Morgunblaðið - 31.08.2017, Side 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 2017
Verkfærasalan - Síðumúla 11 - Dalshrauni 13 - 560-8888 - www.vfs.is
Hörku herslulyklar frá
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Dröfn RE 35 hefur verið seld til Gín-
eu í Vestur-Afríku. Hún lagði af stað
úr Reykjavíkurhöfn 22. ágúst áleiðis
til Las Palmas á Kanaríeyjum.
Dröfnin sigldi í gær suður með vest-
urströnd Portúgals. Við suðurhorn
landsins verður kúrsinn tekinn til
Kanarí. Reiknað er með að skipið
komi þangað um hádegi á sunnudag.
„Það er búið að vera blíðuveður á
okkur nema fyrsta hálfan annan sól-
arhringinn. Þá var kaldi í hafinu.
Þetta er ljúft líf meðan veðrið er
svona gott,“ sagði Gunnar Jóhanns-
son, skipstjóri og útgerðarmaður, í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Hann siglir skipinu út ásamt Ólafi
Haraldssyni yfirstýrimanni og Ótt-
ari Ingimarssyni vélstjóra. Þeir eru
með gervihnattasíma og nota hann
til að tilkynna sig. Valið var að sigla
nærri ströndum Portúgals til að
geta sótt tölvupóst og verið í far-
símasambandi. Gunnar sagði að far-
símasambandið næði ekki nema um
sjö sjómílur út frá ströndinni og lík-
lega væru íslenskir sjómenn ekki
ánægðir með svoleiðis þjónustu.
Veiðir við Afríkustrendur
„Skipið var afhent í Reykjavík en
við tókum að okkur að sigla því út.
Það verður tekið af íslenskri skipa-
skrá á Kanaríeyjum,“ sagði Gunnar.
Skipið á að fara í slipp á Kanarí-
eyjum og þar verða gerðar á því
ýmsar breytingar fyrir nýju eigend-
urna. „Það er spennandi verkefni
framundan hjá þeim sem ætla að
gera hana út. Skipið er í góðu lagi og
hefur verið í fínu viðhaldi alla tíð.
Þeir fá góðan bát,“ sagði Gunnar.
Honum var ekki kunnugt um hvern-
ig fiskveiðar skipið ætti að stunda
við Afríkustrendur. Hann sagði að
mikið grunnsævi væri út af Gíneu og
fyrir utan landgrunnskantinn tæki
við hyldýpi.
Dröfn RE er þekkt skip, á merki-
lega sögu og hefur þjónað mörgum
hlutverkum í gegnum tíðina. Skipið
var smíðað hjá Vélsmiðju Seyðis-
fjarðar 1981 og hét fyrst Otto
Wathne NS. Það er 24,7 metra langt
og 155 brúttórúmlestir.
Gunnar eignaðist Dröfn RE um
áramótin 2004-2005 og keypti hana
af Hafrannsóknastofnun sem þá
hafði átt skipið í um 15-16 ár. Stofn-
unin lét breyta Dröfn til hafrann-
sókna. Bætt var við íbúðum og
vinnuplássi en fiskilestin minnkuð.
Rannsóknir og skólaskip
„Ég hef unnið mikið fyrir Haf-
ransóknastofnun vegna ýmiskonar
rannsóknarstarfa og síðar einnig
fyrir Nýsköpunarmiðstöð Íslands
við þróun á veiðarfærum,“ sagði
Gunnar. „Þetta var líka lengi skóla-
skip sem Hafrannsóknastofnun hélt
úti ásamt sjávarútvegsráðuneytinu
og Fiskifélagi Íslands. Við fórum
hringinn í kringum landið og fórum
á sjó með grunnskólanema úr flest-
um grunnskólum í ein 14-15 ár. Þeir
eru orðnir margir sem hafa stigið sín
fyrstu skref til sjós hér um borð.
Þetta hætti 2009, í hruninu.“
Dröfn RE var einnig lengi vita-
skip og þjónustaði þá vita sem ekki
var hægt að komast í af landi. Hún
stundaði líka vísindaveiðar á hrefnu í
tvö ár frá 2005. Gunnar útbjó skipið
til rækjuveiða og til að geta soðið
rækjuna um borð. Rækjuútgerðin
gekk ekki sem skyldi og var henni
hætt.
Hafrannsóknastofnun ákvað ný-
verið að hætta að nota Dröfn RE og
þá ákvað Gunnar að selja skipið.
Hann sagði að samstarfið við Haf-
rannsóknastofnun hefði verið far-
sælt og gott í gegnum árin. Gunnar
er óráðinn í því hvað nú taki við.
Hann sagði að hann ætlaði að hafa
augun opin fyrir fýsilegum tækifær-
um.
Sögufræg Dröfn RE
seld til Vestur-Afríku
 Togarinn sem varð rannsóknaskip, vitaskip og skólaskip
Ljósmynd/Jón Páll Ásgeirsson
Lagt úr höfn Dröfn RE fór frá Íslandi 22. ágúst 2017 áleiðis til Las Palmas á
Kanaríeyjum. Skipið var smíðað á Seyðisfirði og hefur verið selt til Gíneu.
Áhöfnin á Dröfn RE F.v.: Ólafur
Haraldsson, Gunnar Jóhannsson og
Óttar Ingimarsson.
Sókn aðila sem eru ekki með fasta bú-
setu í sveitarfélögum í íbúðir á ýms-
um stöðum á landinu gæti sett vinnu-
markaðnum skorður vegna skorts á
húsnæði fyrir þá sem vilja búa og
starfa á staðnum.
Þetta fyrirbæri er
kallað fjarbúa-
spenna í rannsókn
sem Samtök sveit-
arfélaga á Vestur-
landi (SSV) lét
framkvæma og
var styrkt af
Byggðarannsókn-
arsjóði Byggða-
stofnunar og
Rannsóknarsjóði
Háskólans á Akureyri.
Samkvæmt mati skýrslunnar er
fjarbúaspennan mjög breytileg meðal
sveitarfélaga, eða á bilinu 3,9-40,2%.
Spenna í öllum sveitarfélögum
Fjarbúaspenna er fjöldi annarra
heimila í sveitarfélaginu deilt með
heildarfjölda íbúða þar. Önnur heimili
eru íbúðir í eigu fjarbúa sem bjóðast
ekki á almennum markaði til leigu eða
sölu. Í skýrslunni kallast fólk fjarbúar
ef það á íbúð í einu sveitarfélagi en
lögheimili í öðru.
Vísbendingar eru um að fjarbúa-
spenna setji öllum sveitarfélögum
skorður, mest í Skagabyggð, Kjósar-
hreppi, Húnavatnshreppi, Fljótsdals-
hreppi, Helgafellssveit, Skaftár-
hreppi, Hrunamannahreppi, Rang-
árþingi eystra, Borgarfjarðarhreppi
og Eyja- og Miklaholtshreppi. Al-
mennt gildi að hlutfallslega séu fleiri
íbúðir í eigu fjarbúa í fámennari sveit-
arfélögum og þeim sem eru nær
Reykjavík, því megi segja að fólk sem
er í leit að frístundahúsi eða öðru
heimili horfi frekar til smærri þétt-
býla en stærri og að þau séu ekki of
fjarri höfuðborginni.
Húsnæðisskortur víða
Höfundur skýrslunnar er Vífill
Karlsson hagfræðingur hjá SSV. „Ég
fékk hugmyndina að skýrslunni eftir
að hafa talað við oddvitann á Drangs-
nesi, sem kvað atvinnulífið í blóma en
húsnæði skorta fyrir fólk sem vildi
vinna eða setjast að. Eins sá ég að
börnum fækkaði til sveita á árunum
1998-2014 og var orðinn forvitinn um
ástæðurnar,“ segir hann og telur að
niðurstöður skýrslunnar geti nýst
sveitarfélögum og Byggðastofnun
vel.
Fram kemur að vinsældir svæða
sem frístundabyggða hækki fast-
eignaverð og þá sé líklegra að barna-
fjölskyldur flytji brott en aðrir íbúar
eftir að hámarks fasteignaverði sé
náð. Fjarbúum fylgi þó ýmsir kostir
og því þurfi samfélagslegur ábati af
fjarbúð ekki endilega að vera nei-
kvæður.
Íbúar og sex forsvarsmenn sveitar-
félaga sem rætt var við í rannsókninni
höfðu lítið út á þróunina að setja, en
frægt er orðið að víða erlendis eins og
t.d. í Barcelona, Feneyjum og Sviss
eru íbúar orðnir þreyttir á ruðningsá-
hrifum frístundaíbúða og ferða-
manna.
Morgunblaðið/Ómar
Fjarbyggð Stykkishólmur er afar vinsæl byggð fjarbúa.
SSV rannsakar
„fjarbúaspennu“
 Ruðningsáhrif frístundaíbúða könnuð
Dr. Vífill
Karlsson
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Rekstrarniðurstaða Íbúðalánasjóðs
var jákvæð um 614 milljónir króna
en launakostnaður sjóðsins hefur
lækkað um 22% á milli ára og leikur
þar stórt hlutverk. Eiginfjárhlutfall-
ið er það hæsta frá stofnun sjóðsins
en þetta kemur fram í fréttatilkynn-
ingu frá Íbúðalánasjóði.
Eiginfjárhlutfall sjóðsins er nú
7,8% en langtímamarkmið hans er
að hlutfallið sé yfir 5,0%. Launa-
kostnaður lækkar um 22% og stöðu-
gildum fækkar úr 85 á fyrri helm-
ingi ársins 2016 í 70 í ár.
Vanskil helmingast á einu ári
Útlán í vanskilum nema nú 2,4%
af heildarlánum en voru 4,8% á
sama tíma árið 2016. Góðar
efnahagsaðstæður og skilvirkir inn-
heimtuferlar hafa minnkað áhættu
vegna lánasafnsins. Uppreiknaðar
eftirstöðvar allra útlána sjóðsins í
vanskilum voru 13.600 millj. kr., þar
af voru vanskil 2.854 millj. kr. Á af-
skriftareikningi útlána voru 6.740
millj. kr. í lok tímabilsins og dróst
afskriftareikningur saman um 740
millj. kr. frá áramótum. Um 98,6%
af bókfærðu virði lánasafns Íbúða-
lánasjóðs liggur á veðbili innan við
90% af fasteignamati við lok tíma-
bilsins. Fasteignaverð hefur hækk-
að umfram verðlag á tímabilinu og
vanskil minnkað umtalsvert sem
bætt hefur tryggingastöðu lána-
safnsins.
Í samræmi við væntingar
Hermann Jónasson, forstjóri
Íbúðalánasjóðs, segir í tilkynning-
unni að afkoman sé í samræmi við
væntingar. „Afkoma sjóðsins á fyrri
hluta ársins er í takti við væntingar
og við sjáum til að mynda í lægri
launakostnaði árangur þeirra að-
haldsaðgerða sem gripið hefur verið
til hjá sjóðnum. Um leið er jákvætt
að sjá hversu vel hefur gengið að
innleiða ný hlutverk sjóðsins en
hann gegnir nú mikilvægu hlutverki
í að bregðast við stöðunni á húsnæð-
ismarkaði. Innleiðing húsnæðisáætl-
ana hjá sveitarfélögum, veiting
stofnframlaga til byggingar hag-
kvæmra leiguíbúða, greiningarvinna
hagdeildar ásamt aukinni upplýs-
ingagjöf til almennings eru á meðal
margra nýrra verkefna sjóðsins.“
Rekstur Íbúða-
lánasjóðs batnar
 Vanskil útlána mun minni milli ára