Morgunblaðið - 06.05.2017, Blaðsíða 31

Morgunblaðið - 06.05.2017, Blaðsíða 31
UMRÆÐAN 31 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2017 Markmið lýðheilsu- starfs er að efla heilsu og vellíðan og fyr- irbyggja sjúkdóma. Það byggist á því að finna þá þætti sem hafa áhrif á heilbrigði og líðan og beita síðan víðtækum aðgerðum til að draga úr áhættuþáttum og auka verndandi þætti. Það er á ábyrgð ráðamanna að skapa samfélag sem stuðlar að betri heilsu. Um 1,6% heildar- útgjalda ríkisins hafa verið ætluð til forvarna, sem er lægra en víð- ast hvar á Norðurlöndunum. Það á að vera keppikefli stjórnvalda að byggja upp öflugar forvarnir á sviði lýðheilsu og koma þar með í veg fyrir sjúkdóma og spara heil- brigðiskerfinu umtalsvert fjár- magn í stað þess að plástra stöð- ugt sárin. Heilbrigt líferni ætti að vera markmið okkar allra, en hvatning um margvíslega þætti heilbrigðara lífs þarf að mínu mati einnig að koma frá vinnuveitendum. Hver kannast ekki við að hafa skráð sig á námskeið og hætt svo að mæta? Hver kannast ekki við að ætla að taka á sínum málum en vantar að- haldið sem við þurfum svo oft? Við þurfum hvatningu til að koma okk- ur í heilbrigðari gír alveg eins og við þurfum oft hvatningu til að vinna ýmis verkefni í vinnunni. Það væri óskandi að sem flestir vinnustaðir settu sér lýðheilsu- stefnu og hefðu lýðheilsufulltrúa því fjölmargar rannsóknir sýna, að heilsa og góð líðan starfsmanna hefur áhrif á starfsemi fyr- irtækja og bætir af- köst og orðspor þeirra. Haustið 2016 sam- þykkti ráðherranefnd í forsætisráðuneytinu lýðheilsustefnu. Þar eru settar fram metn- aðarfullar aðgerðir sem beinast einkum að börnum og ung- mennum undir 18 ára aldri. Öll sveitarfélög verði heilsu- eflandi, markvissar forvarnir fari fram á sviði uppeldis, menntunar, næringar, hreyfingar, geðræktar, áfengis- og vímuvarna og fleira. Útbúið verður námsefni um hvíld, hreyfingu, útivist, næringu og geð- rækt sem ætlað er foreldrum leik- skólabarna, kennurum og leik- skólakennaranemum. Allir nemendur í leik- og grunnskólum leggi daglega stund á skipulagða og ráðlagða hreyfingu og að hug- leiðsla, jóga, slökun og núvitund verði þar innleidd. Við alla ung- og smábarnavernd um allt land mun foreldrum og forráðamönnum barna sex ára og yngri gefast kost- ur á að sækja námskeið um já- kvæða leiðandi uppeldishætti. Þá skal innleiða heilsu í allar stefnur og áætlanir stjórnvalda. Því miður er tíðni langvinnra sjúkdóma stöðugt að aukast, sjúk- dóma sem suma hverja mætti koma í veg fyrir með breyttum lífsstíl. Innleiðing lýðheilsuaðgerða á vinnustöðum getur því bæði bætt heilsu og líðan hvers og eins ein- staklings, en jafnframt aukið af- köst og framleiðni fyrirtækja. Ekki plástra sárin Eftir Unu Maríu Óskarsdóttur Una María Óskarsdóttir »Haustið 2016 sam- þykkti ráðherra- nefnd í forsætisráðu- neytinu lýðheilsustefnu. Þar eru settar fram metnaðarfullar aðgerðir sem beinast einkum að börnum og ungmennum undir 18 ára aldri. Höfundur er uppeldis-, menntunar- og lýðheilsufræðingur. Annað sem Íslendingum þykir með öllu óþarft að taka alvarlega er umferðarlög. Þeir sem temja sér að virða hámarkshraða í umferðinni og ekkert umfram það, verða iðulega fyrir áreitni og finnst þeir stundum í beinum lífsháska. Minnst virðast þeir virða þessar umferðareglur, sem liggja í tölvuleikjum, þar sem sá er sniðugastur sem skýst fyrir horn eða skiptir stöðugt um akrein til að vinna nokkra tímapunkta í ei- lífðinni. Enn er þó til fólk sem finnst sem þetta séu ágætar reglur, en þess í stað lætur samfélagið fækka í lögreglunni. Enginn tekur á þessu. Hér hafa áratugum saman gilt reglur sem banna áfengisauglýs- ingar. Sjálfsagt má deila um hvort slíkt hafi einhver áhrif, yfirvofandi áfengissölutillaga í þinginu virðist nú ekki benda til þess; hitt er aug- ljóst agaleysi að hafa þessar reglur og fara ekki eftir þeim og þykir sá sniðugastur (og trúlega gróðavæn- legastur) sem tekst að fara í kring- um þær með smáprettum. Birt er mynd af bjór sem allir vita að er 5%, en í horni auglýsingarinnar nú er laumað inn með smæsta letri 2% eða hvað það nú er. Eða grímu- lausar vínauglýsingarnar í afþrey- ingarblöðunum, svo annað dæmi sé nefnt. Enginn tekur á þessu. Svo eru aðrar auglýsingar. Ég stóð einhvern veginn í þeirri mein- ingu að það ætti að auglýsa á ís- lensku fyrir Íslendinga eins og Stefán bæjarfógeti gerði að reglu í hinni hálfdönsku Reykjavík fyrir hálfri annarri öld. Er nokkuð jafn hlálegt eins og þegar heyrist í auglýsingadembu Ríkisútvarpsins, sem enginn hlustar á nema þeir sem hafa íslensku að móðurmáli, að heilt bæjarfélag auglýsir undir kjörorðinu Visit Akureyri! Ekki dettur mér annað í hug en ein- hverjir Akureyringar skammist sín fyrir þetta framferði. En þetta eru aðeins fá dæmi. Í annarri hverri auglýsingu í blöðum eða ljósvakamiðlum laumar sér inn einhver setning á ensku, rétt eins og þess þurfi í staðinn fyrir einhver annan stimpil til marks um ágæti vörunnar; það er eins og gert sé ráð fyrir að kaupandinn geti ekki gert upp hug sinn nema hnykkt sé á þessum væntanlega ágætu eig- inleikum á ensku. Bílaumboðin syndga daglega í þessum efnum og reyndar fjölmargir aðrir, því miður. Enginn tekur á þessu. Svo stóð ég einu sinni í þeirri meiningu, að það mæti ekki setja upp auglýsingaspjöld úti um hvipp- inn og hvappinn, það þætti spjöll og mengun gegn óspilltri nátt- úrunni. Vítin væru að varast, til dæmi sums staðar í Suður-Evrópu (víðast þó bannað í siðmenntuðum löndum). Nú kastar þó tólfunum eftir að við fórum á roksölu sem ferðamannaland, að þessir að- skotagripir – eru auðvitað á ensku! Enginn tekur á þessu. Eða er kannski búið að breyta reglunum, svo við eigum auðveldara með að græða á ferðamönnunum, eftir að þeir fóru að flokkast undir iðnað? Hefur komið einhver tilkynning um það? Nei, okkur Íslendingum þykir þetta eitthvað óþægilegt, þetta með aga. Við tölum helst ekki um svo- leiðis hluti. En við göngum í raun- inni lengra: Ef eitthvað gengur algjörlega fram af okkur og við eig- um ekki fóður undir fat – þá segj- um við: Þetta er alveg agalegt! » Annað sem Íslend- ingum þykir með öllu óþarft að taka al- varlega er umferðarlög. Höfundur er leikstjóri. Atvinnublað alla laugardaga mbl.is GRUNNUR AÐ GÓÐU LÍFI Bærinn stendur undir hlíðum Bjarnarfells, sem er vaxið birki upp í miðjar hlíðar. Láglendið er að hluta til ræktuð tún og er allt vel gróið. Vellirnir bak við Bjarnarfell eru vaxnir lággróðri. Til staðar er nokkurt magn af nýtanlegu heitu vatni á jörðinni og þær prófanir sem gerðar hafa verið, gefa vísbendingu um talsvert meira magn af heitu vatni í jörðu. Einnig er á jörðinni góð kaldavatnslind. Jörðinni er í alfaraleið, við hliðin á Geysissvæðinu. Hér er á ferðinni einstakt tækifæri til að eignast jörð sem býður upp á óþrjótandi möguleika til uppbyggingar í útivist og ferðamennsku. STAKFELL KYNNIR TIL SÖLU: NEÐRI DALUR Í BISKUPSTUNGUM EINSTÖK NÁTTÚRUPERLA Einstök jörð til sölu. Vorum að fá til sölumeðferðar mjög stóra jörð við hliðin á Geysi í Haukadal. Um er að ræða landmikla náttúruperlu sem er áætluð um 1.200 ha. að stærð, þar af láglendi um 400 ha. Jörðin er mjög vel fallin til útivistar og ferðamennsku. ÞORLÁKUR ÓMAR EINARSSON Framkvæmdastjóri Löggiltur fasteignasali GSM: 820 2399 thorlakur@stakfell.is BÖÐVAR SIGURBJÖRNSSON Lögfræðingur GSM: 660 4777 bodvar@stakfell.is EINAR S. VALDIMARSSON M.Sc. Viðskiptafræðingur Löggiltur fasteignasali GSM 840-0314 einar@stakfell.is

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.