Saga - 2008, Page 181

lára magnúsardóttir
Andsvar við andmælum
Ég vil byrja á flví a› flakka andmælendum, fleim Haka Antonssyni
og Orra Vésteinssyni, fyrir flá ánægjulegu vi›ureign sem doktors-
vörnin var mér og flau mörgu gó›u or› sem fleir létu falla um bók
mína Bannfæring og kirkjuvald á Íslandi 1275–1550. Lög og rannsóknar-
forsendur. Í flví sem hér fer á eftir geri ég stutta grein fyrir markmi›-
um rannsóknar minnar og tek upp nokkur af fleim gagnr‡nisatri›-
um sem fram komu í andmælum Haka og Orra um efni bókarinnar
og flær a›stæ›ur sem hún var› til vi›.1 Sumum atri›um ver›ur flví
mi›ur a› láta ósvara› enda er ekki r‡mi til a› sinna fleim öllum hér.
Markmi› og lei›ir rannsóknarinnar
Haki spyr í andmælum sínum hvort sú s‡n sem ég legg fram í bók-
inni hafi sprotti› fram vi› rannsókn á frumheimildunum frekar en
a› ég hafi vali› mér bannfæringu sem rannsóknarefni „til fless a›
koma á framfæri n‡rri sögusko›un á kirkjusögu mi›alda“ (bls.
185). Svari› er a› ni›urstö›ur rannsóknarinnar komu mér á óvart.
Markmi› rannsóknarinnar var í byrjun a› leita lei›a til fless a›
finna rödd fleirra sem settu ekki reglurnar í samskiptum kirkju og
leikmanna á mi›öldum. Bannfæring er flungami›ja rannsóknarinnar
vegna fless a› hún féll flegar menn óhl‡›nu›ust fleim embættis-
mönnum sem fóru me› flau lög sem kvá›u á um almenna heimss‡n
og líferni og flegar stofnuninni sem fleir unnu fyrir var ógna›. Yfirleitt
voru ekki skrifa›ar sk‡rslur e›a bréf flegar ma›ur bannfær›ist, en
flegar fla› ger›ist var fla› oft vegna fless a› einhver var sta›fastur í
óhl‡›ni sinni og vildi ekki bæta fyrir brot sitt og taka aflausn. Áhugi
minn á bannfæringu vakna›i upphaflega út frá fleirri hugmynd a› í
bannsmálum megi finna óm af rödd fleirra sem hvorki settu lögin né
Saga XLVI:1 (2008), bls. 181–197.
1 Sjá „Andmæli vi› doktorsritger› Láru Magnúsardóttur“. Haki Antonsson, „Ís-
lensk bannsakamál í erlendu samhengi“, bls. 181–186, og Orri Vésteinsson,
„Banna› a› ganga á grasinu“, bls. 187–196. Hvor tveggja birtust í: Saga XLV:2
(2007). Framvegis ver›ur vísa› í andmælin me› flví a› tiltaka bla›sí›utal í
meginmáli innan sviga.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 5/15/08 11:18 AM Page 181