Morgunblaðið - 23.06.2018, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 2018
HEYRNARSTÖ‹INKringlunni • Sími 568 7777 • heyra.is
exton™ heyrnartækin opna nýjar leiðir í samskiptum
g auka lífsgæðin. Komdu í ókeypis heyrnarmælingu
g fáðu heyrnartæki lánuð til reynslu.
Við hjálpum þér
að bæta lífsgæðin
R
o
o
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Verð á sérbýli á höfuðborgarsvæð-
inu hefur hækkað hraðar en verð á
fjölbýli að undanförnu. Fyrir vikið
eru vísitölur rauníbúðaverðs í sér-
býli og fjölbýli að
ná saman.
Flest bendir til
að tímabili um-
talsverðra verð-
hækkana á höfuð-
borgarsvæðinu sé
lokið. Til dæmis
gætu vaxtahækk-
anir jafnvel leitt
til verðlækkana.
Þetta kemur
fram í greiningu Magnúsar Árna
Skúlasonar, framkvæmdastjóra og
hagfræðings hjá Reykjavík Econo-
mics.
Launin hækkað hraðar
Hann bendir á að síðustu 12 mán-
uði hafi verð á íbúðarhúsnæði á höf-
uðborgarsvæðinu hækkað um 2,5%.
Verð á sérbýli hafi hækkað mun
meira eða um 9%, sem sé 7% raun-
hækkun á 12 mánuðum. Þá hafi
kaupmáttur aukist um 4,2% á 12
mánuðum. Launin hafi því hækkað
hraðar en íbúðarhúsnæði.
Magnús Árni rifjar upp að sérbýli
á höfuðborgarsvæðinu var dýrara en
fjölbýli fyrir hrun, samkvæmt raun-
vísitölunni. Þetta hafi snúist við á
tímabilinu 2015-18. Nú séu vísitöl-
urnar að ná jafnvægi.
Hann segir aðspurður að hærra
íbúðaverð hafi aukið veðrými
margra lántaka. Það hafi þeir m.a.
getað nýtt sér til kaupa á sérbýli.
Fasteignaverð sé nú í hámarki.
Spurður hvort nú sé rétti tíminn
til að selja fasteign segir Magnús
Árni væntingar markaðarins þær að
verðið muni haldast stöðugt. Meðal
annars sé horft til kjaradeilu ljós-
mæðra. Sú deila bendi til að ríkið sé
ekki tilbúið að semja um miklar
launahækkanir í haust.
Hærri vextir hefðu áhrif
Hann segir margt hafa lagst á eitt
um að þrýsta upp fasteignaverði.
Eftirspurn hafi verið meiri en fram-
boð, kaupmáttur náð sögulegum
hæðum, lífeyrissjóðir farið að bjóða
íbúðalán og vaxtalækkanir keyrt
upp húsnæðisverð. Fari svo að vext-
ir hækki með lækkandi gengi og
verðbólgu muni það vega á móti
verðhækkunum. Á móti komi að
áframhaldandi vöxtur ferðaþjónustu
og aðflutningur erlendra ríkisborg-
ara muni auka enn frekar eftirspurn
eftir húsnæði. Flest bendi til að hæg
stígandi verði í íbúðaverði á höfuð-
borgarsvæðinu.
Magnús Árni bendir á graf sem
Reykjavík Economics útbjó um
þróun raunverðs íbúða á höfuðborg-
arsvæðinu. Á því má sjá hvernig
fasteignaverðið tók að stíga í kjölfar
þess að bankarnir fóru að bjóða ný
lánskjör haustið 2004.
Samkvæmt grafinu er raunverð
fjölbýlis nú hærra en það var fyrir
hrun. Sérbýlið hefur hins vegar ekki
náð sömu hæðum.
Vísitala raunverðs íbúða á höfuðborgarsvæðinu
1994 til 2018
250
200
150
100
50
1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018
Heimild: Hagstofa Íslands, Þjóðskrá & Reykjavík Economics
Vísitala raunverðs, 1994=100
Fjölbýli Sérbýli
Breytingar á
íbúðalánamark-
aði, ágúst 2004
Vísitala sérbýlis
að nálgast fjölbýli
 Útlit er fyrir minni verðhækkanir
Magnús Árni
Skúlason
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Reykjavík Íbúðaverð hækkaði mikið
í fyrra. Nú er að hægja á hækkunum.
Þorgrímur Kári Snævarr
thorgrimur@mbl.is
Fyrsti fundur Loftslagsráðs fór
fram á dögunum en því ráði er ætlað
að veita stjórnvöldum aðhald með
markvissri ráð-
gjöf um hvers
kyns ákvarðanir
sem tengjast
loftslagsmálum á
Íslandi. Skipað er
í ráðið til tveggja
ára. Halldór Þor-
geirsson, sem
skipaður var for-
maður Loftslags-
ráðsins af Guð-
mundi Inga
Guðbrandssyni, umhverfis- og auð-
lindaráðherra, í apríl, segir fundinn
hafa gengið vel.
Viðfangsefni allrar þjóðarinnar
„Markmiðið með þessum fyrsta
fundi var að koma starfinu í gang,
fara yfir viðfangsefnið og ákveða
hvernig við myndum nálgast það,“
sagði Halldór í samtali við Morgun-
blaðið. „Þessu ráði er ætlað að rýna í
það sem stjórnvöld eru að gera, en
líka að hjálpa til við að byggja brú
milli stjórnvalda og alþýðunnar.
Styrkur ráðsins felst í því að þar inni
eru fulltrúar frá þeim hópum sem
verða að takast á við loftslagsmálin
samhliða stjórnvöldum: Sveitar-
félögum, atvinnulífinu, neytendum,
bændasamtökum og héraðssamtök-
um. Við vonumst til að þetta geti sett
meiri kraft í þetta sem er í rauninni
viðfangsefni allrar þjóðarinnar. Það
er mikill vilji til þess að takast á við
loftslagsvandann og nýta þau tæki-
færi sem felast í því að vera með
framsækna stefnu í þessum málum.
Mjög mikið af því sem er gert til að
takast á við loftslagsmál felur í sér
nýja kosti. Við þekkjum það vel með
þeim orkuskiptum sem við Íslend-
ingar stóðum að hér áður. Við mynd-
um ekki vilja fara til baka.“
Aðspurður hvort hann telji lausn á
loftslagsvandanum heldur felast í
nýsköpun eða aðhaldi á gamalli
tækni, segir Halldór að tæknin sem
til þurfi sé að miklu leyti þegar til-
tæk. „Það hafa orðið feikilegar fram-
farir í rafbílum. Þeir eru að verða
mjög raunhæfur kostur; ekki bara
sem einkabílar heldur líka fyrir al-
menningssamgöngur, til dæmis
flutninga á farþegum til og frá Kefla-
vík. Það er þó engin spurning um að
ný tækni skiptir líka máli. Þetta er
líka spurning um bætt skipulag.“
Á brattann að sækja
„Lítil ríki geta oft rutt brautina,“
sagði Halldór, aðspurður hvort lítið
ríki eins og Ísland gæti haft áhrif í
loftslagsmálum. „Við getum gert
hluti hraðar hér. Við höfum líka mik-
ið af hreinni orku og getum þess
vegna raforkuvætt samgöngur á til-
tölulega stuttum tíma, og slík skref
geta verið öðrum ríkjum hvatning.
Við eigum ekki að líta bara á að við
séum lítil og þar af leiðandi skiptum
engu máli. Við getum skipt mjög
miklu máli með því bæði að ganga á
undan og með því að setja okkur
raunhæf markmið og ná þeim.“
Aðspurður hvort hann telji að bar-
áttan gegn loftslagsbreytingum sé
þegar töpuð í ljósi tímaþröngar og
áhugaleysis sem stórveldi á borð við
Bandaríkin sýna málinu, svaraði
Halldór neitandi. „Það er vissulega á
brattann að sækja. En það eru mörg
teikn á lofti um að það séu að verða
grundvallarbreytingar í rétta átt.
Þar vil ég til dæmis nefna áherslur
Indverja í því að virkja sólarorku
sína, og lyfta þjóð sinni upp úr fá-
tækt með hreinni orku. Kínverjar
hafa líka sýnt mikla ábyrgð á þessu
sviði. Það má ekki bara horfa á yf-
irlýsingar ríkisstjórna heldur þarf
líka að horfa til þess hvar skynsamir
fjárfestar eru að setja sitt fjármagn
og hvernig sveitarfélög og borgir eru
að taka á þessu. Mikið af því sem
maður sér í fréttum um þessi mál er
neikvætt, og ég fagna því auðvitað
alls ekki. En það er margt annað
sem vegur á móti sem er mjög já-
kvætt og bendir til þess að það eigi
eftir að nást mikill árangur á næstu
árum.“
AFP
Hlýnun Sprungur í hafís í Pine Island-flóa á Suðurskautslandinu. Um þrjár
trilljónir tonna af ís hafa horfið af Suðurskautslandinu frá árinu 1992.
„Lítil ríki geta
oft rutt brautina“
 Fyrsti fundur íslenska Loftslagsráðsins haldinn
Halldór
Þorgeirsson