Bókasafnið - 01.07.2017, Blaðsíða 30

30 Bókasafnið
Sko ég er búin að vera fráskilin í yfir 50 ár … í 52 ár …
og svo fór ég í sumarfrí alltaf, og þá kynntist ég kannski
pilti eða manni og var svo bara í bréfasambandi og það
hélt manni frá öllu karlafari, enda hafði ég engan tíma
til þess. Ekki nokkurn tíma. Það var heilmikið verk að
vinna fyrir heimilinu og borga íbúðina og allt. Það var
alveg „full time job“.
Sigrún sagðist ekki hafa tímt að fleygja þessum bréfum: „Ég
ætti nú bara að fara að lesa ástarbréfin, að gamni mínu. Þó
þeir séu dauðir - allir dauðir held ég!“
Skjalamyndararnir Tinna, Vala og Ragnar höfðu áhyggjur
af meintum dauða sendibréfsins. Tinna sagði að tölvupóst-
urinn hefði tekið við en hann væri ekki áþreifanlegur. Hún
var viss um það að með þessu áframhaldi yrði ekki mikið til
af bréfum eftir fólk sem er fætt eftir miðja 20. öldina. Vala
var sama sinnis. Hún er rúmlega 30 árum yngri en Tinna en
sagðist hafa áhyggjur af því að vera af síðustu kynslóð fólks
sem skrifaði bréf. Ragnar sagði að á upplýsingaöld glötuðust
heilu bókmenntagreinarnar: „Það er kannski ástæða til
að halda því til haga, já af því að bréfið - sendibréfið - er
útdautt. Úrelt bókmenntaform“. Júlía, sérfræðingurinn sem
rætt var við, tók í sama streng og Tinna, Vala og Ragnar
varðandi dauða sendibréfsins: „Það er dáið eins og er.“ Hún
lagði líka áherslu á mikilvægi þess að varðveita bréfasöfn og
að þau fáu söfn sem eftir væru í dag glötuðust ekki.
Með breytingum í tækni og samskiptum má vera ljóst að
eitthvað verður undan að láta. Bréf var kannski fljótlegasta
leiðin til fréttaflutnings milli landshluta og landa hér áður
fyrr en í dag eru margar leiðir hentugri. „Mögulega dó
sendibréfið einhvers konar dauðdaga en það er þá upprisið
í formi hinnar heilögu þrenningar nútímasamskipta; tölvu-
pósts, Snapchats og Facebookfærslna“ (Berglind Inga
Guðmundsdóttir, 2016).
Að lokum
Dagbækur eru leið fólks til að skrásetja eigin tilveru og
koma hugsunum sínum á blað. Ólíkt sendibréfum eru þær
ekki ætlaðar neinum nema þeim sem þær skrifa. Sendi-
bréf geta spannað löng tímabil og þannig gefið heildstæða
mynd af umfjöllunarefnum sínum. Persónulegar heimildir
geta bætt heilmiklu við hina opinberlega skráðu sögu. Þær
varpa ljósi á samtímann og persónur hans á þeim tíma sem
atburðirnir gerast og með orðum þeirra sem upplifa þá.
Með því að skoða persónulegar heimildir samhliða þeim
opinberu fæst djúpstæðari skilningur á atburðum og upplif-
unum fólks - ekki síst fólks sem ratar ekki í hinar opinberu
sögubækur.
Heimildir
Berglind Inga Guðmundsdóttir. (2016). „Til þess að það færi ekki í glatkistuna“: Viðhorf og reynsla þeirra sem afhenda einkaskjalasöfn til varðveislu á opin-
berum skjalasöfnum. Reykjavík: Háskóli Íslands. Sótt af http://hdl.handle.net/1946/24010
Björk Ingimundardóttir. (1996). Þjóðskjalasafn Íslands: Grundvöllur og hlutverk. Reykjavík: Þjóðskjalasafn Íslands.
Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. Los Angeles: Sage Publications Ltd.
Davíð Ólafsson. (1998). Að skrá sína eigin tilveru: Dagbækur, sjálfsmynd og heimsmynd á 18. og 19. öld. Í Erla Huld Halldórsdóttir og Sigurður Gylfi
Magnússon (ritstj.), Einsagan - ólíkar leiðir: Átta ritgerðir og eitt myndlistarverk. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
Glaser, B. G. og Strauss, A. L. (1967). The discovery of Grounded Theory: Strategies for qualitative research. Chicago: Aldine Publishing Company.
Gorman G.E. og Clayton, P. (2005). Qualitative Research for the Information Professional: A Practical Handbook (2. útgáfa). London: Facet Publishing.
Hassam, A. (1987). Reading other people’s diaries. University of Toronto Quarterly, 56(3), 435-442. doi:10.3138/utq.56.1.435
Hennink, M., Hutter, I. og Bailey, A. (2011). Qualitative research methods. Los Angeles: Sage Publications.
Katrín Blöndal og Sigríður Halldórsdóttir. (2013). Úrtök og úrtaksaðferðir í eigindlegum rannsóknum. Í Sigríður Halldórsdóttir (ritstjóri), Handbók í
aðferðafræði rannsókna (bls. 129-136). Akureyri: Háskólinn á Akureyri.
Palys, T. (2008). Purposive sampling. Í L. M. Given (ritstjóri), The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods (bls. 697-698). California: Sage.
Paperno, I. (2004). What can be done with diaries? The Russian review, 63(4), 561-573. doi:10.1111/j.1467-9434.2004.00332.x
Schwandt, T. A. (2007). The Sage dictionary of qualitative inquiry (3. útgáfa). Los Angeles: Sage Publications.
Sigurður Gylfi Magnússon. (1997). Menntun, ást og sorg: Einsögurannsóknir á íslensku sveitasamfélagi 19. og 20. aldar. Í Gunnar Karlsson (ritstjóri),
Sagnfræðirannsóknir 13. bindi. Reykjavík: Sagnfræðistofnun Íslands og Háskólaútgáfan.
Sigurður Gylfi Magnússon. (2004). Fortíðardraumar: Sjálfsbókmenntir á Íslandi. Í Guðmundur Hálfdanarson (ritstjóri), Sýnisbók íslenskrar alþýðumenn-
ingar 9. bindi. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
Svanhildur Bogadóttir. (2013). Searching for women in the archives: Collecting private archives of women. Í S. d. Jong og S. Koevoets (ritstjóri), Teach-
ing gender with libraries and archives: The Power of information. Utrecht: Atgender.
Unnur Guðrún Óttarsdóttir. (2013). Grunduð kenning og teiknaðar skýringarmyndir. Í Sigríður Halldórsdóttir (ritstjóri), Handbók í aðferðafræði rann-
sókna (bls. 361-375). Akureyri: Háskólinn á Akureyri.
Þjóðskjalasafn Íslands. (2016). Hvað eru einkaskjalasöfn? Sótt af http://skjalasafn.is/hvad_eru_einkaskjalasofn
Þórólfur Þórlindsson og Þorlákur Karlsson. (2003). Um úrtök og úrtaksaðferðir. Í Sigríður Halldórsdóttir og Kristján Kristjánsson (ritstjóri), Handbók í
aðferðafræði og rannsóknum í heilbrigðisvísindum (bls. 51-66). Akureyri: Háskólinn á Akureyri.