Saga - 2008, Qupperneq 131

sk‡ra mynd af fleim a›fer›afræ›ilega vanda sem ellirannsakendur
standa frammi fyrir.57
Hvergi kemur fram hversu gömul Unnur djúpú›ga og Njáll á
Bergflórshvoli ur›u; ekki er útiloka› a› flau hafi látist um áttrætt ef
marka má fla› tímatal sem lesa má úr sögunum.58 fia› getur enn
fremur veri› flrautin flyngri a› komast a› flví hvort Unnur og Njáll
eigi sér samsvörun í íslensku samfélagi á 13. öld, ritunartíma Lax-
dælu og Njálu. fió má ætla a› heimildir finnist um langlíft yfir-
stéttarfólk sem naut valda og vir›ingar fram á áttræ›isaldur og
jafnvel níræ›isaldur. Hér er vandinn sá a› afar fá fæ›ingarár ís-
lenskra mi›aldamanna eru flekkt og oft ver›ur a› reikna aldur
manna út frá óvissum forsendum. Engin ástæ›a er fló a› skorast
undan flví og hér ver›ur reynt a› beita slíkum ályktunum. Ég feta
hér sömu braut og Lú›vík Ingvarsson sagnfræ›ingur, sem ger›i
gó›a atlögu a› flví a› reikna út aldur íslenskra höf›ingja í ritinu
Go›or› og go›or›smenn.59 fió flykir mér hann stundum fur›u var-
færinn flegar kemur a› allra elstu mönnum og engu líkara en a›
hann eigi erfitt me› a› trúa flví a› Íslendingar hafi geta› ná›
áttræ›is- og níræ›isaldri á mi›öldum. fiess vegna lagfærir hann
stundum eigin útreikninga til fless a› yngja elstu höf›ingja og gefur
sér flá m.a. a› foreldrar fleirra sem um ræ›ir hafi átt flá rosknir a›
aldri.60 Ég tel enga ástæ›u til slíkrar varfærni og vil heldur reyna a›
aldraðir íslendingar 1100–1400 131
57 Jón Vi›ar Sigur›sson hefur á›ur gert nokkra grein fyrir flessum vanda („Börn
og gamalmenni á fljó›veldisöld,“ bls. 124), en ég helga útreikningi á aldri
meira r‡mi en hann gerir vegna fless a› mér finnst mikilvægt a› gera grein
fyrir flví hvernig ni›urstö›urnar eru fengnar og vegna fless a› mér hefur
fundist bera nokku› á flví a› fólk haldi a› sk‡rari gögn liggi fyrir.
58 Í formálum Íslenzkra fornrita er til si›s a› gera nokkra grein fyrir tímatali
sögunnar og er flá gert rá› fyrir eins mikilli innri samkvæmni og mögulegt er.
Hár aldur Njáls er augljós flegar haft er í huga a› hann á fullor›na syni flegar
firáinn Sigfússon gengur a› eiga fiorger›i Glúmsdóttur, en fla› hl‡tur a› hafa
veri› a.m.k. flrjátíu árum fyrir Njálsbrennu. Unnur, á hinn bóginn, á fullor›nar
sonardætur flegar hún heldur af sta› til Íslands og lifir fló lengi eftir fla›.
59 Lú›vík Ingvarsson, Go›or› og go›or›smenn 1 (Egilsstö›um 1986), bls. 274–301.
Vitaskuld eru ‡msar forsendur hans ekki öruggar en me› a›fer›um hans má
fló komast a›eins nær hinu sanna.
60 fietta er sérstaklega áberandi í tilviki Brands biskups (Go›or› og go›or›smenn 3
(Egilsstö›um 1987), bls. 392) en um hann segir Lú›vík: „Ólíklegt er, a› hann
hafi or›i› meira en áttræ›ur. Hann fór í erfi› fer›alög á sí›asta áratug ævi
sinnar, flrátt fyrir krankleika“. fietta eru me› öllu gagnslaus rök til a› aldurs-
greina menn enda kemur hvergi fram á hverju hugmyndir Lú›víks um hva›
áttræ›ir menn eru almennt færir um eru grundvalla›ar.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 5/15/08 11:18 AM Page 131