Fréttablaðið - 14.12.2017, Page 31

Að gefnu tilefni, varðandi fréttir undanfarnar vikur um að bókaprentun sé að
leggjast af á Íslandi, þá hefur undir-
ritaður starfað við fagið í 35 ár, m.a.
í Odda í 15 ár og við eigið fyrirtæki,
Prentmiðlun, síðan 2008. Prent-
miðlun sérhæfir sig í prentum-
sjón og innflutningi á bókum fyrir
útgefendur hér heima og erlendis.
Og hefur því haft puttann á bóka-
prentunarpúlsinum í all langan
tíma.
Því hefur víða verið haldið fram
að prentun á harðbandsbókum sé
að leggjast af hérlendis, en það er
ekki allskostar rétt þó að sá stærsti
hafi ákveðið að hætta þar sem
Prentmet er m.a. enn að binda inn
bækur. Prentmiðlun hefur ekki
litið á sig sem samkeppnisaðila við
Odda eða aðra innlenda framleið-
endur, heldur við öll hin erlendu
prent- og prentumsjónarfyrirtæki
sem sækja mjög fast inn á okkar
litla markað og með vaxandi þunga
á hverju ári. Við höfum því brúað
bilið fyrir marga sem vilja fá erlent
verð en íslenska þjónustu.
Þróunin hér heima kemur bæði
á óvart og ekki. Við hrunið, þegar
gengi íslensku krónunnar fór á
hliðina, taldi ég fullvíst að mitt
nýstofnaða fyrirtæki væri sjálf-
krafa komið úr leik þar sem erlent
innflutt prentverk var á einu auga-
bragði orðið meira en tvöfalt dýr-
ara en áður. Þrátt fyrir þessa koll-
steypu í genginu þá var prentun
eftir sem áður jafnan óhagstæðari
innanlands. Þetta þýðir í raun að
verðhækkun á innlendri bóka-
prentun hefur á sama tíma verið
gríðarleg. Í stað þess að ná allri eða
mest allri prentun aftur hingað
heim, þá gerðist það ekki. Því tel
ég að vandinn sé að góðum hluta
heimatilbúinn.
Með betri nýtingu
Sem gömlum fagmanni finnst
mér þessi þróun auðvitað miður.
Horfandi yfir sviðið verður líka
að viðurkennast að tækjabún-
aður við prentun og bókband
hérlendis er jafnan miklu eldri
en í þeim smiðjum sem við hjá
Prentmiðlun þekkjum til og því
mannfrekari og afkastaminni en
ella. Ég tel stærsta málið vera það
að fyrirtæki erlendis eru með allt
aðra og betri nýtingu á sínum véla-
kosti eða a.m.k. tífalt meiri ef við
horfum á bókbandið sérstaklega.
Þá er verið að keppa á móti mjög
sérhæfðum fyrirtækjum, þ.e. prent-
smiðjum sem eru eingöngu í bóka-
prentun og ekki neinu öðru. Sumar
prenta til að mynda aðeins svart-
Bókaprentun í alþjóðlegu samhengi
hvítar textabækur og jafnvel bara í
örfáum ákveðnum stærðum. Það á
t.d. við um eitt títtnefnt fyrirtæki,
Bookwell, sem hefur fengið mikla
kynningu á flestum vef- og prent-
miðlum síðustu vikur sem hin nýja
bókasmiðja fyrir Ísland, en það
fyrirtæki prentar hins vegar í dag
aðeins svarthvítar bækur eftir að
það lokaði einni aðalverksmiðju
sinni nú í haust eftir mikla rekstrar-
örðugleika.
Það hefur því verið hálfgert
ástand í bókaprentun um allnokk-
urt skeið. Sem dæmi þá hefur ekki
verið alvöru bókband í Noregi um
alllangt skeið og þarlendar prent-
smiðjur senda því prentaðar arkir
í bókband til m.a. Þýskalands og
Danmerkur. Þá er líka búið að
skrúfa verulega fyrir hjá einni
stærstu bókasmiðju Svíþjóðar sem
er núna varla svipur hjá sjón eftir
uppsagnir um 60% starfsfólks á
árinu. Sama hefur svo verið upp á
teningnum í Englandi um alllangt
skeið, þar er mest öll litprentun
á bókum farin úr landi og búið að
loka fyrirtækjum. Stundum dúkkar
líka upp í umræðunni prentun í
Kína en verð þar hafa snarhækkað
á undanförnum misserum vegna
mikilla hækkana á lágmarkslaun-
um. Þar að auki hefur pappírsverð
þar hækkað langtum meira en hér í
Evrópu. Nú er svo komið að búið er
að loka mörgum bókasmiðjum þar í
landi. Við erum því oftar en ekki að
sjá sambærileg prentverð í Evrópu
og Kína, en gengisþróun evru gagn-
vart dollara spilar þar líka inn í.
Hér er því alls ekki um eitthvert
sér íslenskt fyrirbrigði að ræða á
okkar prentmarkaði þar sem við
sjáum þessa þróun allt í kringum
okkur á síðasta áratug, fyrirtæki
eru að loka, sameinast og flytja
starfsemi sína.
Eyþór Páll
Hauksson
prentari og
framkvæmda-
stjóri
Í stað þess að ná allri eða
mest allri prentun aftur
hingað heim, þá gerðist það
ekki. Því tel ég að vandinn
sé að góðum hluta heima­
tilbúinn.
Save the Children á Íslandi
Jól2017
Jólabæklingur Smith & Norland er kominn út.
Glæsilegar vörur á sérstöku jólaverði.
Sjá nánar á sminor.is.
BOSCH
Gufustraujárn
TDA 30EASY
Öflugt, 2400 W. Góður sóli.
Gufuskot: 180 g/mín. Slekkur
sjálfkrafa á sér þegar handfangi
er sleppt.
Fullt verð: 15.900 kr.
Jólaverð:
11.900 kr.
Stadler Form
Rakatæki
Eva
Öflugt, hljóðlátt og stílhreint.
Utanáliggjandi rakaskynjari
sem virkar líka sem fjarstýring.
Vatnstankur tekur 6,3 lítra. Hægt
að velja kalda eða heita gufu.
Fullt verð: 23.900 kr.
Jólaverð:
18.900 kr.
SIEMENS
Uppþvottavélar
SN 457W01IS, iQ500
SN 457S01IS, iQ500
13 manna. Sjö kerfi. Þrjú sérkerfi,
þar á meðal tímastytting. Hljóð:
44 dB. „aquaStop“-flæðivörn.
Fullt verð: 119.900 kr.
Jólaverð:
89.900 kr.
Orkuflokkur
BOSCH
Þvottavél
WAN 2828SSN, Serie 4
Vindur upp í 1400 sn./mín.
Kolalaus, hljóðlátur og
sparneytinn mótor með 10 ára
ábyrgð. Mjög stutt kerfi (15 mín.).
Fullt verð: 109.900 kr.
Jólaverð:
87.900 kr.
A
kg
8
BOSCH
Töfrasproti
MSM 67170
750 W. Hljóðlátur og kraftmikill.
Skál með loki, stór hakkari,
ísbrjótur og þeytari fylgja með.
Fullt verð: 11.900 kr.
Jólaverð:
8.900 kr.
SIEMENS
Espressó-kaffivél
TE 607203RW
Glæsileg vél sem bruggar og
útbýr ýmsa kaffidrykki. Þrýstingur:
19 bör. Kaffikvörn úr keramík.
Flóar mjólk sjálfvirk.
Fullt verð: 169.900 kr.
Jólaverð:
127.900 kr.
S k o ð u n ∙ F R É T T A B L A ð i ð 31F i M M T u D A G u R 1 4 . D e S e M B e R 2 0 1 7
1
4
-1
2
-2
0
1
7
0
4
:2
4
F
B
0
8
8
s
_
P
0
7
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
5
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
E
7
C
-2
D
4
4
1
E
7
C
-2
C
0
8
1
E
7
C
-2
A
C
C
1
E
7
C
-2
9
9
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
0
8
8
s
_
1
3
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K