Morgunblaðið - 31.08.2017, Page 31

MENNING 31
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 2017
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Horfur – Prospects kallar myndlist-
armaðurinn Helgi Hjaltalín Eyjólfs-
son viðamikla sýningu sem verður
opnuð í Listasafni Reykjanesbæjar –
Duushúsum, í dag, fimmtudag,
klukkan 18. Um er að ræða aðalsýn-
ingu safnsins á Ljósanótt í ár.
Í verkunum segist Helgi reyna,
sem miðaldra karlmaður búsettur í
Höfnum, að útskýra fyrir sjálfum sér
ástandið í heiminum og hverjar horf-
urnar séu. Hann notar miðla mynd-
listarinnar til að þreifa á og gera til-
raunir til að skilja og læra meira um
veröldina.
Helgi er fæddur árið 1968 og eftir
nám við Myndlista- og handíðaskóla
Íslands stundaði hann nám við
Kunstakademie Düsseldorf, AKI í
Hollandi og San Francisco Art Insti-
tute. Hann hefur verið virkur í sýn-
ingarhaldi jafnt hér heima sem er-
lendis og hefur jafnframt sinnt
ýmsum störfum tengdum myndlist.
Fánastangir tákn fyrir þjóðríki
Í texta í sýningarskránni skrifar
Helgi Þorgils Friðjónsson um nafna
sinn og kollega og segir að þrátt fyrir
„fegurðina og drifkraftinn og fram-
tíðarsýnina“ í verkunum þá sé líka í
þeim undirliggjandi ógn. Í þeim sé
kyrrstaða milli „ógnar, sögu og feg-
urðar.“
Helgi Hjaltalín er afar hagur lista-
maður og beitir iðulega í verkum sín-
um og á sýningum mörgum miðlum
myndlistarinnar, allt eftir því hvers
hugmyndirnar krefjast. Hann segir
að í stóra salnum í Duushúsum hafi
hann nú sett upp fjögur eða fimm
tengd verk eða verkþætti.
„Eitt eru skilti sem ég hef smíðað
og vísa til skilta eins og menn þekkja
frá Ameríku frá fjórða eða fimmta
áratug síðustu aldar og á þau hef ég
sett orð eins og „Redneck“ eða
„Towelhead“, ljót orð sem eru notuð
um fólk á ensku. Ég hef velt ýmsum
slíkum upphrópunum um fólk fyrir
mér og orðin eru gjarnan gagnsæjust
á ensku og ég nota þau beint.“
Og hann nefnir dæmi um fleiri
verk. „Ég hef um skeið verið að
endurgera tré, og í raun endurgera
tíma, með því að líma saman árhringi.
Hér er ég með slíka samlímda fána-
stöng og svo aðra sem ég er ekki
byrjaður á að öðru leyti en því að ég
hef límt hana saman og komið henni
fyrir í stórum rennibekk. Það er sjö
metra löng væntanleg fánastöng sem
er á byrjunarstigi. Ég hef verið að
velta fyrir mér hugmyndum um þjóð-
ríki sem eru venjulega algjör feik,
samlímd della. Dæmi um það eru
Bandaríkin, sem eru tiltölulega nýtt
ríki og margt í sögu þeirra er algjört
bull. Við sjáum líka margt slíkt hjá
okkur, ýkjusögur í besta falli. Um
leið og maður fæðist er maður orðin
Íslendingur og á að fara að hugsa og
tala sem slíkur. Þessar fánastangir
eru einhver birtingarmynd þessa; ég
lími saman úr spýturuslahaugnum
hjá mér einhverja heild sem ég renni
síðan og bý til úr stöng sem stendur
fyrir þjóðríkið.“
Skemmtun en um leið ógn
Þá eru á sýningunni vatnslita-
myndir af húsum og skúlptúrar af
öðrum og öll eru þessi hús lokuð og
án glugga og hurða, fyrir utan húsin
standa síðan flaggstangir sambæri-
legar við þær sem Helgi rennir.
Tvö ljósmyndaverk getur líka að
líta, annarsvegar röð mynda af hvolp-
um að slást og hinsvegar myndir af
ættingjum listamannsins að skjóta
með riffli á skotmörk sem Helgi og
Valgerður Guðlaugsdóttir kona hana
gerðu í Norður-Dakóta þegar þau
voru þar í gestavinnustofu. „Mynd-
irnar sýna skemmtun en um leið er
viss ógn í þeim,“ segir hann.
Á vinnuskyrtunni að veifa fána
Helgi segir að Horfur – Prospects
sé þriðja og jafnframt lokasýning í
verkefni þar sem hann hefur velt því
fyrir sér hvernig fólki sé sífellt skipt í
hópa. og hvernig það orsakar ofbeldi.
„Ég vinn til að mynda með nokkrum
köllum sem halda með Liverpool eða
Manchester og þannig erum við alltaf
að skipta okkur upp í einingar sem
eru á móti hinum.
Ég vinn hér á sýningunni í nokkuð
marga miðla – enn einn eru nokkur
grafíkverk, eftir bensínmótorum sem
ég skar út í timbur og þrykkti síðan
eftir – það er svolítið popplegt.“
Ein af vatnslitamyndum Helga er
stór en sett saman úr mörgum litlum
bútum. „Hún er gerð eftir mynd sem
birtist í dagblaði, af Íslendingi sem
veifar íslenska fánanum. Það er kall
eins og ég á vinnuskyrtunni að veifa
fána,“ segir hann.
„Með því að nota svona marga
miðla er ég á einhvern hátt að segja
að fjölbreytileikinn myndi vissa
heild.“
Daður við amerískt handverk
Eins og fyrr segir er Helgi slyngur
handverksmaður en hann forðast að
festa sig í einni nálgun. „Já, ég hef
forðast að tengjast handverkinu of
sterkt en í þessum nýjustu verkum
daðra ég við það sem konan mín kall-
ar „county & quilt,“ þetta ameríska
handverk, bútasauminn. Og finnst
gaman að dansa á þeirri línu. Ég fel
ekkert að ég sæki í þann myndheim
en er jafnframt alltaf að basla við að
gera verkin sjálfur, þau fá ekki
glansáferðina af einhverju fjölda-
framleiddu.“
Um ár er nú síðan Helga var boðið
að halda sýninguna og segir hann
hafa verið töluverða vinnu að koma
henni saman, með úrvinnslu úr eldri
hugmyndunum og vinnu við að binda
verk sem hann hafði þegar byrjað að
gera við önnur ný.
„Þetta er annars frábærlega vel
rekið safn og merkilegt að sjá hvað
Valgerður Guðmundsdóttir sem stýr-
ir því hefur náð að gera hér, með
litlum pening og litlum stuðningi oft á
tíðum. Það er gefin út skrá og mörg
stærri og öflugri söfn gætu tekið
Listasafn Reykjanesbæjar sér til fyr-
irmyndar,“ segir Helgi.
Ljót orð Helgi Hjaltalín Eyjólfsson með eitt skiltanna sem hann hefur búið til og vísa til þjóðvega- og fjöldamenn-
ingar í Bandaríkjunum á liðinni öld. Hann veltir fyrir sér hvernig fólki sé sífellt skipt í og skipti sér sjálft í hópa.
Fjölbreytileikinn
myndar vissa heild
 Stór sýning á verkum Helga Hjaltalín opnuð á Ljósanótt
Auk sýningar Helga Hjaltalín Eyj-
ólfssonar verða þrjár sýningar opn-
aðar í Duushúsum kl. 18 í dag. Í
Gryfjunni er einkasýning Elísabet-
ar Ásberg. Um hana segir hún:
„Hið óþekkta líf undirdjúpanna hef-
ur ávallt heillað mig. Íbúar þeirra
deila með okkur jörðinni en eru
okkur að mestu huldir. Á þessari
sýningu túlka ég þessa nágranna
okkar og þeirra töfra veröld á hug-
lægan hátt. Sýningin er óður minn
til þeirra.“
Í Bíósal er sýningin Blossi með
málverkum eftir Sossu og inn-
römmuðum ljóðum eftir Anton
Helga Jónsson sem snúast um ást-
ar- og hlutverkaleiki kynjanna.
Sossa og Anton Helgi eiga það sam-
eiginlegt að hafa bæði velt fyrir sér
margbreytileika mannlífsins, hún í
málverkum og hann í ljóðum. Með
bros á vör og lífsgleðina að leiðar-
ljósi hafa þau dregið upp myndir af
alls konar fólki í verkum sínum.
Blossi er samsýning þeirra á mál-
verkum og ljóðum sem snúast um
ástar- og hlutverkaleiki kynjanna.
Loks er í Stofunni málverkasýn-
ing Fríðu Dísar Guðmundsdóttur,
söngkonu hljómsveitarinnar Klass-
art, með 57 málverkum sem byggj-
ast á þungunarprófum. Þau eru öll í
sömu stærð og í tveimur litum: hvít-
um og rauðum. Kallar hún sýning-
una Próf/Tests. „Hvert málverk
táknar einn mánuð í því 57 mánaða
ferli sem það tók okkur hjónin að
verða barnshafandi,“ segir hún.
Þrjár sýningar til opnaðar í Duushúsum
Ljóðskáldið Anton Helgi Jónsson.
Ert þú á leið í leikhús? Pantaðu ljúffengar veitingar til
að njóta fyrir sýningu eða í hléi á borgarleikhus.is
Elly (Stóra sviðið)
Fim 31/8 kl. 20:00 1. sýn Sun 10/9 kl. 20:00 7. sýn Sun 24/9 kl. 20:00 13. sýn
Fös 1/9 kl. 20:00 2. sýn Fim 14/9 kl. 20:00 8. sýn Fim 28/9 kl. 20:00 14. sýn
Lau 2/9 kl. 20:00 3. sýn Fös 15/9 kl. 20:00 9. sýn Fös 29/9 kl. 20:00 15. sýn
Fim 7/9 kl. 20:00 4. sýn Sun 17/9 kl. 20:00 10. sýn Sun 1/10 kl. 20:00 16. sýn
Fös 8/9 kl. 20:00 5. sýn Fim 21/9 kl. 20:00 11. sýn Fös 6/10 kl. 20:00 17. sýn
Lau 9/9 kl. 20:00 6. sýn Fös 22/9 kl. 20:00 12. sýn Lau 7/10 kl. 20:00 18. sýn
Sýningin sem sló í gegn síðasta vor snýr aftur.
1984 (Nýja svið)
Fös 15/9 kl. 20:00
Frumsýning
Fös 22/9 kl. 20:00 3. sýn Sun 24/9 kl. 20:00 5. sýn
Lau 16/9 kl. 20:00 2. sýn Lau 23/9 kl. 20:00 4. sýn
Stóri bróðir fylgist með þér
Úti að aka (Stóra svið)
Lau 16/9 kl. 20:00 1. sýn Lau 23/9 kl. 20:00 2. sýn Lau 30/9 kl. 20:00 3. sýn
Síðustu sýningar leikársins!
Kartöfluæturnar (Litla svið)
Fim 21/9 kl. 20:00
Frumsýning
Fim 28/9 kl. 20:00 3. sýn Fös 6/10 kl. 20:00 5. sýn
Fös 22/9 kl. 20:00 2. sýn Fös 29/9 kl. 20:00 4. sýn
Fjölskyldukeppni í meðvirkni!
Fjarskaland (Stóra sviðið)
Lau 2/9 kl. 13:00 Sun 17/9 kl. 13:00
Sun 10/9 kl. 13:00 Sun 24/9 kl. 13:00
Nýtt íslenskt barnaleikrit eftir Góa!
Með fulla vasa af grjóti (Stóra sviðið)
Fim 31/8 kl. 19:30 Lau 9/9 kl. 19:30 Sun 24/9 kl. 19:30
Lau 2/9 kl. 19:30 Sun 10/9 kl. 19:30 Sun 1/10 kl. 20:00
Sun 3/9 kl. 19:30 Fös 15/9 kl. 19:30
Fim 7/9 kl. 19:30 Sun 17/9 kl. 19:30
ATHUGIÐ SNARPUR SÝNINGARTÍMI. SÝNINGUM LÝKUR Í OKTOBER.
Tímaþjófurinn (Kassinn)
Lau 9/9 kl. 19:30 Sun 24/9 kl. 19:30 Sun 1/10 kl. 19:30
Sun 10/9 kl. 19:30 Fös 29/9 kl. 19:30 Sun 8/10 kl. 19:30
Einstakt verk um ástina ■ um óslökkvandi þrá, höfnun og missi
Eniga Meninga (Stóra sviðið)
Lau 28/10 kl. 13:00
Risaeðlurnar (Stóra sviðið)
Fös 20/10 kl. 19:30
Frumsýning
Fös 27/10 kl. 19:30 3.sýning
Fim 26/10 kl. 19:30 2.sýning Fös 3/11 kl. 19:30 4.sýning
Óvinur fólksins (Stóra sviðið)
Fös 22/9 kl. 19:30
Frumsýning
Fim 28/9 kl. 19:30 3.sýning
Lau 23/9 kl. 19:30 2.sýning Lau 30/9 kl. 19:30 4.sýning
Faðirinn (Kassinn)
Lau 7/10 kl. 19:30
Frumsýning
Fös 13/10 kl. 19:30
Fim 12/10 kl. 19:30 Fös 20/10 kl. 19:30
Smán (Kúlan)
Mán 11/9 kl. 19:30
Frumsýning
Fös 15/9 kl. 19:30 Lau 16/9 kl. 19:30
Baby Wants Candy (Þjóðleikhúskjallarinn)
Lau 2/9 kl. 21:00 Sun 3/9 kl. 21:00
Spuni
Pétur og úlfurinn (Brúðuloftið)
Lau 14/10 kl. 13:00 Lau 21/10 kl. 15:00 Lau 4/11 kl. 13:00
Lau 14/10 kl. 15:00 Lau 28/10 kl. 13:00 Lau 4/11 kl. 15:00
Lau 21/10 kl. 13:00 Lau 28/10 kl. 15:00
Brúðusýning
leikhusid.is | midasala@leikhusid.is | 551 1200