Morgunblaðið - 26.07.2018, Blaðsíða 30

30 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. JÚLÍ 2018
elsson, tók við hann og birtist í
Morgunblaðinu 12. desember 1978,
daginn sem Pálmi varð áttræður.
„Nei, ég hef sjálfur aldrei leikið
knattspyrnu, en ég hreifst af íþrótt-
inni og hef haldið tryggð við hana
síðan og mun gera það sem ég á eftir
ólifað,“ bætti Pálmi við og sagði að
knattspyrnan hafi verið hans mesta
ánægja í lífinu.
Pálmi fylgdi Valsmönnum að mál-
um til að byrja með en eftir manna-
skipti þar sneri hann sér annað.
Gullaldarliðið hreif Pálma
En hvað varð til þess að Pálmi fór
að fylgja Skagamönnum að málum?
„Það var með mig eins og svo marga
aðra, að Gullaldarliðið hreif mig.
Ég gleymi aldrei leiknum á Mela-
vellinum, ég held 1951, þegar Skaga-
menn sigruðu KR 4-2 í skemmti-
legum leik. Þetta voru úrslit, sem
engir áttu von á, því þá var KR stór-
veldi í knattspyrnunni. Síðan hefi ég
séð nær alla leiki Skagamanna og ég
fer oft til Akraness til að sjá leiki
þar. Ég kynntist mörgum leik-
mönnum Skagamanna, sem voru í
Gullaldarliðinu, og margir þeirra eru
góðir vinir mínir. Má þar fyrst nefna
Þórð Þórðarson, sem er einn besti
maður sem ég hef kynnst um ævina.
Einnig þekki ég þá Ríkarð, Guðjón
Finnbogason, Helga Dan., Donna,
Svein Teitsson, Helga Björgvins,
o.fl. Ég held að Gullaldarlið Skaga-
manna sé besta lið sem við höfum átt
hér fyrr og síðar,“ sagði Pálmi.
Þórður Þórðarson og hans fjölskylda
reyndist Pálma afar vel og þar átti
hann ætíð vinum að mæta.
Pálmi Ólafsson var síðast til heim-
ilis að Droplaugarstöðum. Hann
andaðist þann 27. október 1989, 90
ára að aldri, og var jarðsunginn frá
Fossvogskirkju 6. nóvember. Hann
hvílir í Fossvogskirkjugarði. Frétt
um andlát hans birtist í Morgun-
blaðinu eins og jafnan þegar um
þjóðþekkt fólk er að ræða.
Hinn sanni stuðningsmaður ÍA
 Málverk af Pálma Ólafssyni verkamanni afhjúpað á Akranesi  Pálmi var þjóðþekktur fyrir
áhuga sinn á knattspyrnu  Fylgdist með Íslandsmótinu í 75 ár  Knattspyrnan alþýðumenning
Ljósmynd/ Brynjólfur Þór Guðmundsson
Jaðarsbakkar Kristján Sveinsson, Sævar Freyr Þráinsson, Gísli Gíslason, Örn Gunnarsson, Jón Gunnlaugsson, Har-
aldur Sturlaugsson, Þröstur Stefánsson og Gunnar Sigurðsson, gefendur. Málverkið er komið upp á áberandi stað.
Málverkið Pálmi fylgist með leikn-
um ásamt öðrum stuðningsmönnum.
KNATTSPYRNA
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Hópur velunnara Skagaliðsins í
knattspyrnu stóð á dögunum að
kaupum á málverki af þekktasta
stuðningsmanni liðsins á árum áður,
Pálma Ólafssyni, verkamanni í
Reykjavík. Málverkið er eftir
Bjarna Skúla Ketilsson, listmálara
af Akranesi, og hefur því verið kom-
ið fyrir á áberandi stað í sal íþrótta-
miðstöðvarinnar á Jaðarsbökkum
þar í bæ. Einnig er þar að finna upp-
lýsingar um Pálma fyrir yngri kyn-
slóðir að lesa.
Pálmi Ólafsson var fastagestur á
knattspyrnuvöllum suðvestanlands
á síðustu öld og ógleymanlegur öll-
um þeim sem honum kynntust.
Hann var jafnan klæddur bláum
nankinsfötum með sixpensara á
höfði og neytti neftóbaks svo eftir
var tekið. Á stórleikjum Skaga-
manna fór Pálmi svo í sparifötin.
Gefendur myndarinnar eru Gísli
Gíslason, Gunnar Sigurðsson, Jón
Gunnlausson, Haraldur Sturlaugs-
son, Magnús Guðmundsson, Sævar
Freyr Þráinsson, Örn Gunnarsson
Kristján Sveinsson, Þórður Þórð-
arson, Þröstur Stefánsson og Ólafur
Adolfsson.
Mörgum eftirminnilegur
Í gjafabréfinu segja þeir félag-
arnir: „Myndin er af Pálma Ólafs-
syni (1898-1989), sem var einlægur
stuðningsmáður Skagaliðsins um
áratugaskeið. Í hópi áhorfenda var
Pálmi áberandi persóna og mörgum
eftirminnilegur. Hann var aufúsu-
gestur á leikjum liðsins og naut sam-
vista og vináttu við marga leikmenn
liðsins á árum áður. Sem kunnugt er
þá nær stuðningur við knattspyrn-
una á Akranesi langt út fyrir bæjar-
mörkin og finna má víða um land
velunnara og stuðningsfólk. Segja
má að Pálmi sé birtingarmynd hins
trygga og trausta stuðningsmanns
Skagaliðsins, sem aldrei lét sig
vanta á völlinn. Knattspyrnan á
Akranesi er alþýðumenning og sam-
nefnari, sem nær til allra í samfélag-
inu óháð starfi og stöðu. Þau verð-
mæti er mikilvægt að varðveita og
stuðla að því að áfram verði knatt-
spyrnan á Akranesi blómleg sam-
eign bæjarbúa og hornsteinn æsku-
lýðsstarfs,“ segir í bréfinu.
„Knattspyrnan hefur verið mitt
áhugamál í 65 ár eða allar götur frá
því ég kom til Reykjavíkur og sá
fyrsta knattspyrnuleikinn 1914, sem
var á milli Fram og Vals,“ sagði
Pálmi Ólafsson í viðtali sem hinn
fjölhæfi markvörður ÍA, Helgi Daní-
Pálmi Ólafsson átti erfiða ævi þegar
hann var að vaxa úr grasi á fyrri hluta
síðustu aldar. „Ég er lausaleikskrakki,“
sagði Pálmi þegar Helgi Daníelsson
spurði hann um ætt hans og uppruna.
Hann fæddist á Hólmi rétt fyrir ofan
Reykjavík 12. desember 1898. Móðir
Pálma var Auðbjörg Guðnadóttir, fædd á
Langholti í Flóa í Árnessýslu 23. janúar
1871. „Hún fór vestur um haf árið 1911
og ég veit ekki betur en að hún sé enn á
lífi 107 ára gömul og býr í Los Angeles,“
sagði Pálmi í viðtalinu.
En þetta reyndist ekki vera rétt. Pálmi
hafði ekki fengið af því fréttir að móðir
hans hafði dáið á hjúkrunarheimili í
Glenford í Kalíforníu hinn 8. október
1972, 101 árs að aldri. Jónas Ragnarsson, helsti sér-
fræðingur okkar um langlífi Íslendinga, hefur aflað
upplýsinga um Auðbjörgu. Hún var alin upp í Árnes-
sýslu en var vinnukona bæði þar og í Vopnafirði og
Reykjavík áður en hún flutti til Bandaríkjanna árið
1911, 40 ára að aldri. Hún mun fyrst hafa verið hjá
Kristni bróður sínum í Oakland í Kaliforníu, en þar rak
hann stóra kjólaverksmiðju, en síðan var hún í Glen-
dora í Kaliforníu. Auðbjörg var tvígift, síðari maður
hennar bar eftirnafnið Stevenson, sem hún tók upp.
Pálmi var eina barn hennar, en þau sáust aldrei eftir
að Auðbjörg fór vestur.
Ólafur Áki Vigfússon, faðir Pálma, var vinnumaður í
Skagafirði og síðar verkamaður í Reykja-
vík, fæddur 29. janúar 1877 í Reykjavík, dá-
inn 7. maí 1961, 84 ára. Hann var þekktur
hagyrðingur. Ólafur átti eitt barn (Lauf-
eyju) með Guðbjörgu Ragnheiði Jónsdóttur
og þrjú (Ásgerði, Stefni og Bjarna) með
Jakobínu Bjarnadóttur. Þessar upplýsingar
eru einnig frá Jónasi komnar.
Fyrstu fimm ár ævi sinnar dvaldi Pálmi
hjá hjónunum Sólveigu og Sigurði í Helga-
dal í Mosfellssveit. „Ég man eftir mér þar
og ég átti að ég held ágæta daga þar,
a.m.k. eins og hægt var að búast við fyrir
tökukrakka. Næstu árin eftir þetta er ég á
flækingi með móður minni, ýmist hér í
Reykjavík eða í Bolungarvík og á fleiri
stöðum,“ sagði Pálmi.
Þegar Pálmi er 9 ára er honum komið fyrir austur í
Flóa og þar dvaldi hann allt þar til hann kom til
Reykjavíkur vorið 1913, þá nýfermdur.
„Í Flóanum var ég aðallega á Stóru-Reykjum, auk
þess var ég í Arnarstaðakoti, sem nú er komið í eyði.
Það var hundalíf þarna á þessum árum og get ég sagt
þér frá því, að eitt sinn meðan ég var í Arnarstaðakoti
var svo lítið til að borða, að ég þurfti að éta töðuna úr
heygarðinum. Nei, það var sko ekkert sældarlíf á þess-
um árum í þessum helvítis kotum fyrir austan.“
Engin var skólagangan, „enda voru hreppsómagar
eins og ég ekki hátt skrifaðir.“ Pálmi lærði aldrei að
skrifa né reikna en lærði lestur af kverinu.
„Ég þurfti að éta töðuna úr heygarðinum“
FYRSTU ÁRIN Í UPPVEXTINUM VORU ERFIÐ FYRIR „LAUSALEIKSKRAKKA“
Pálmi Myndin birtist með
viðtalinu við Helga Dan.
Pálmi gat verið hnyttinn í til-
svörum. Því til sannindamerkis
er tilgreind stutt saga sem
birtist í dagblaðinu Tímanum
árið 1971.
„Pálmi Ólafsson heitir mað-
ur. Hann var um skeið kyndari
(kolamokari) á togara hjá Þór-
arni Olgeirssyni, sem þá var
skipstjóri. Einu sinni var það,
að Pálmi kom upp úr kyndi-
rúminu. Hann hafði svitnað
mikið og sá ekki í hann fyrir
kolaryki og salla. Þegar skip-
stjóri kom auga á hann, varð
honum að orði: „Ósköp eru að
sjá þig, maður! Þú ert eins og
svertingi í framan. Af hverju
ertu svona?“
„Það er af því að kolin eru
ekki hvít,“ svaraði Pálmi þá.
„Kolin eru
ekki hvít“
HNYTTINN Í TILSVÖRUM
Askalind 4 | Kópavogi | Sími 564 1864 | vetrarsol.is
Einstök gæði frá
40 ár
á Íslandi
Sterkir og
notendavænir
sláttutraktorar