íslandi til að taka Rafbókasafnið í notkun, en
þegar verkefnið verður komið á góðan skrið verður öðrum
almenningsbókasöfnum boðið að bætast í hópinn. Þetta
var gert til að flýta fyrir framgangi verkefnisins og sníða af
hugsanlega agnúa.
Verkefnahópur undir stjórn verkefnastjóra hjá Landskerfinu
sá um innleiðingu rafbókaveitunnar en hún fékk heitið
Rafbókasafnið. Starfsmenn Borgarbókasafns og Lands-
kerfis báru hitann og þungann af verkefninu en fleiri lögðu
hönd á plóg svo sem starfsmenn Landsbókasafns Íslands-
Háskólabókasafns. Huga þurfti að fjölmörgum atriðum
í verkefninu svo sem hönnun vörumerkis, bókakaupum,
samþættingu innskráningar við leitir.is, þýðingu á íslensku,
hleðslu MARC færslna í Gegni og birtingu þeirra á leitir.is,
þjálfun starfsfólks auk prófana af ýmsu tagi.
Íslenskir útgefendur hafa fengið kynningu á Rafbóka-
safninu og möguleikum á sölu á íslenskum rafbókum á
innkaupavef OverDrive. Það er von þeirra sem standa að
Rafbókasafninu að samningar náist og að boðið verði upp á
íslenskar rafbækur í safninu í náinni framtíð.
Framtíðin
Líta má á fyrstu mánuðina eftir að Rafbókasafnið opnar
sem eins konar reynslutíma. Á meðan á honum stendur
verða mótaðar leikreglur varðandi daglegan rekstur og
hugað að inntöku nýrra almenningsbókasafna í samstarfið.
Ákveða þarf greiðslulíkan fyrir uppgjör vegna efniskaupa en
rætt hefur verið um að íbúafjöldi sveitarfélaga verði lagður
til grundvallar því. Stofnuð verður innkaupanefnd almenn-
ingsbókasafna sem kjósa aðild að Rafbókasafninu en hún
verður undir forystu Borgarbókasafnsins. Nefndin fær það
hlutverk að sjá um öll innkaup efnis í Rafbókasafnið. Huga
þarf að kennslu fyrir starfsmenn safna, notendaþjónustu og
áframhaldandi markaðssetningu Rafbókasafnsins á meðal
landsmanna. Áfram verður unnið að því að vinna íslensku
efni brautargengi í Rafbókasafnið. Á það einkum við um
útgefnar raf- og hljóðbækur á íslensku.
Teningnum hefur verið kastað, íslensk rafbókaveita er orðin
að raunveruleika.
Sveinbjörg Sveinsdóttir, framkvæmdastjóri Landskerfis
bókasafna hf.
Reykjavík, 3. febrúar 2017.
4. Overdrive fyrirtækið, http://company.overdrive.com/