Freyr - 01.04.2006, Blaðsíða 10

NAUTGRIPARÆKT
Tafla 8. Framleiðsla og sala nautgripakjöts 2000-2005
Framleiðsla (kg) Sala (kg) Sala á íbúa (kg) Fjöldi sláturgripa (stk.)
2000 3.626.408 3.663.261 12,9 24.252
2001 3.682.787 3.673.938 12,9 23.374
2002 3.639.023 3.687.480 12,8 22.700
2003 3.624.440 3.614.505 12,5 22.728
2004 3.611.132 3.531.200 12,3 21.538
2005 3.540.404 3.443.201 11,5 20.019
Heimild: Bændasamtök íslands
Tafla 9. Þróun framleiðendaverðs mjólkur og nautakjöts 2001 - 2005
Mjólk, meðalverð ársins (kr. á Itr.) Mjólk, verðlag 2005 (kr. á Itr.) Nautakjöt, meðalverð ársins (kr. á kg) Nautakjöt, verðlag 2005 (kr. á kg)
2001 70,59 81,13 247,75 284,73
2002 74,29 81,47 235,48 258,22
2003 76,16 81,79 234,63 251,97
2004 78,30 81,47 257,62 268,05
2005 80,62 80,62 309,02 309,02
Heimild: Bændasamtök íslands
VERÐLAGSMÁL
í ársbyrjun var lágmarksverð á mjólk til
framleiðenda hækkað í 83,49 kr/lítra úr
80,74 kr/lítra. Meðalverð ársins, að teknu
tilliti til uppgjörs fyrir umframmjólk, var
80,62 kr/lftra. Reiknað á verðlagi ársins
2005 hefur meðalverð til framleiðenda frá
árinu 1998 lækkað um 0,89%.
Samkvæmt gildandi búvörusamningi
um framleiðslu mjólkur skulu beingreiðsl-
ur nema 47,1% grundvallarverðs mjólkur
en afurðastöðvar skulu greiða 52,9%. Frá
árinu 1993 eru greiðslur frá afurðastöð al-
gerlega miðaðar við efnainnihald mjólkur-
innar þannig að 75% miðast við prótein
en 25% við fituinnihald.
Töluverð samkeppni ríkti á kjötmark-
aðnum á árinu þó að heldur hafi dregið úr
alls kyns undirboðum frá fyrri misserum,
þegar verð til framleiðenda lækkaði bæði
að raungildi og krónutölu. Á árinu 2004
jafnaðist þetta aðeins aftur og framleið-
endaverð tók að hækka á ný. Á árinu
2005 var meðalverð á nautgripakjöti til
framleiðenda rúmlega 309,0 kr pr.kg. og
er þá komið í svipað verðgildi og árið
2000. Þróun verðs til framleiðenda á
mjólk og nautgripakjöti 2000 - 2005 er
sýnd í töflu 9.
FRAMLEIÐSLUSTJÓRN
Heildargreiðslumark verðlagsársins
2004/2005 var 106.000 milljónir Iftra.
Heildarbeingreiðslur fyrir mjólk til fram-
leiðenda árið 2005 námu rúmlega 4.130
milljónum. Framleiðsla umfram heildar-
greiðslumark á verðlagsárinu 2004/2005
var 5.351.721 lítrar.
Flutningur á greiðslumarki milli lögbýla
hefur verið heimill síðan 1992. Fram til
ársins 1998 lét nærri að um 3% af heild-
argreiðslumarki flyttust árlega milli lög-
býla en síðan hefur hert á þróuninni og
milli 5% og 6% af heildargreiðslumarkinu
verið flutt árlega á milli lögbýla. Til viðbót-
ar koma svo eigendaskipti að greiðslu-
marki við ættliðaskipti á jörðum og sölu til
nýrra ábúenda. Síðastliðin ár hafa á bilinu
3-5 milljónir lítra greiðslumarks færst
þannig milli aðila árlega. Mest var um
þetta verðlagsárið 1999/2000, sem virðist
hafa verið metár í breytingum mjólkur-
framleiðslu, mælt í flutningi á greiðslu-
marki milli lögbýla og einstaklinga.
Greiðslumark hefur einkum flust frá Suð-
vestur- og Vesturlandi til Skagafjarðar og
Suðurlands.
Verðlagsárið 2004/2005 virtist heldur
draga úrframboði á greiðslumarki og verð
hækkaði umtalsvert er á leið. f upphafi
verðlagsársins var algengt verð 'rúmlega
270 kr/ltr. en í lok verðlagsársins um 420
kr/ltr. og munu fá dæmi um breytingar af
þessu tagi innan sama verðlagsárs.
Tafla 10. Aðilaskipti á greiðslumarki í
mjólk 1999-2005
Verðlagsár Þús. Itr.
1999/2000 5.864
2000/2001 5.576
2001/2002 5.320
2002/2003 4.595
2003/2004 3.586
2004/2005 5.320
Heimild: Bændasamtök íslands
6
FREYR 04 2006