Saga - 2008, Page 238

Höfundur víkur allví›a a› mikilvægi Keflavíkurflugvallar fyrir Bandaríkja-
menn á öllu tímabilinu sem bókin fjallar um. Sumum kann a› flykja full-
miki› í lagt flegar hann segir a› Ísland hafi á flessum árum or›i› „einn mik-
ilvægasti sta›ur á jör›inni vegna herna›aröryggis Bandaríkjanna“ (bls.
236). Hér var fló um fleira en herna›arhagsmuni a› ræ›a. Eins og höfund-
ur bendir á skipti Keflavíkurflugvöllur miklu máli fyrir almennt milli-
landaflug. Hann kom Íslandi á korti› í flugsamgöngum, ef svo má segja,
auk fless sem ratsjárstö›var Bandaríkjamanna bættu öryggi í flugi vi› Ís-
land (bls. 206). Einnig er athyglisvert a› lesa um fla› hversu fl‡›ingarmiklu
hlutverki Keflavíkurflugvöllur gegndi fyrir Bandaríkjamenn vi› heimflutn-
ing hermanna í lok heimsstyrjaldarinnar. fiannig fóru um 1.370 bandarísk-
ar flugvélar um Keflavíkurstö›ina í júní 1945 og munu flá eitt sinn hafa ver-
i› 115 vélar á vellinum í einu. Á fjögurra mána›a tímabili sumari› 1945
voru um tvö hundru› flúsund hermenn fluttir um Keflavíkurflugvöll til
Bandaríkjanna (bls. 170–171).
Gildi flessa rits felst ö›ru fremur í fleim mikla fró›leik sem hér er hald-
i› til haga. Á hinn bóginn fara sagnfræ›ingar í geitarhús a› leita ullar séu
fleir á höttunum eftir miklum fræ›ilegum bollaleggingum og óvæntum
ni›urstö›um. Höfundur er t.d. fáor›ur um menningaráhrif Bandaríkjahers
hér á landi og kann ‡msum a› flykja fla› mi›ur. Hann lei›ir ennfremur a›
mestu hjá sér deilur um herstö›ina, og umfjöllun um herstö›varbei›ni
Bandaríkjamanna vi› strí›slok og Keflavíkursamninginn bætir ekki miklu
vi› rannsóknir og rit fiórs Whitehead og Vals Ingimundarsonar. fió er at-
hyglisver› frásögn Fri›flórs af hugmyndum Bandaríkjamanna um rekstur
Keflavíkurflugvallar a› lokinni heimsstyrjöldinni en flar sty›st hann vi›
gögn úr bandarískum skjalasöfnum (bls. 246–248). Sí›asti kafli bókarinnar
(bls. 325–337) er einnig allrar athygli ver›ur en flar spyr höfundur hvort
Keflavíkurvöllur hafi veri› „dulbúin herstö›“ á árunum 1946–1951. Svar
Fri›flórs vi› fleirri spurningu er í raun bæ›i já og nei. Hér voru ekki her-
menn né heldur vopnabúna›ur. Á flessum árum fóru hins vegar fjölmarg-
ar herflugvélar um völlinn, ekki síst í tengslum vi› Berlínardeiluna
1948–1949, og Bandaríkjamenn ger›u rá› fyrir Keflavíkurstö›inni í herna›-
aráætlunum sínum.
Frá heimsstyrjöld til herverndar er au›vita› ekki gallalaus bók. Stundum
er hlaupi› úr einu í anna› og frásögnin ver›ur fyrir viki› nokku› sundur-
laus á köflum. Í inngangskaflanum (bls. 7) hef›i flurft a› gera betur grein
fyrir vi›fangsefninu í heild, helstu áherslum höfundar og heimildum. fiá
vantar ni›urlagskafla flar sem liti› er til baka og dregnir saman flræ›ir.
Sumsta›ar ja›rar vi› a› sta›reyndafló›i› beri frásögnina ofurli›i. fiegar á
heildina er liti› er bókin engu a› sí›ur nokku› lipurlega skrifu› og a›
flestu leyti vel unnin og vöndu›. Villur í megintexta eru nær engar. Í tilvís-
unum aftast gætir hins vegar sumsta›ar misræmis. Heiti rita og dagbla›a
eru t.d. ‡mist skáletru› e›a ekki. fia› er au›vita› ekki stórvægilegt atri›i
eitt út af fyrir sig. Vandvirkni s‡nir sig fló oftast jafnt í hinu smáa sem stóra.
ritdómar238
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 5/15/08 11:18 AM Page 238