Skírnir - 01.09.2016, Síða 116

Þótt skandinavísku popúlistaflokkarnir hafi mildað stefnuskrá
sína í skiptum fyrir beina eða óbeina stjórnarábyrgð hafa þeir engu
að síður uppskorið ríkulega í pólitísku tilliti. Þeir hafa ekki aðeins
haft mikil áhrif á stefnu stjórnvalda heldur átt lykilþátt í að beina
pólitískri umræðu að innflytjendamálum og fjölmenningarsam-
félaginu (Lindskjöld 2015: 8–26). Þeir halda því fram að samfélags-
sáttmálanum hafi verið stefnt í hættu vegna fjármálakreppunnar sem
Evrópusambandið hafi gert verri með stefnu sinni um frjálsa för
fólks innan aðildarríkjanna og veikri innflytjendalöggjöf (Halikio-
poulou og Vasilopoulou 2014: 285–288). Af þeim sökum þurfi að
grípa til mun harðari aðgerða til að stöðva straum innflytjenda,
flóttamanna og hælisleitenda. Hinir hefðbundnu skandinavísku
flokkar, ekki aðeins íhaldsflokkar heldur einnig jafnaðarmanna-
flokkar, eins og í Danmörku, hafa gengist inn á þessa orðræðu með
því að herða stefnu sína í málefnum innflytjenda og styðja endur-
upptöku virks landamæraeftirlits milli Evrópuríkja.
Þessi þróun hefur gefið vinstri flokkum pólitískan höggstað á
sér. Hægri þjóðernisflokkarnir höfða nú til kjósenda þeirra með
aukinni áherslu á félags- og velferðarmál á kostnað frjálshyggju í
stefnuskrá sinni. Þannig hafa þeir tengt þjóðernishyggju við vel-
ferðarríkið. Þeir fullyrða að hið félagslega kerfi hafi veikst, þótt
meiri fjármunum sé varið til þess, og skella skuldinni á útlendinga
og innflytjendur sem njóti góðs af því.11 Frelsisflokkurinn í Austur -
ríki sækist nú eftir stuðningi sömu kjósenda og jafnaðarmenn í borg -
um, einkum verkamanna og lægri millistétta. Hins vegar hefur Þjóð ar-
flokknum að mestu tekist að halda kjósendum sínum í dreifbýli
(Aichholzer, Kritzinger, Wagner og Zeglovits 2013: 113–137).
Íhaldsflokkar hafa fram að þessu verið þeir einu sem hafa starfað
með róttækum hægri þjóðernisflokkum undir ákveðnum skilyrðum
— ekki síst ef þeir þurfa á stuðningi þeirra að halda við myndun
meirihluta- eða minnihlutastjórnar. Hins vegar má spyrja hvort
vinstri flokkar, sem aðhyllast allt aðra hugmyndafræði, séu reiðu -
búnir að gera það af pólitískri nauðsyn. Eini róttæki vinstri flokk-
352 valur ingimundarson skírnir
11 Um stuðning verkamanna við við hægri popúlistaflokka, sjá Oesch 2013: 349–
373.