Freyr - 01.09.2006, Qupperneq 3

EFNISYFIRLIT
6-8
■ AÐLÖGUN FINNSKS
LANDBÚNAÐAR AÐ
EVRÓPUSAMBANDINU
- Hvernig hefur finnskum
bændum vegnað
eftir inngönguna í
Evrópusambandið?
■ ALLT UNDIR EINU ÞAKI
- Á bænum Káranesi I Kjós
var byggt nýtt fjós sem
miðast við afkastagetu eins
mjaltaþjóns.
10-11 I 19-21
■ ISLENSK SÉRKENNI
ERU SÖLUVARA
FRAMTÍÐARINNAR
- Farmers Market hannar,
framleiðir og selur vörur
úr ull.
■ GEYMSLUHÚSNÆÐI TIL
SVEITA
- Bændur breyta húsnæði
í geymslur fyrir tjaldvagna,
fellihýsi, húsbíla og hjólhýsi.
Aðlögun finnsks landbúnaðar að Evrópusambandinu
- eftir Jyrki Niemi, prófessor við Agrifood Research Finland ..4
Allt undir einu þaki - Á bænum Káranesi í Kjós var byggt nýtt fjós
sem miðast við afkastagetu eins mjaltaþjóns.....................6
Kaup og sala heys - eftir Ingvar Björnsson.....................9
íslensk sérkenni eru söluvara framtíðarinnar
- Farmers Market hannar, framleiðir og selur vörur úr ull.....10
Átgeta og fóðurát - NorFor (5)
- Hvernig er fóðurát gripa áætlað í nýja fóðurmatskerfinu?....12
Einkunnir sæðingastöðvahrútanna haustið 2006..................14
Atriði úr kjötmati sláturiamba úr fjárræktarfélögunum haustið 2005
- eftir Jón Viðar Jónmundsson, Bændasamtökum Islands..........16
Geymsluhúsnæði til sveita - Bændur breyta húsnæði í geymslur fyrir
tjaldvagna, fellihýsi, húsbíla og hjólhýsi ....................19
Hætti mjólkurframleiðslu og breytti fjósinu í geymslu fyrir
tjaldvagna og fellihýsi - viðtal við Brynjólf Guðmundsson í Hlöðutúni.20
Heykögglatilraun á Vörðubrún 2005
- eftir Þórarin Lárusson, Búnaðarsambandi Austurlands,
Jóhannes Sveinbjörnsson og Guðfinnu Hörpu Árnadóttur,
Landbúnaðarháskóla Islands........................................22
Lýsing í fjósum
- Lýsing í fjósum getur haft áhrif á nyt kúa auk þess sem rétt
Ijósastýring getur haft veruleg áhrif á rafmagnsreikninginn.......24
Ný meðferð við júgurbólgu gæti orðið valkostur
á móti sýklalyfjum................................................26
Tvö innlegg í kálfadauðaverkefnið - Þórarinn Lérusson gefurTóninn....27
Sjávardvöl laxins kortlögð
- Veiðimálastofnun hefur endurheimt fimm laxa með rafeindamerki
eftir ársdvöl í hafinu ...........................................28
Svínarækt - upplýsingar um ræktunarstarf, sölu, verðlag
og afkomu greinarinnar...........................................30
Starfsemi sauðfjársæðingastöðvanna árið 2005.....................32
Markaðurinn
- verð á greiðslumarki og yfirlit yfir sölu ýmissa búvara og kjötmarkað.34
FORMÁLI
Undanfarin misseri hefur umræða um matvælaverð verið áberandi í
þjóðfélaginu. Tillögur um að breyta tollum, virðisaukaskatti og jafn-
vel stuðningsfyrirkomulagi við bændur hafa verið nefndar til þess
að lækka matvælaverð i landinu. Þetta er ekki einföld umræða og
krefst þess að litið sé á málin frá ýmsum sjónarhornum. Ein leiðin
er að læra af reynslu annarra þjóða sem gengið hafa í gegnum
breytingar, þar á meðal á landbúnaði. ( þessu tölublaði Freys er
skyggnst til Finnlands sem fyrir 11 árum gekk í Evrópusamband-
ið. Við það breyttist rekstrarumhverfi bænda töluvert en í þýddri
grein eftir Jyrki Niemi, prófessor við Agrifood Research í Finnlandi,
er rakið hvernig finnskir bændur tókust á við nýja ttma. Bændum
fækkaði mikið og aðlögun að sameiginlegri landbúnaðarstefnu
sambandsins leiddi til þess að afurðaverð til bænda lækkaði um
40-50%. Samið var við finnsku bændurna um stuðningsaðgerðir til
mótvægis sem gerðu aðlögunina léttbærari. Niðurstaðan var m.a.
gjörbreytt samsetning landbúnaðarframleiðslunnar og minnkandi
heildartekjur bænda. Matvælaverð féll um 11 % eftir inngönguna í
Evrópusambandið en finnski greinarhöfundurinn bendir á að verð-
lækkunin komi eingöngu til vegna lægra verðs til framleiðenda.
Lægra verð til neytenda sé ekki tilkomið vegna aukinnar samkeppni
í smásölugeiranum því þar hafi verðmyndun matvara aukist veru-
lega á undanförnum árum. Það er umhugsunarefni.
í þessu tölublaði er farið í heimsókn á bæinn Káranes í Kjós þar
sem stórhuga fólk hefur nýlega tekið í notkun nýtt fjós. Ekki er á
neinn hallað þegar sagt er að þarna sé risið eitt af glæsilegri fjósum
landsins. Rekstareiningin miðar að því að fullnýta afkastagetu eins
mjaltaþjóns sem er tímanna tákn í íslenskum kúabúskap.
Mörg kúabú hafa stækkað undanfarin misseri en ekki hafa
allir ákveðið að auka framleiðsluna heldur hætt að búa með kýr.
Brynjólfur Guðmundsson í Hlöðutúni tók erfiða ákvörðun ásamt
sinni fjölskyldu þegar hann ákvað að hætta kúabúskap og breyta
nýlegu fjósi f geymsluhúsnæði. Freyr heimsótti Brynjólf og kynnti
sér þessa viðskiptahugmynd sem hann hrinti í framkvæmd.
Að vanda er margt í blaðinu sem tilheyrir árstíðinni, m.a. upplýs-
ingar um einkunnir sæðingarstöðvahrútanna, heykögglatilraun og
atriði úr kjötmati sláturlamba. Þegar skammdegið sækir á er heldur
ekki úr vegi fyrir bændur að renna yfir greinina um lýsingu í fjósum.
Það er að mörgu að hyggja á haustin! /TB
FREYR - Búnaðarblað - 102. árgangur - nr. 5, 2006 • Útgefandi: Bændasamtök Islands • Ritstjóri: Tjön/i Bjarnason (ábm.) • Auglýsingar: Tjörvi Bjarnason • Prófarkalestur: Oddbergur
Eiriksson og Álfheiður Ingimarsdóttir • Umbrot: Prentsnið - Ingvi Magnússon • Útlitshönnun: Blær Guðmundsdóttir • Aðsetur: Bændahöllinni v. Hagatorg - Póstfang: Bændahöllinni
v. Hagatorg, 107 Reykjavík • Ritstjórn, innheimta, afgreiðsla og auglýsingar: Bændahöllinni, Reykjavík, simi: 563-0300, bréfslmi: 562-3058 • Netfang FREYS: freyr@bondi.is •
Netfang auglýsinga: freyr@bondi.is • Prentun: Isafoldarprentsmiðja, 2006 • Upplag: 1.600 eintök • Forslða: Sláturlömb á bænum Auðnum I Reykdælahreppi. Ljósm. Tjörvi Bjarnason.
Freyr 09 2006