Dagblaðið Vísir - DV - 23.06.2017, Blaðsíða 39

menning 39Helgarblað 23. júní 2017
tónlistarbloggsíðunar „Awesome
Tapes from Africa“ á kasettuna
Obaa Sima með súrri skemmtara-
dans-rapp-tónlist, ganískri „high-
life“-tónlist sem var of skrýtin og
skítug til að vekja nokkra athygli
í heimalandinu. Eftir að bloggið
vakti athygli á snældunni breidd-
ust vinsældir hennar hins vegar
út á Vesturlöndum meðal áhuga-
manna um skrýtið jaðar- og utan-
garðspopp. Í áratug stóð svo yfir
leit að hinum dularfulla tónlistar-
manni á bak við tónlistina og varð
hún raunar seinna kveikjan að út-
varpsþáttum á BBC. Tveimur ára-
tugum eftir upphaflega útgáfu
kasettunnar, sem kom út í 50 ein-
tökum árið 1994, fannst listamað-
urinn loksins og þá var hlaðið í
endurútgáfu og tónleikaferðalög í
kjölfarið.
Nú ferðast þessi miðaldra „high-
life“-rappari um heiminn með
fjórum hljómsveitahipsterum:
bassa leikara, hljómborðsleikara,
trommuheilastjóra og bakradda-
söngkonu. Saman endurskapa þau
endurtekningarsaman skemmt-
arataktinn og einfaldar melódíurn-
ar af Obaa Sima og eru þær fljótar
að brjóta sér leið inn í heilabörkinn
og niður í mænuna.
Grásprengdur, hettupeysu-
og sólgleraugnaklæddur Ata Kak
var heillandi á sviðinu, brosti í
gegnum allt settið, rappaði sín-
ar skúbbí-dú rímur og dillaði
sér með dansvænum töktunum.
Sjálfum fannst mér ómögulegt að
standa kyrr og áhorfendur virtu-
st almennt vera með á nótunum
og dönsuðu, og furðulega margir
sungu með. En tónlistin er ekki
allra – fimmtugur frændi sem ég
rakst á sagði þetta til dæmis vera
það versta sem hann hefði heyrt
á ævinni. Misjafn er smekkur
manna.
Nýstirni úr Kópavogi
Ég var spenntur að sjá kópvogska
rapparann Birni koma fram enda
hef ég verið með lagið hans „Ekki
switcha“ límt á heilanum í allt í
sumar – og nafn lagsins orðið að
stöðluðu svari við hinum ólík-
legustu spurningum. Um leið og
maður gekk inn í Fenristjaldið á
föstudagskvöldinu varð manni
augljóst að Birnir Sigurðsson er
löngu búinn að skjótast upp á
stjörnuhimininn í íslensku tónlist-
arlífi. Það var algjörlega stappað
í tjaldinu þegar hann steig á svið,
beint á eftir bandaríska rappar-
anum Left Brain (úr rappgenginu
Odd Future).
Í lögunum sem við höfum heyrt
hingað til frá Birni eru trap-leg-
ir taktarnir djúpir, kaldir, naum-
hyggjulegir og lyfjaðir. Rappstíll
Birnis er eitursvalur, letilegur og
sljór – nánast eins og hann sé við
það að sofna, nenni varla að reyna
á raddböndin eða opna munninn
til að mynda heildstæðar setn-
ingar.
Tónleikaflutningurinn var hins
vegar kraftmikill og kveikti vel í
áhorfendum. Þó að Birnir vinni
vissulega með svipaðan gauragang
og töffaraskap og aðrir þekktir
rapparar dagsins í dag finnst mér
vera minni meðvituð karakter-
sköpun þar en hjá mörgum öðrum,
þarna er eitthvað frískandi upp-
gerðarleysi og hreinskiptni. Fé-
lagar Birnis komu svo inn á sviðið
með gestainnslög – Huginn,
Geisha Cartel og ríkjandi kon-
ungur Kópavogsrappsins Herra
Hnetu smjör. Þegar Birnir endaði
svo á slagaranum „Ekki switcha“
trylltist skarinn og söng með.
Íslenska hip-hopið laðaði alla
jafna vel að sér á hátíðinni enda
í miklum blóma. Sjálfur ætlaði
ég ekki að sjá Sturla Atlas og 101
Boys-gengið þegar þeir spiluðu í
Gimli á laugardeginum enda hafa
þeir oftar en ekki verið flatir og allt
að því falskir þegar ég hef séð þá á
tónleikum. En í þetta skiptið voru
þeir virkilega á tánum. Lúkkið var
að vanda eins og klippt úr mynda-
þætti um post-sovéska rave-senu
í „edgy“ tískutímariti, slagararnir
á sínum stað, auto-tune-ið í botni
en mest áhersla lögð á að telja vel
inn í „bassa-droppin“ og hoppa
svo um. Hápunktinum náði settið
þegar stór hluti karlkynsrappar-
anna í hip-hop senunni mættu og
tóku sumarslagarann Joey Cypher
sem margir þekkja sem Costco-
lagið, enda er myndbandið tekið
upp í bandarísku verslunarkeðj-
unni.
Dáleiðandi sjónarspil
Það var mikil upplifun að sjá
danstónlistar-rokkstjörnurnar í
The Prodigy á stóra sviðinu á Val-
bjarnarvelli á laugardeginum en
kannski helst vegna allrar hinn-
ar karlmannlegu árásarhneigð-
ar sem fékk heilbrigða útrás í hin-
um fjölmörgu „mosh-pittum“ fyrir
framan sviðið. Hálfnaktir vöðva-
stæltir karlmenn skullu saman
í rigningunni við hvatningu frá
söngvurunum Maxim og Keith
sem virðast vera staddir í tíma-
leysi, fastir í árinu 1995, með sömu
klippinguna, sömu tónlistina og
næstum því sömu orkuna. Allt var
þetta dáleiðandi sjónarspil – óháð
tónlistinni.
Af atriðum á stóra sviðinu
stóðu hins vegar Anderson .Paak
og hljómsveit hans The Free
Nationals upp úr með sínu leik-
andi sálarfulla fönk-hip-hopi á
sunnudeginum. Brandon Paak
Anderson er afrísk-kóreskur
Bandaríkjamaður sem vakti fyrst
athygli rappmógúlsins Dr. Dre sem
trommari en sló svo algjörlega í
gegn með plötunni Malibu í fyrra.
Anderson þessi er eiginlega ofur-
mannlegt hæfileikabúnt, á tónleik-
unum dansaði hann og hoppaði
um sviðið af íþróttamannslegum
krafti sem minnti meira á James
Brown upp á sitt besta frekar en
nokkurn samtímarappara. Hann
söng og rappaði og tók svo dágóða
skorpu þar sem hann trommaði og
spítti rímum um leið. Gríðarlega
þétt fjögurra manna hljómsveitin
fylgdi honum svo hvert fótmál
í hverjum slagara á eftir öðrum
og skapaði þannig virkilega eftir-
minnilega og lundar-léttandi tón-
leika. n
101 Boys með Sturla Atlas fremstan í flokki MyND Secret SolStice / Birta ráN
Í
byrjun sumars kom út fyrsta
tölublað tímarits sem nefnist
því ágenga nafni Murder
Magazine. Morðtímaritið inni-
heldur ekki sakamálafréttir held-
ur er það sjálfstætt ljóða- og
myndlistartímarit sem stefnt er á
að komi út á þriggja mánaða fresti
í framtíðinni.
Í fyrsta tölublaðinu eru mynd-
verk, ljósmyndir, ljóð og textar
sem hverfast um þemun líkami
og ósýnileiki. Hópurinn sem á
verk í blaðinu er fjölbreyttur og
alþjóðlegur en útgefendur og
listrænir stjórnendur tímaritsins
eru listakonurnar Bergrún Anna
Hallsteinsdóttir og Síta Valrún.
Myndrænn samræðu
vettvangur
Það má segja að tímaritið hafi
orðið óvart til þegar Bergrún
Anna og Síta byrjuðu að undir-
búa sameiginlega myndlistarsýn-
ingu fyrir nokkru. Frjó samtölin í
aðdraganda sýningarinnar leiddu
þær hins vegar frekar í átt að því
að skapa ljóðrænan og mynd-
rænan samræðuvettvang um hin
ýmsu hugðarefni sín.
„Hugmyndin hafði verið að
gera svolítið persónulega sýningu
sem myndi fjalla um okkar upp-
lifun af heiminum,“ segir Berg-
rún. „Samtalið okkar virtist alltaf
koma aftur að því að við erum
báðar konur og hvernig upplifun
okkar mótast af því,“ bætir Síta við.
„Í undirbúningsferlinu enduðum
við svo á því að nota tímann í að
reyna að kryfja þetta, ræða mis-
munandi týpur af femínisma og
bara almennt vera í uppnámi. Við
fórum að velta fyrir okkur hvern-
ig við gætum skapað vettvang
fyrir þessa umræðu, sýnt hvernig
ólíkt fólk er að tjá sig án þess að
við værum sjálfar með einhverj-
ar yfirlýsingar eða slagorð. Fyrsta
hugsunin var því að vera með
fréttabréf á netinu,“ segir hún.
„Já, við vildum fyrst og fremst
búa til þennan vettvang og eftir
að hafa rætt þetta í svolítinn tíma
ákváðum við að láta hann taka
þetta form. Við ákváðum að gefa
út tímarit þar sem við gætum leyft
alls konar hlutum að koma fram,
jafnvel þótt við værum ekkert
endilega sammála þeim öllum,“
segir Bergrún.
„Þetta er því svolítið eins og
pallborðsumræður þar sem
maður fær að skoða hvernig fólk á
í þessu samtali,“ segir Síta.
Vantar fjölbreyttari sjónarhorn
Verkin í fyrsta tölublaði eru fjöl-
breytt; myndverk, ljósmyndir,
ljóð og textar eftir 18 listamenn
alls staðar að úr heiminum, 16
konur og tvo karla. Ef það er hægt
að finna sameiginlegan fagur-
fræðilegan þráð má segja að verk-
in séu flest hrá og líkamleg, kyn-
ferðisleg og ófeimin að snerta
á erfiðum málefnum á borð við
kynbundið ofbeldi.
Bergrún og Síta vilja þó ekki
gangast við því að tímaritið fjalli
einungis um femínisma þó að
umræður um hann hafi verið
einn hvatinn að stofnun þess –
en það er þó augljóst að þær vilja
víkka út íslenska umræðu um
stöðu kvenna. „Við erum með
eina grein í tímaritinu þar sem
vændiskona skrifar um upplifun
sína af vændinu. Þetta er umræða
sem mér finnst til að mynda vanta
í femínismann hér heima,“ segir
Bergrún.
„Já, kannski vantar bara fleiri
sjónarhorn, að opna boxið. Fólk
er svo fljótt að dæma hvort hlut-
ir séu réttir eða rangir. Það sem
við vildum gera var að bjóða fólki
að skoða hlutina frá ólíkum sjón-
arhornum – og kannski einmitt
þess vegna vildum við ekki að
það væri mjög skilgreint fyrirfram
hvað blaðið fjallaði um. Þannig
að fólk gæti bara tekið það upp og
látið koma sér á óvart,“ segir Síta.
Fyrsta tölublaðið er uppselt og
þær segjast hafa fundið fyrir mikl-
um áhuga fyrir því að þær haldi
áfram með verkefnið. Stefnt er á
að blað númer tvö komi út í sum-
arlok og verður þema þess „eró-
tísk kerfi“ – tvö orð sem þær segj-
ast telja að skapi áhugaverðan
núning sín á milli. Hugmyndin sé
þó ekki að birta hefðbundna eró-
tík heldur reyna að miðla óvenju-
legri nálgun á efnið og verkum
sem vekja upp nýjar hugsanir um
hin ólíku erótísku kerfi samfé-
lagsins. n
Bergrún og Síta gefa út ljóða- og myndlistartímaritið Murder Magazine
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
Á vettvangi morða
og myndlistar
M
y
N
D
i S
iG
tr
y
G
G
u
r
a
r
i