Skírnir - 01.09.2016, Page 218

ábyrgðin er sem fyrr ekki síst Íslendinga sjálfra eins og Arngrímur
lærði benti á fyrir margt löngu.
Þessi samantekt varpar ljósi á ýmsa þætti í samskiptum Dana og
Íslendinga og hvernig áhugi Dana á íslensku og íslenskum bók-
menntum hafði jákvæð áhrif á þróun íslenskrar tungu, m.a. stöðu
hennar gagnvart dönsku. Með aukinni þjóðernisvitund og
sjálfstæðisbaráttu Íslendinga má greina svipaða þróun hér og þá sem
átti sér stað í Dan mörku um aldamótin 1800 gagnvart þýsku.
Viðhorfin urðu smám saman einsleitari og orðræðan svört-hvít um
þá og okkur. Í þeirri mynd fór lítið fyrir því sem Danir höfðu lagt
gott til tungu okkar og bókmennta.
Prófessorunum Jóni Axel Harðarsyni og Kristjáni Árnasyni við Háskóla Ís-
lands og Annette Lassen, lektor við Hafnarháskóla, sem og ritstjóra Skírnis,
Páli Valssyni, eru þakkaðar góðar ábendingar við ritun þessarar greinar.
Heimildir
Adriansen, Inge. 2003. Nationale symboler i Det Danske Rige 1830–2000. Køben-
havn: Museum Tusculanums Forlag.
Aitchison, Jean. 2013. Language Change: Progress or Decay?Cambridge: Cambridge
University Press.
Arngrímur Jónsson. 1985. Crymogæa: Þættir úr sögu Íslands. Jakob Benediktsson
þýddi úr latínu. Reykjavík: Sögufélag.
Arngrímur Jónsson. 1992. Fyrstu handbækur presta á Íslandi eftir siðbót: Handbók
Marteins Einarssonar 1555. Handritið Ny kgl. Saml. 138 4to Graduale 1594.
Lítúrgísk þróunarsaga íslenzkrar helgisiðahefðar á 16. öld. Reykjavík: Háskóli
Íslands og Háskólaútgáfan.
Auður Hauksdóttir. 2001. Lærerens strategier — elevernes dansk: Dansk som frem-
medsprog i Island. København: Nordisk Ministerråd.
Auður Hauksdóttir. 2011. „Danske minder i Island: Om mødet mellem dansk og is-
landsk kultur.“ Danske studier — tidsskrift for dansk sprog, studier og folke -
minder, 5–49.
Auður Hauksdóttir. 2013. „Language and the Development of National Identity:
Icelanders Attitudes to Danish in Turbulent Times.“ ‘Made in Denmark’. Inve-
stigations of the Dispersion of ‘Danishness’. KULT 11: 65– 94. Sótt 10. október
2016 á http://postkolonial.dk/kult-11-made-in-denmark-investigations-of-the-
dispersal-of-danishness/.
454 auður hauksdóttir skírnir