Skírnir - 01.09.2016, Síða 15

251tveggja alda afmæli híb
gáfu. Lærdómsritin eru nú orðin 90 talsins frá upphafi. Í þessari
ritröð hafa birst öndvegisrit hvaðanæva úr veröldinni á sviði marg-
víslegra fræða sem hafa markað spor í sögu mannsandans. Lær-
dómsritin eru án efa eitt merkasta framtak félagsins í bókaútgáfu.
Útgáfustarf félagsins efldist mjög í forsetatíð Sigurðar Líndal 1967–
2014. Auk Lærdómsritanna má t.d. nefna stórvirkið Sögu Íslands
sem Sigurður hefur ritstýrt frá upphafi og félagið gefið út. Áformað
er að ellefta og lokabindi Sögu Íslands komi út á þessu ári. Frá 1816
til loka árs 2015 hefur félagið alls gefið út meira en 500 bókatitla á
mörgum sviðum fræða og bókmennta. Bókaútgáfan hefur aukist að
miklum mun á síðustu áratugum.
Auk fjölbreyttrar bókaútgáfu hefur félagið alla tíð gefið út tíma-
rit. Fyrst Íslenzk sagnablöð fyrstu tíu árin, en árið 1827 hófst útgáfa
Skírnis sem í upphafi flutti fyrst og fremst fréttir — ekki síst af er-
lendum vettvangi. Árið 1904 var Tímarit Hins íslenska bókmennta-
félags — sem Grímur Thomsen hafði haft forgöngu um að stofna
1880 — sameinað Skírni sem upp frá því sinnti einkum viðfangs-
efnum á sviði íslenskra bókmennta og menningarsögu og gerir enn
í dag. Skírnir er elsta tímarit á íslensku með óslitna útgáfusögu og er
jafnframt meðal elstu menningartímarita á Norðurlöndum — og
þótt víðar væri leitað — sem hafa komið út samfellt frá stofnun.
Hiklaust má telja Bókmenntafélagið eina helstu menningarstofn -
un Íslendinga alla 19. öld og fram á hina tuttugustu. Þetta öndvegi
skipar félagið ekki lengur, enda voru hin fjölbreyttu við fangs efni á
fyrstu starfsöld þess til komin vegna fábreytni íslensks samfélags og
stjórnkerfis á þeim tíma. Félagið var í reynd ljósmóðir margvíslegra
verkefna sem síðar urðu viðfangsefni sérhæfðra opinberra stofnana
og fyrirtækja. Þannig lagði félagið fram mikilvægan skerf til mynd-
unar nútímalegs þjóðríkis á Íslandi löngu áður en slíkt ríki var nefnt
til sögunnar. Fyrir þetta stendur núlifandi kynslóð í þakkarskuld við
félagið. Sú skuld verður best goldin með því að efla útgáfustarf
félagsins í samræmi við gróinn tilgang þess því að um leið og rekin
er í landinu blómleg bókaútgáfa sem ræðst af viðskiptahagsmunum
verður ætíð þörf fyrir forlag er kappkostar að sinna því efni sem
fremur er fallið til menningarauka og málræktar en efnalegs ábata.
Bókmenntafélagið er slíkt forlag.
skírnir