Skírnir - 01.09.2016, Qupperneq 179

415heilkenni marfans eða skinnvefju
stapa. Hellinn hafði hún sjálf rutt með eigin höndum. Skömmu
síðar segir frá því að Bárður hafi gefið Þorkatli skinnvefju Dög-
urðará og var milli þeirra hin mesta vinátta með frændsemi, og hélst
langa ævi.
Tungu-Oddur Önundarson frá Deildartungu í Reykholtsdal fór
út á Snæfellsnes til skreiðarkaupa. Þar hitti hann Bárð Snæfellsás
sem bauð honum til jólaveislu. Skömmu fyrir jól ríður Oddur til
boðsins, en kemur fyrst að Dögurðará. Oddur klappar á dyr. Um
síðir var opnað til hálfs og „kom út höfuð heldr ámátligt, því at sjá
gægðist út hjá gáttinni; hann blígði fast augunum ok vildi sjá, hvat
komit væri úti. Mjög var þessi þunnleitur og ljótur ásýndar“ (Bárðar
saga Snæfellsáss 1991: 133–134). Næsta dag fylgdi Þorkell Oddi á
fund Bárðar. Síðast segir frá Þorkatli að hann sat jólaveislu hjá Hít
tröllkonu í Hítardal.
Ítarleg umfjöllun er um Bárðar sögu í formála XIII bindis
Íslenzkra fornrita og fleiri hafa fjallað um söguna frá sjónarhólum
hugvísinda, t.d. Ármann Jakobsson (1998). Hér verður skimað af
öðrum kögunarhóli.
Bárðar saga Snæfellsáss er vafalítið skáldsaga að langmestu eða
öllu leyti. Bárðar Drumbssonar er ekki getið í Landnámu eða öðr -
um fornritum þótt höfundur sögu hans virðist stundum styðjast við
landnámuhandrit (Þórhallur Vilmundarson og Bjarni Vilhjálms son
1991: lxxxvi), og hann ljær frásögn sinni sannleiksblæ með því að
tengja hana með ýmsum hætti við aðrar fornsögur sem ef til vill hafa
talist ábyggilegar á ritunartíma hennar. Sumir fræðimenn hafa þó
gengið svo langt að telja Bárð sannsögulega persónu sem hafi um-
myndast í munnmælum í yfirnáttúrulegan vætt af risa- eða trölla-
kyni. Aðrir (Kuhn 1968: 80) benda á, að engar ættir séu raktar frá
Bárði, þótt getið sé tíu barna hans. Ekkert rúm sé fyrir Bárð sem
landnámsmann á Laugarbrekku, þar sem Landnáma telur Sigmund
Ketilsson hafa numið land (Þórhallur Vilmundarson og Bjarni Vil-
hjálmsson 1991). Hvað sem því líður er auðvitað engin ástæða til
að leggja neinn sérstakan trúnað við frásögn Bárðar sögu af líkams-
burðum eða lífshlaupi söguhetjunnar eða félaga hans. En þótt þessi
varnaðarorð eigi vafalaust við lýsingu Þorkels skinnvefju eins og
aðrar persónur sögunnar, þykir mér rétt að staldra við.
skírnir