Morgunblaðið - 10.01.2019, Síða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 2019
595 1000
INDLAND & NEPAL
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
rr
étt
til
lei
ðr
étt
ing
aá
slí
ku
.A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a
11. október í 13 næturFramandi ferð
Frá kr.
469.995
Veður víða um heim 9.1., kl. 18.00
Reykjavík 9 súld
Hólar í Dýrafirði 7 súld
Akureyri 14 súld
Egilsstaðir 14 heiðskírt
Vatnsskarðshólar 9 súld
Nuuk -9 skúrir
Þórshöfn 9 þoka
Ósló 0 heiðskírt
Kaupmannahöfn 0 léttskýjað
Stokkhólmur 0 skýjað
Helsinki -5 alskýjað
Lúxemborg 2 léttskýjað
Brussel 5 léttskýjað
Dublin 7 skýjað
Glasgow 3 rigning
London 4 skýjað
París 3 skúrir
Amsterdam 5 léttskýjað
Hamborg 2 snjókoma
Berlín 2 skýjað
Vín 1 snjókoma
Moskva -13 heiðskírt
Algarve 16 heiðskírt
Madríd 13 heiðskírt
Barcelona 14 heiðskírt
Mallorca 14 léttskýjað
Róm 9 þoka
Aþena 11 rigning
Winnipeg -18 léttskýjað
Montreal 0 snjókoma
New York 5 heiðskírt
Chicago -6 snjókoma
Orlando 18 heiðskírt
 10. janúar Sólarupprás Sólsetur
REYKJAVÍK 11:06 16:05
ÍSAFJÖRÐUR 11:42 15:39
SIGLUFJÖRÐUR 11:26 15:21
DJÚPIVOGUR 10:43 15:27
VEÐUR KL. 12 Í DAG
Á föstudag Suðaustan og sunnan 8-15 m/s og rign-
ing eða slydda, en dálítil slydda eða snjókoma norð-
an- og austanlands. Hiti frá frostmarki á Norð-
austurlandi, upp í 6 stig með suðurströndinni.
Vestlæg átt víða á landinu, 4-22 m/s, hvassast á Vestfjörðum. Víða þurrt og bjart veður og
frystir á norðanverðu landinu.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Framkvæmdastjórar Smáralindar
og Kringlunnar segja verslunar-
menn áhyggjufulla út af mögulegum
verkföllum með vorinu. Undir-
búningur vegna verkfalla er þó
skammt á veg komin.
Sturla Gunnar Eðvarðsson, fram-
kvæmdastjóri Smáralindar, segir
fyrirtækið ekki hafa gert áætlanir
vegna mögulegra verkfalla. Menn
séu áhyggjufullir út af stöðunni.
„Þeir hafa áhyggjur út af þeim
kröfum sem verkalýðshreyfingin
hefur sett fram. Til dæmis eru aðilar
í veitingageiranum mjög uggandi
yfir þessum kröfum vegna þess að
rekstrarumhverfið er nú erfitt út af
launakostnaði,“ segir Sturla Gunnar
um áhrif launahækkana á verslun.
Spurður um möguleg áhrif á versl-
unarrekstur, t.d. fataverslanir, segir
Sturla það áhyggjuefni í sjálfu sér.
Það verði þungt fyrir mörg fyrirtæki
að taka á sig þær launahækkanir
sem rætt er um.
„Ég hef trú á því að hækkun á
launum muni skila sér í hækkun á út-
söluverði vörunnar,“ segir Sturla
Gunnar sem kveðst hafa heyrt það
frá kaupmönnum að „ef það verða
miklar launahækkanir muni menn
ýta þeim út í vöruverðið“.
Tryggi lágmarksþjónusta
Sigurjón Örn Þórsson, fram-
kvæmdastjóri Kringlunnar, segir
fyrirtækin almennt ekki hafa gert
undirbúningsáætlanir vegna
mögulegra verkfalla.
„Við höfum ekki gripið til þess enn
en ölum þá von í brjósti að mönnum
sjáist fyrir í þessu efni. Við höfum
ekki sett varúðarplan í gang. Það er
enda ekki margt í hendi í þeim efn-
um. Auðvitað geta eigendur versl-
ana, og þeir sem tilheyra stéttar-
félögum sem ekki eru í verkföllum
hverju sinni, haldið einhverri lág-
marksþjónustu og afgreiðslu.“
– Hvernig er hljóðið í mönnum?
„Menn eru mjög áhyggjufullir yfir
stöðunni. Verslanir standa frammi
fyrir því að allur kostnaður hækkar
meðan framlegð verslunar stendur í
stað. Það er því ekki úr miklu að
moða hvað það varðar.
Vöruverð hefur verið að lækka á
Íslandi með stjórnvaldsaðgerðum [á
borð við niðurfellingu vörugjalda og
tolla] og aukinni samkeppni. Versl-
unin hefur því ekki fitnað mjög á
undanförnum árum. Allur kostnaður
hefur hins vegar haldið áfram að
hækka. Það er því örugglega ekki
mikið borð fyrir báru í versluninni og
eflaust víðar.“
Fari fram við samningaborðið
Finnur Árnason, forstjóri Haga,
segir eðlilegt að umræða um kjara-
málin fari fram við samningaborðið.
„Við erum bjartsýn á að það náist
samningar,“ segir Finnur.
Að öðru leyti telji hann ekki rétt
að tjá sig um stöðuna í kjaramálum.
Hagar hafi ekki gert ráðstafanir
vegna mögulegra verkfalla.
Andrés Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar og
þjónustu, segir fyrirtækin almennt
ekki hafa gert áætlanir vegna mögu-
legra verkfalla.
„Meðan viðræður eru í gangi lifa
menn í þeirri von að skynsemin ráði
og það náist ásættanleg niðurstaða
fyrir báða aðila,“ segir Andrés.
Getur breyst skyndilega
Hann tekur þó fram að staðan geti
breyst á skömmum tíma.
„Maður verður ekki var við neinn
sérstakan undirbúning frá ein-
stökum félagsmönnum umfram það
sem almennt er. Menn fylgjast náið
með stöðunni frá degi til dags. Það er
að mínu mati mjög þétt samstarf í
röðum atvinnurekenda … Það eru
engar sérstakar aðgerðir í gangi
núna [vegna mögulegra verkfalla] en
það getur breyst mjög skyndilega,“
segir Andrés.
Óttast áhrif mögulegra verkfalla
 Framkvæmdastjórar Smáralindar og Kringlunnar segja verslunarmenn mjög áhyggjufulla
 Launahækkanir sagðar munu fara út í vöruverðið  Vegna aðstæðna hafi verslunin lítið svigrúm
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sólfarið Afkoma margra ferðaþjónustufyrirtækja hefur versnað að undan-
förnu. Innlendur kostnaður hefur hækkað og sveiflur orðið í gengi krónu.
Losna flestir í vor
» Guðjón Helgason, upplýs-
ingafulltrúi Isavia, segir kjara-
samninga hjá meginþorra
starfsmanna Isavia á
Keflavíkurflugvelli ekki losna
fyrr en um mánaðamótin
mars/apríl. Samningar hjá
einum hópi, þ.e. flug-
umferðarstjórum, hafi þó
runnið út um áramót. Við-
ræður séu hafnar.
» Það sé ekki gert ráð fyrir
að verkföll hafi bein áhrif á
vellinum á fyrsta ársfjórðungi.
» Isavia hafi viðbragðs-
áætlun ef starfsemi fari úr
skorðum, svo sem vegna
verkfalla eða náttúruhamfara.
Félag lykilmanna (FLM) er stéttar-
félag stjórnenda og sérfræðinga.
Félagsmenn eru nærri tvöfalt fleiri
en fyrir ári. Þeir voru tæplega 400
í byrjun árs 2018 en eru nú rúm-
lega 700.
Gunnar Páll Pálsson, formaður
FLM, segir aðspurður að óánægja
með herskáan tón verkalýðshreyf-
ingarinnar í haust sé ein skýringin
á auknum áhuga á félaginu.
Félagsmenn telji sig ekki eiga sam-
leið með verkalýðshreyfingunni.
Félagsmönnum fjölgi nú um 50-70
í hverjum mánuði.
FLM gerði í haust kjarasamning
við Félag atvinnurekenda um
markaðslaun. Félagsmenn semja
beint við sinn vinnuveitanda.
„Samið var um að laun skyldu taka
mið af þróun á markaðnum. Það er
ekki samið um ákveðnar prósentur
eða neitt slíkt. Slíkt tíðkast víða
erlendis,“ segir Gunnar Páll.
Líkar ekki kröfugerðin
FJÖLGUN FÉLAGSMANNA HJÁ FLM
Jóhannes Þór
Skúlason,
fram-
kvæmdastjóri
Samtaka
ferðaþjónust-
unnar (SAF),
segir ljóst að
mörg fyrirtæki
í greininni
gætu átt í
erfiðleikum með að standa af sér
langvarandi verkföll með vorinu.
Fyrirtækin séu að meta hvernig
þau muni bregðast við verkföll-
um.
„Við getum alveg talað ís-
lensku. Svigrúmið til launahækk-
ana í ferðaþjónustu er líklega
minna en í mörgum öðrum at-
vinnugreinum. Verði hér langvar-
andi árásir á ferðaþjónustu í
heild sinni, eða á hluta hennar,
gætum við horft upp á að ein-
hver fyrirtæki leggi hreinlega
upp laupana. Staðan er bara
þannig. Við vonumst sem at-
vinnugrein til að það komi ekki
til verkfalla. Við teljum að það
yrði skaði fyrir samfélagið allt ef
það kæmi til þess. Vonandi átta
báðir aðilar við samningaborðið
sig á því að svigrúm til launa-
hækkana verður ekki aukið með
slíkum aðgerðum. Það er enda
lítið sem ekkert svigrúm. Þetta
snýst um að skipta því sem er til
skiptanna en ekki fara fram úr
sér,“ segir Jóhannes Þór um
svigrúmið að þessu sinni.
„Hluti verkalýðshreyfing-
arinnar hefur talað á þann veg að
búast megi við átökum. Fyrir-
tækin hafa töluverðar áhyggjur
af því. Víðtæk átök geta enda
haft mikil áhrif. Á síðustu árum
hefur ferðaþjónustan verið skot-
spónn slíkra aðgerða og það hef-
ur komið fram hjá sumum í
verkalýðshreyfingunni að nú sé
horft til greinarinnar,“ segir Jó-
hannes Þór og tekur dæmi af
nýjum tölum Hagstofunnar um
afkomu hvalaskoðunar-
fyrirtækja, sem sýni að afkoma
þeirra var neikvæð um 3 milljónir
í fyrra fyrir fjármagnsliði.
ÁHRIF MÖGULEGRA VERK-
FALLA Í FERÐAÞJÓNUSTU
Jóhannes Þór
Skúlason
Gæti sett
mörg fyrir-
tæki í þrot