Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 08.11.1979, Blaðsíða 5

5
hækkun. Opinbert verð á hráolíu hækkaði þannig um 60% frá desember 1978 til
júlí á þessu ári. Skráð verð á Rotterdammarkaði á unnum olíuvörum hækkaði hins
vegar mun meira, en nær allur olíuinnflutningur til íslands miðast við þessa
verðskráningu.
Áhrif olíuverðshækkunarinnar eru talin koma smám saman fram í minnkandi
hagvexti og aukinni verðbólgu í heiminum á næstu misserum. Reyndar hefur
verðbólgan þegar færzt í aukana í flestum löndum. Sem dæmi um það má nefna,
að frá ágúst 1978 til jafnlengdar á þessu ári hækkaði neyzluverð í OECD-ríkjum
að meðaltali um 10,3% samanborið við 7,9% meðalhækkun árið 1978. Verð-
hækkunin á sex mánuðum frá febrúar til ágúst í ár jafngildir nær 13 % hækkun á
heilu ári.
Hækkun olíuverðs hefur komið hart niður á sjávarútvegi víðar en á íslandi, en í
mörgum löndum hefur verið gripið til þess ráðs að greiða niður olíuverð til
fiskiskipa og í einstökum tilfellum bætist þessi niðurgreiðsla við aðra styrki til
sjávarútvegs. Þetta veikir því stöðu íslendinga í samkeppni við sjávarútveg í
þessum löndum.
Útflutningsframieiðsla.
í spá Þjóðhagsstofnunar í desember 19781) var gert ráð fyrir, að sjávarafurða-
framleiðslan gæti aukizt um 2% á árinu 1979, þótt dregið yrði úr þorskafla og
aðhalds gætt við loðnuveiðar. Það sem af er árinu hefur framleiðsla aukizt mun
meira en spáð var, enda hefur þorskaflinn orðið meiri en reiknað var með. í
septemberlok var þorskaflinn orðinn 299 þús. tonn eða meiri en að var stefnt á
árinu öllu. Þetta er jafnmikill afli og á sama tíma í fyrra, þrátt fyrir víðtækari
sóknartakmarkanir. Útlit er fyrir, að þorskaflinn verði um 320—330 þús. tonn á
þessu ári samanborið við 320 þús. tonn í fyrra. Annar botnfiskafli hefur einnig
aukizt verulega og verður mun meiri á árinu en talið var líklegt í ársbyr jun. Á móti
þessu vegur, að gera verður ráð fyrir minni loðnuafla á sumar- og haustvertíð en
reiknað var með í fyrri spám, þar sem loðnuveiðar verða stöðvaðar hinn 10.
nóvember.
í lok september var framleiðsla sjávarafurða frá áramótum um 13—14% meiri
en á sama tíma í fyrra, fyrst og fremst vegna meiri botnfiskafla, eins og áður var
getið, en einnig vegna þess, að mun verðmætari framleiðsla fékkst úr loðnuafla á
vetrarvertíð í ár en í fyrra, þar sem meira var fryst af loðnu og loðnuhrognum.
Vegna minni loðnuafla verður að gera ráð fyrir, að sjávarvöruframleiðslan á
tímabilinu október—desember í ár verði minni en á sama tíma í fyrra. Eins og nú
horfir gæti ársframleiðslan reynzt 8% meiri en í fyrra.
í ljósi þess, að þorskaflinn verður meiri á þessu ári en talið er ráðlegt, verður að
ætla, að á næsta ári verði dregið úr þorskveiðum. Hér verður tekið sem dæmi, að
þorskaflinn á árinu 1980 verði nálægt 300 þús. tonnum. Minnkun þorskafla
1) Úr þjódarbúskapnum nr. 9. 5. desember 1978.