Morgunblaðið - 30.11.2018, Síða 34

34 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2018
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Bach, Bach og Telemann - Faðir, sonur og guð-
faðir er yfirskrift 44. jólatónleika Kammersveitar
Reykjavíkur kl. 16 sunnudaginn 2. desember í
Norðurljósum í Hörpu. „Jólatónleikarnir hafa
verið haldnir árlega frá því sveitin var stofnuð
1974 og ævinlega komið bæði flytjendum og fasta-
gestum í jólaskapið. Sú hefð hefur skapast að
flytja eingöngu barokktónlist, því hún er mjög há-
tíðleg og í anda árstíðarinnar. Við höfum ekki séð
ástæðu til að breyta út af hefðinni, sem hefur virk-
að svona vel í áratugi. Að öðru leyti en að halda
stóra barokkjólatónleika á aðventunni og leika á
lokatónleikum Myrkra músíkdaga erum við ekki
föst í neinum hefðum,“ segir Áshildur Haralds-
dóttir, þverflautuleikari og einn stjórnarmanna í
Kammersveit Reykjavíkur.
„Við reynum að hafa sem mesta breidd í því
sem við gerum og bæði mótum og spilum tónlist
sem okkur langar sjálf að flytja,“ bætir hún við.
Öllu verður tjaldað til fyrir hátíðlegustu tón-
leika Kammersveitarinnar á árinu og þessa vik-
una hafa staðið yfir stífar æfingar. Á efnisskrá
verður fjölbreytt tónlist eftir feðgana Johann Seb-
astian Bach og Carl Philipp Emanuel Bach og
fjölskylduvininn Georg Philipp Telemann, sem
jafnframt var guðfaðir Bachs yngri, og sannkölluð
ofurstjarna á sinni tíð, að sögn Áshildar.
Ferskir vindar að utan
Auk íslensku hljóðfæraleikaranna verða tveir
erlendir barokktónlistamenn í leiðandi hlut-
verkum; blokkflautuleikarinn Inês d’Avena frá
Brasilíu og hinn brasilísk-ítalski Claudio Ribeiro,
sem stjórnar hljómsveitinni frá sembalnum.
„Okkur finnst mikill fengur að fá sérfræðinga í
barokktónlist til að spila með okkur. Bæði Inês og
Claudio leika eingöngu slíka tónlist og eru mjög
framarlega á sínu sviði. Við reynum gjarnan að fá
hljóðfæraleikara að utan því þeim fylgja ferskir
og spennandi vindar. Oft hafa þeir tengst ein-
hverjum félaganna í Kammersveitinni vinnu- eða
vináttuböndum þegar þeir hafa spilað saman í
hljómsveitum einhvers staðar í útlöndum. Tónlist-
arheimurinn er á stundum minni en ætla mætti,
rétt eins og á 18. öldinni þegar Bach-feðgarnir og
Telemann voru upp á sitt besta. Þessi klassíska
tónlist, sem við erum að fást við, spannar í raun-
inni afar stutt tímabil og einskorðast oftast við lít-
ið svæði landfræðilega,“ segir Áshildur.
Tónleikarnir hefjast á tríósónötu eftir Bach
yngri. Þá verða fluttir tveir konsertar af þeim
rúmlega eitt hundrað eftir Telemann sem varð-
veist hafa. Inês og fagottleikarinn Dai Yuan frá
Kína leika einleik í fagott- og blokkflautukonsert
og Áshildur og Inês flautu- og blokkflautukonsert.
Einnig verður á efnisskránni hljómsveitarsvíta nr.
1 eftir Johann Sebastian Bach sem að sögn Ás-
hildar skartar óbóum, fagotti, strengjasveit og
tölusettum bassa, eða svokölluðum continuo.
Hljómsveitarsvítan vísar meðal annars í dillandi
dansa frá Frakklandi og feneyskan götudans.
Frægðarsólin í aldanna rás
Áshildur segir Kammersveit Reykjavíkur
leggja mikla áherslu á fjölbreytta efnisskrá. Á
jólatónleikunum í fyrra hafi til dæmis verið ítalsk-
ir konsertar en að þessu sinni fékk sú hugmynd
hljómgrunn að tefla saman og leika verk eftir
þessi þrjú, þýsku barokktónskáld, sem öll mörk-
uðu djúp spor í tónlistarsöguna. „Telemann var
sjálflærður og afkastamesta tónskáld allra tíma.
Bach eldri er eitt ástsælasta tónskáld barokk-
tímabilsins og Bach yngri upphafsmaður klass-
íska tímabilsins. Frægðarsólin hefur skinið mis-
mikið á þremenningana í aldanna rás, til dæmis
hvarf Bach eldri í skuggann af Telemann í lifanda
líf og næstu áttatíu árin, en því hefur síðan verið
öfugt farið fram til þessa dags,“ segir hún.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Kammersveitin Stífar æfingar hafa staðið yfir hjá Kammersveit Reykjavíkur. Viðmælandinn, Áshildur Haraldsdóttir, stendur fremst við sembalinn.
Feðgar og guðfaðir í jólaskapi
 Kammersveit Reykjavíkur heldur barokkjólatónleika í Hörpu 2. desember
Kanadíski rithöf-
urndurinn Marg-
aret Atwood hef-
ur staðfest að hún
vinni að fram-
haldi hinnar vin-
sælu skáldsögu
sinnar The
Handmaid’s Tale,
sem nefnist á ís-
lensku Saga þern-
unnar. Er bókin
væntanleg í september á næsta ári.
Atwood skrifaði The Handmaid’s
Tale fyrir þremur áratugum og
vakti hún strax mikla athygli. En
eftir að streymisveitan Hulu hóf að
framleiða vinsæla sjónvarpsþætti
sem byggjast á sögunni sló bókin
aftur í gegn og hafa yfir þrjár millj-
ónir eintaka selst á síðustu þremur
árum. Þáttaröð tvö af sjónvarps-
þáttunum var skrifuð af handrits-
höfundum í samráði við Atwood en
ekki eftir sögu hennar. Nýja bókin
mun fara enn lengra inn í sögu-
heiminn og gerist fimmtán árum
síðar en fyrri sagan. Þrjár konur
munu hafa orðið og segja frá lífinu í
einræðisríkinu Gilead.
Semur framhald
Sögu þernunnar
Margaret
Atwood
Síðdegis á mánu-
dag gengu þrír
miðaldra menn
inn í sýningarrými
uppboðshússins
Dorotheum í
Vínarborg, fóru
beint upp á aðra
hæð og að mál-
verki eftir im-
pressjónistann
Pierre-Auguste
Renoir, tóku það niður, spenntu
blindrammann úr rammanum,
renndu málverkinu í innkaupapoka
og gengu út. Þeir hafa enn ekki
fundist þrátt fyrir að myndbands-
upptökur sýni andlit þeirra vel.
Málverkið Golfe, mer, falaises
vertes er frá 1895 og átti að bjóða
það upp tveimur dögum síðar. Það
er metið á allt að 180 þúsund dali,
rúmar 22 milljónir króna. Lögreglan
í Vín vinnur að rannsókninni en upp-
boðshús munu ekki hafa verið rænd
áður með þessum hætti.
Stálu málverki
eftir Renoir
Sjálfsmynd
Renoir frá 1910.
Umræðan um nýja ljóðabókÍsaks Harðarsonar, Ell-efti snertur af yfirsýn,hefur snúist nokkuð um
leturgerðina sem hann valdi bókinni,
Comic Sans, letur sem einhverjum
álitsgjöfum hefur
þótt ómögulegt
fyrir ljóð og virðu-
legar bókmenntir.
Þetta væri letur
fyrir börn og al-
vörulausa afþrey-
ingu. Ekki er ólík-
legt að skáldið
hafi brosað yfir
viðbrögðunum og
séð þau fyrir. Leturgerðin truflaði
mig ekki neitt, leikurinn sem felst í
valinu á letri hæfir þvert á móti ein-
lægninni og kímninni sem birtist í
heimi ljóðanna – svo er litla t í Comic
Sans eins og stílhreinn kross og
krossar því á hverri síðu. Það er við
hæfi í þessum ljóðum sem hafa
sterkan trúarlegan undirtón. Í
fyrsta ljóðinu er líka dreginn upp
stór kross í stíl konkretljóðagerðar,
úr orðinu „ósegjanleikann“ sem er
prentað bæði á breidd og hæð og
mætast krosstrén í n-inu í miðju.
Það að ný ljóðabók eftir Ísak komi
út er vitaskuld fréttnæmt – og hún
er mjög góð. Þetta er hans ellefta en
fyrstu árin gaf hann ört út, sex bæk-
ur á níunda áratugnum, en svo
hægðist á flæðinu, tvær komu út á
þeim tíunda, aftur tvær á fyrsta ára-
tug þessarar aldar og nú eru níu ár
síðan hans síðasta ljóðabók, Rennur
upp um nótt, kom út. Fyrir hana var
skáldið verðskuldað tilnefnt til Bók-
menntaverðlauna Norðurlandaráðs.
Ljóðmælandinn í fyrstu bókum Ís-
aks er iðulega svalur, ögrandi og
frumlegur – það var ekki skrýtið að
unglingar í rokkhljómsveit í Keflavík
hafi til að mynda leitað í texta í ann-
arri bókinni, Ræflatestamentinu,
sem kom út 1984. Tónninn og lífs-
afstaðan sem birtist í ljóðum skálds-
ins tók með tímanum miklum breyt-
ingum, trú og leit að skilningi urðu
sífellt meira áberandi, með spurn-
ingum um lífið og tilveruna; einlæg-
ur tærleiki, þó alltaf blandinn góð-
legri kímni, hefur verið eitt helsta
einkenni síðustu bóka Ísaks.
Í bókinni eru um þrjátíu ljóð og
Ástin mín, ljóðið
mitt, mannkynið
Ljóð
Ellefti snertur af yfirsýn bbbbn
Eftir Ísak Harðarson.
JPV útgáfa, 2018. Kilja, 55 bls.
EINAR FALUR
INGÓLFSSON
BÆKUR