Skírnir - 01.09.2016, Page 22

Hann tók einnig harða afstöðu gegn nánast öllum meginmálum
ríkis stjórnarinnar, allt frá aðildarumsókninni að Evrópusamband-
inu til nýs samfélagssáttmála og nýrrar stjórnarskrár (sbr. Svanur
Kristjánsson 2015b: einkum 318–338, 342–344).
Með synjun sinni á Icesave-samningnum árið 2011 tókst Ólafi
Ragnari í fyrsta sinn á valdaferlinum að öðlast umtalsvert traust
kjósenda Sjálfstæðisflokksins. Kannanir sýndu umskiptin glöggt. Í
maí 2010 treysti aðeins um fimmtungur kjósenda flokksins forset-
anum. Í apríl 2011 lýsti hins vegar helmingur þeirra yfir ánægju með
störf hans og einungis 17% lýstu yfir óánægju. Eftir sem áður var
staða forsetans veik og fylgisgrunnurinn fremur þröngur. Þorri
kjósenda Samfylkingar og VG reyndist nefnilega hættur að styðja
forsetann (sbr. Svanur Kristjánsson 2015b: 333–334).
Í forsetakosningum 2012 bauð Ólafur Ragnar sig fram til endur -
kjörs. Þá brá svo við að fjórir aðrir einstaklingar buðu sig fram. Þrír
þeirra hlutu lítið fylgi en Þóra Arnórsdóttir hlaut um þriðjung
atkvæða. Ólafur Ragnar var endurkjörinn með rétt ríflega helmingi
atkvæða (53%). Í kosningabaráttunni herti Ólafur Ragnar enn á
stjórnarandstöðu sinni, sagði m.a. ríkisstjórnina ekki verja hagsmuni
Íslendinga i Icesave-deilunni og kvað Jóhönnu Sigurðardóttur for-
sætisráðherra vera í „herferð“ gegn sér. Forsetinn spyrti síðan skæð -
asta keppinaut sinn í forsetakjörinu, Þóru Arnórsdóttur, við Sam -
fylkinguna, ríkisstjórnina og Evrópusambandið. Með harðvítugri
kosningabaráttu tókst honum að snúa taflinu sér í hag eftir að vera
með nær 10% minna fylgi en Þóra nokkrum vikum fyrir kjördag.3
Á langri vegferð Ólafs Ragnars á forsetastól höfðu orðið algjör
umskipti á stuðningshópi hans. Nánustu bandamenn í íslenskum
stjórnmálum voru orðnir andstæðingar forsetans en fyrrum and -
stæðingar, sem voru fyrst og fremst stuðningsmenn Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks, stóðu nú þétt að baki forsetanum.
Þannig kusu 65% kjósenda Sjálfstæðisflokksins Ólaf Ragnar.4
258 svanur kristjánsson skírnir
3 Í byrjun maí gaf skoðanakönnun til kynna að Þóra væri með 46% fylgi en Ólafur
Ragnar um 37% (Svanur Kristjánsson 2015b: 342). Sbr. Svanur Kristjánsson
2015b: einkum 338–345. Sjá einnig Karl Th. Birgisson 2016.
4 Sbr. Svanur Kristjánsson 2015b: 342. Í forsetakosningum 1996 kusu 20% kjós-
enda Ólaf Ragnar Grímsson, sbr. Svanur Kristjánsson 2014: 258.