Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.2017, Blaðsíða 20

20 Helgarblað 22. desember 2017fréttir
H
eitið Liverpool tengja
Íslendingar ekki að­
eins við Bítlaborgina
og knattspyrnuliðið
sögufræga. Flestir landsmenn
muna eftir leikfangaverslun­
inni Liverpool og þeir elstu muna
eftir henni sem krambúð. Saga
Liverpool nær aftur til 19. ald­
ar og um miðja 20. öldina braut
Páll Sæmundsson blað í íslenskri
verslunarsögu þegar hann tók við
rekstri hennar. Páll rak verslunina
um áratuga skeið og síðar tók dótt­
ir hans Margrét við. DV ræddi við
Margréti um þessa stórmerkilegu
verslun sem var draumaheimur
íslenskra barna.
Fyrsta sjálfsafgreiðsluverslunin
Bretinn Hans Christian Robb
keypti húsið Vesturgötu 3 árið 1859
og stofnaði þar verslun sem hann
nefndi Liverpool í höfuðið heima­
borg föður síns, James Robb, sem
flutti til Íslands árið 1813. Liver­
pool var ekki leikfangaverslun í
þá daga heldur þjónustaði skip­
in. Fram á stríðsárin var ýmislegur
varningur seldur í Liverpool, eins
og tóbak, vefnaðarvara, vín, snyrti­
vörur, nýlenduvörur og margt
fleira. Ýmsir eigendur ráku Liver­
pool í Vesturgötu, bæði í eldra húsi
sem brann árið 1885 og stórhýsinu
sem reist var eftir brunann. Árið
1930 rak Mjólkurfélag Reykjavíkur
verslunina og flutti hana í Hafnar­
stræti 5 með mörgum útibúum
víða í bænum.
Árið 1940 eignuðust kaup­
mennirnir Gísli Jónsson og Ólafur
B. Björnsson Liverpool og réðu Pál
Sæmundsson verslunarstjóra. Á
stríðsárunum keypti Páll verslun­
ina og seldi þá aðeins búsáhöld og
leikföng. Margrét, dóttir Páls, seg­
ir hann hafa verið nokkuð á undan
sinni samtíð hvað varðar verslun­
arrekstur. „Hann fór í verslunar­
skóla í Noregi, sá þar ýmislegt og
var framsýnn.“ Vildi hann gera
Liverpool að sjálfsafgreiðsluversl­
un, þeirri fyrstu á landinu, en á
þessum tíma voru allar vörur af­
greiddar yfir borðið í verslunum.
Páll keypti íbúðarhús á Lauga­
vegi 18a og lét flytja það suður í
Kópavog. Þá lét hann reisa glæsi­
legt og nýmóðins verslunarhús­
næði á reitnum og flutti Liverpool
þangað árið 1955. Hannes Davíðs­
son arkitekt, sem þekktastur er
fyrir hönnun Kjarvalsstaða, teikn­
aði upp verslunina með stórum og
opnum gluggum. „Þetta hús er eitt
af fyrstu verslunarhúsunum sem
var byggt við Laugaveginn. Lauga­
vegurinn er byggður upp sem
íbúðarhúsagata. Húsunum var
síðan breytt í verslanir en þau eru
mjög óhentug til þess, með tröpp­
um upp eða niður. Á fæstum stöð­
um gast þú gengið beint inn í búð­
ina eins og í Liverpool.“
Árið 1963 leigði Páll út rekstur­
inn en stofnaði þá heildverslunina
Ingólfshvol. Nokkrir einstaklingar
leigðu reksturinn þar til Mar­
grét tók við honum árið 1988 en
hún hafði þá meðal annars verið
verslunarstjóri í Völuskríni, leik­
fangaverslun barnavinafélagsins
Sumar gjafar. Undir hennar stjórn
seldi Liverpool aðeins leikföng og
árið 1995 var hún flutt á Laugaveg
25. Árið 2005 seldi hún reksturinn
til Þorvarðar Elíassonar sem lagði
niður nafnið fræga. Rann Liver­
pool þá inn í keðjuna Leikbæ sem
varð undir í samkeppni við Toys
'R' Us og varð gjaldþrota árið 2008.
Biðröð þegar sending kom
„Á þeim árum sem pabbi var með
Liverpool voru fimm leikfanga­
verslanir á Torfunni en Liverpool
var langstærst. Við þekktum fólkið
sem rak verslanirnar allt um kring.
Þetta var eins og lítið bæjarfélag.“
Páll átti sjö börn sem hjálpuðu til.
„Við unnum í búðinni, öll systkinin,
meira og minna í kringum jólin og
á sumrin. Þegar ég var lítil og Liver­
pool var í Hafnarstræti var mikið
sport að fá að fara inn eftir í búð.“
Varst þú ekki vinsælasta stúlkan
í bekknum?
„Nei, nei, krakkarnir vissu það
ekkert. Það var ekkert verið að
moka í okkur neitt meira en aðra.“
Fjöldi starfsmanna kom og
fór en straumurinn réðst af
Verslunin Liverpool:
Þar sem börnin héngu á glugganum
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
n 150 ára saga n Unnið fram á morgun í desember n Fyrstir með jólasveina
Margrét Pálsdóttir Rak Liverpool frá
1988 til 2005.
Úrval leikfanga í búðarglugga „Ég held að Lego hafi verið vinsælast. Við seldum alltaf
mikið af kubbum og fullt af leikföngum sem eru góð og sígild.“
Liverpool á Laugavegi 18a
Búðargluggarnir dýrðlegu.