Breiðfirðingur - 01.04.2009, Page 12

10
BREIÐFIRÐINGUR
mátt hafa allt reipið úr einum liprum kaðli og var það farið að
tíðkast að lokum. Hitt hafði reyndar marga kosti. Fléttuðu
ullartöglin voru mýkri viðkomu en harðsnúinn kaðall, sem
skipti máli þegar mikið þurfti að binda, og menn gátu orðið
sárhentir við að herða sáturnar. Það átti ekki síst við í
eyjaheyskapnum þegar fluttar voru í einni ferð úr úteyjum
margir tugir af sátum, jafnvel á annað hundrað, og þær varð að
binda fast til að þola hnjaskið sem fylgdi. Við það að herða sátu
reynir mikið á þá hluta reipisins sem dregnir eru gegnum
hagldimar, en það eru töglin. Þau vildu þá slitna og ending
þeirra mun lakari en sá hluti reipisins sem næstur högldunum
er. Þá gat verið hagkvæmt að endumýja slitið tagl með því að
leysa það frá silanum og setja nýtt í staðinn. Þessi fléttuðu tögl
voru einnig afar hentug við að mýla stórgripi í flutningum og til
fleiri nota. Eyjabúskapur útheimti meiri reipakost, vegna
áðurnefndra flutninga á sjó, heldur en komast mátti af með á
landjörðum.
Til gamans skal hér bætt við kynni mín af handaverkum
Bjössa frá Hólum að fáum árum eftir að hann sat vetrarlangt
við að endurbæta, endurnýja og bæta við reipakost Gísla í
Skáleyjum flutti Guðmundur Guðmundsson á Höllustöðum á
hinn helming jarðarinnar. Þá voru heyflutningar stundaðir um
langt árabil í samlögum og reipakostur notaður sameiginlega,
enda hliðstæður um flest - handaverk Bjössa að miklu leyti í
báðum tilfellum.
Mjög fannst mér til um verklagni og handbragð hins
hálfblinda manns og hve reipin voru falleg; litirnir í töglunum
úthugsaðir og margbreytilegir. Þar var ekki höndunum kastað
til verksins, enda metnaður margra að þurfa ekki að skammast
sín fyrir unnið starf, hversu sem vandvirknin var nauðsynleg í
sjálfu sér.
Löngu seinna var ég samtíða Sæmundi syni Björns í
Hólum og vann með honum um skeið á Reykhólum eins og