Morgunblaðið - 10.01.2018, Blaðsíða 14

FRÉTTASKÝRING
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Tvær björgunarþyrlur Landhelgis-
gæslunnar, TF-LIF og TF-GNA,
fara í svokallaða stóra skoðun á
árinu. Þyrlunar verða ekki í notkun
á meðan eða í sex til átta vikur.
Þetta kemur fram í skriflegu
svari Sveins H. Guðmarssonar, upp-
lýsingafulltrúa Landhelgisgæsl-
unnar, við fyrirspurn Morgunblaðs-
ins.
Þriðja þyrlan, TF-SYN, fer ekki í
skoðun á árinu. Að sögn Sveins er
TF-SYN minnst notuð í leitar- og
björgunarútköll enda eru hinar
þyrlurnar tvær mun betur búnar í
lögbundin verkefni stofnunarinnar.
Ólíkt þeim er TF-SYN ekki með
fjögurra ása sjálfstýringu og hún
nýtist því takmarkað við útköll á haf
út þegar skyggja tekur, segir
Sveinn.
Það er einmitt TF-SYN sem
Landhelgisgæslan áformar að leigja
til útlanda í tvo mánuði á þessu ári
til að loka „gati“ sem myndaðist
vegna skertra fjárheimilda til stofn-
unarinnar. Morgunblaðið birti frétt
um þessi áform á laugardaginn og
vakti hún hörð viðbrögð, m.a. hjá
samtökum sjómanna.
Landhelgisgæslan hefur sem fyrr
segir yfir að ráða þremur björg-
unarþyrlum. TF-LIF, eina þyrlan í
eigu Gæslunnar, er smíðuð árið
1987. Leiguþyrlurnar eru TF-SYN,
smíðuð 1992, og TF-GNA, smíðuð
2001. Áætlað er að TF-LIF fari í
stóra skoðun (500 tíma skoðun) í
apríl og áætlað er að TF-GNA fari í
500 tíma skoðun í haust. Algengt er
að þessar skoðanir taki sex til átta
vikur, að sögn Sveins. Engin stór
skoðun er áætluð á þessu ári á TF-
SYN.
Hve marga daga á síðasta ári
voru allar þrjár þyrlurnar tiltækar?
„Viðbúnaður Landhelgisgæsl-
unnar miðast við að ávallt séu tvær
þyrluáhafnir á vakt og því skiptir
mestu að tvær þyrlur séu til taks. Í
fyrra voru að minnsta kosti tvær
þyrlur til taks 96 prósent af árinu en
fjögur prósent af árinu var aðeins
ein þyrla til taks. Því miður helst
mönnunin á þyrlunum ekki í hendur
við þetta. Tvær þyrluáhafnir voru til
taks rétt rúmlega helming ársins
(56 prósent) en það er forsenda þess
að hægt sé að sinna leitar- og björg-
unarútköllum lengra en tuttugu sjó-
mílur á hafi úti. 44 prósent af árinu
var aðeins ein áhöfn til taks. Rétt er
þó að undirstrika að oftast tekst að
manna tvær áhafnir þegar mikið
liggur við. Það er þó alls ekki sjálf-
gefið, kostar sitt og þýðir að þyrlu-
sveitin tekst meiri skyldur á herðar
en starfið býður.“
Bráðabirgðatölur frá flugdeild
Landhelgisgæslu Íslands sýna að á
nýliðnu ári voru útköll björgunar-
þyrlna og flugvélar stofnunarinnar
alls 257, sem er metár. Árið 2016
voru þau 251 og hefur því útköll-
unum fjölgað enn eitt árið, segir í
yfirliti frá flugdeildinni.
Aukningin undanfarin ár er jöfn
og þétt en árið 2011 voru útköllin
155. Heildarfjöldi útkalla hjá flug-
deild hefur því á þessu tímabili vax-
ið um 66 prósent, úr 155 í 257. Sér-
staka athygli vekur fjölgun
forgangsútkalla (Alfa). Árið 2016
voru þau 87 en í fyrra rúmlega eitt
hundrað.
Erlendum sjúklingum fjölgar
Í útköllum ársins 2017 voru alls
173 sjúkir eða slasaðir einstaklingar
fluttir með loftförum Landhelgis-
gæslunnar. Þar af voru 75 af er-
lendu þjóðerni en 98 Íslendingar.
Erlendum sjúklingum hefur fjölgað
á milli ára en íslenskum aftur á móti
fækkað. Árið 2016 voru 59 sjúkling-
ar af erlendum uppruna fluttir með
loftförunum en 107 Íslendingar.
Öll loftför Landhelgisgæslunnar,
þyrlurnar þrjár og flugvélin TF-
SIF, voru kölluð út vegna alvarlegs
umferðarslyss nærri Kirkjubæjar-
klaustri á milli jóla og nýárs. „Það
er einsdæmi og sýnir glöggt þörfina
á því að bæði þyrlur og flugvél séu
ávallt fullmannaðar og til taks,“ seg-
ir í yfirliti flugdeildarinnar.
Tvær þyrlur í stórskoðanir í ár
 Björgunarþyrlurnar TF-LIF og TF-GNA verða ekki í notkun í 6-8 vikur á þessu ári  Metár í út-
köllum björgunarþyrlna og flugvélar Gæslunnar í fyrra  44% af árinu var aðeins ein áhöfn til taks
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Stórútkall Öll loftför Landhelgisgæslunnar, þyrlurnar þrjár og flugvélin TF-SIF, voru kölluð út vegna alvarlegs
umferðarslyss sem varð nærri Kirkjubæjarklaustri á milli jóla og nýárs. Þetta var einsdæmi í sögu Gæslunnar.
Fjölgun útkalla
» Útköll hjá flugdeild Gæsl-
unnar voru samtals 257 í fyrra
og hafa aldrei verið fleiri.
» Árið 2017 voru útköllin 66
prósent fleiri en þau voru árið
2011.
» Forgangsútköllum hefur
fjölgað umtalsvert.
» Erlendum sjúklingum/
slösuðum fjölgar á milli ára en
íslenskum fækkar.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 2018
Undirbúningur útboðs vegna kaupa á þremur nýjum
björgunarþyrlum heldur áfram og fær Landhelgis-
gæslan eitt hundrað milljónir króna á fjárlögum ársins
2018 til hans. „Þessa dagana er unnið í samstarfi við
Ríkiskaup í svokölluðu RFI-ferli (Request for inform-
ation) sem gengur út á það að afla upplýsinga um þær
björgunarþyrlur sem standa til boða auk alls sértæks
búnaðar í vélarnar. Í kjölfarið á þessu ferli verður farið í
undirbúning og gerð útboðsgagna (kröfulýsingar).
Stefnt er að því að ljúka gerð útboðsgagna í lok árs svo hægt sé að aug-
lýsa útboð strax í byrjun árs 2019,“ segir Sveinn H. Guðmarsson. Vonast
er til að nýju þyrlurnar komist í rekstur 2021-2023.
Nýjar þyrlur árin 2021-2023
GÆSLAN AFLAR UPPLÝSINGA Í SAMSTARFI VIÐ RÍKISKAUP
Einar Tjörvi Elíasson,
vélaverkfræðingur,
fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Kröflu-
virkjunar og yfirverk-
stjóri á Orkustofnun,
lést í gærmorgun, 9.
janúar, á Landspít-
alanum, 88 ára gamall.
Einar Tjörvi fæddist
7. janúar 1930 í Reykja-
vík. Hann var sonur
hjónanna Elíasar Guð-
mundssonar, skipstjóra
á Akranesi, og Sigríðar
Viktoríu Einarsdóttur.
Einar Tjörvi ólst upp
á Akranesi. Hann lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum í Reykjavík og
stundaði læknisnám við Háskóla Ís-
lands. Einar Tjörvi lauk BSc Hon-
prófi og PhD-prófi í vélaverkfræði
frá Glasgow University. Hann var
lektor við Strathclyde University í
Glasgow 1961-65 og dósent við sama
skóla 1969-75.
Einar Tjörvi starfaði sem yfir-
verkfræðingur og síðar fram-
kvæmdastjóri Kröfluvirkjunar.
Hann var yfirverkefnisstjóri jarð-
hitaverkefna hjá Orkustofnun til
ársins 2000 og um tíma fram-
kvæmdastjóri Orkint. Eftir að Einar
Tjörvi fór á eftirlaun sinnti hann
ráðgjafastörfum í jarðhitaverk-
efnum og kennslu víða um heim,
m.a. fyrir Orkustofnun og Íslenskar
orkurannsóknir. Hann
var afkastamikill
fræðimaður og skrifaði
fjölmargar greinar á
sviði jarðhitarann-
sókna og jarðhitaverk-
fræði í fræðirit.
Einar Tjörvi gegndi
ýmsum félags- og
trúnaðarstörfum.
Hann var eftirsóttur
fyrirlesari við Jarð-
hitaskólann og sendi-
kennari við Jarðhita-
stofnun Háskólans í
Auckland á Nýja-
Sjálandi. Hann sat í
stjórn Ameríska jarðhitafélagsins og
var skipaður í vinnuhóp GRC til
undirbúnings að stofnun Alþjóða-
jarðhitasambandsins (IGA). Einar
Tjörvi sat í stjórn IGA og var heiðr-
aður fyrir störf sín og framlag við
stofnun sambandsins. Einar Tjörvi
var formaður Lionsklúbbs Akureyr-
ar og ritari Fjölnis. Hann var í
skátahreyfingunni og var gildis-
meistari St. Georgsgildisins í
Reykjavík og vara-landsgildismeist-
ari. Hann var virkur innan Verk-
fræðingafélags Íslands og Jarðhita-
félags Íslands.
Eftirlifandi eiginkona Einars
Tjörva er Inger Johanne Elíasson
sjúkraþjálfari. Þau eignuðust 3 börn,
en fyrir hjónaband átti Einar Tjörvi
einn son.
Andlát
Einar Tjörvi Elíasson