Morgunblaðið - 10.01.2019, Blaðsíða 49

UMRÆÐAN 49
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 2019
Eikjuvogur 29 - 104 Rvk.
s: 781-5100
Opið: Mán-fim: 12-18
fös: 12-16
ÚTSALA!
20-50%
AFSLÁTTUR
Fallegar vörur
fyrir heimilið
Sendum
um
land allt
Tjarnargötu 2 | 230 Reykjanesbæ | Sími 421 3377 | bustod@bustod.is | www.bustod.is
Wave stólar
Fáanlegir í mörgum litum
Verð: 12.900 kr.
Hið svokallaða feðra-
veldi er hugtak sem
mikið hefur verið notað
upp á síðkastið og allt
sem miður fer í sam-
félaginu viðist eiga ræt-
ur sínar að rekja til
þess. Feðraveldi á að
vera einhvers konar fé-
lagslegt kúgunarkerfi
sem byggist á yfirráðum karla og
fullyrða sumir að konur hafi ekki jöfn
tækifæri á við karla í samfélaginu og
að svo hafi verið um aldir.
Það virðist vera mikið um það í dag
að almennri rökhyggju er hafnað og
tilfinningar hvers og eins eru allsráð-
andi, svokallaður póstmódernismi.
Sannleikurinn samkvæmt skilgrein-
ingu og tilfinningu hvers og eins
verður jafngildur staðreyndum, rök-
um og vísindum. Oft er jafnvel búið
til vandamál sem á sér enga stoð í
raunveruleikanum. Gott dæmi um
það eru sjálfsmyndarstjórnmál (e.
identity politics).
Staðan er sú að Skandinavía er
fremst í heiminum hvað varðar jafn-
rétti kynjanna og er Ísland þar í for-
ystu.
Ef við skoðum íslenskt samfélag á
grundvelli jafnréttis þarf einnig að
skoða það hvar áhugasvið kynjanna
liggur.
Eins og sjá má á meðfylgjandi
línuriti frá Hagstofu Íslands, „Braut-
skráningar eftir prófgráðu“ (sjá
mynd) eru töluvert fleiri konur en
karlar sem útskrifast með stúdents-
próf og/eða háskólagráðu á meðan
fleiri karlar en konur útskrifast með
iðn- og/eða sveinspróf.
Samkvæmt línuritinu „Braut-
skráningar á háskólastigi“ frá Hag-
stofu Íslands (sjá mynd) má sjá að
konur sækja heldur í nám sem teng-
ist heilbrigði og velferð, menntun,
landbúnaði, dýralækningum, hugvís-
indum, listum, þjónustu, fé-
lagsvísindum, viðskiptum og lögfræði
á meðan karlar sækja heldur í raun-
vísindi, stærðfræði,
tölvunarfræði, verk-
fræði, framleiðslu og
mannvirkjagerð. Allt
er þetta frjálst val
hvers og eins ein-
staklings og sést það
hér svart á hvítu hvar
áhuginn liggur að með-
altali á milli kynjanna.
Oft er hinu svokall-
aða feðraveldi kennt
um meirihluta karla í
áhrifastöðum samfélagsins. Ástæða
þess meirihluta er ekki vegna auk-
inna tækifæra karla á vinnumarkaði
heldur annars vegar vegna þess að
þeir sækjast heldur eftir því og hins
vegar vegna þess að áhrifastöðu á
borð við stjórnun stórfyrirtækis
fylgir gríðarlegt álag og oft á tíðum
liggja miklar fórnir þar að baki t.d.
fjölskyldulíf. Þeir sem sækjast eftir
áhrifastöðum þurfa gjarnan að ýta
öllu öðru til hliðar til þess að komast
á toppinn og eru það frekar karlar
sem velja það en konur t.d. vegna
barneigna og þess háttar.
Ef við skoðum stöðu kynjanna á
Alþingi er hlutfall þingmanna 38%
konur og 62% karlar og hlutfall ráð-
herra fimm konur á móti sex körlum
sem er býsna góður árángur.
Við höfum öll okkar val hvort sem
það er val á námi, starfi eða að bjóða
okkur fram til kjörs. Við höfum einn-
ig val um að kjósa og þar að auki
hverja við kjósum í kosningum og
með því höfum við áhrif á hvernig
hlutunum er háttað í samfélaginu. Er
ekki frelsið dýrmætt?
Hið svokallaða
feðraveldi
Eftir Lovísu Líf
Jónsdóttur
» Þeir sem sækjast eft-
ir áhrifastöðum
þurfa gjarnan að ýta öllu
öðru til hliðar til þess að
komast á toppinn og eru
það frekar karlar sem
velja það en konur.
Lovísa Líf Jónsdóttir
Höfundur er námsmaður.
Það verður seint fullþakkað hvað ís-
lenskir kvikmyndagerðarmenn og
-leikarar leggja á sig til að skemmta
okkur með góðum framhaldsþáttum.
Þarna standa þeir úti í öllum veðr-
um og komið haust og taka upp í gríð
og erg og fara jafnvel til fjalls í þoku
og slagviðri, ef því er að skipta.
Þeir eru að vísu vel búnir í úlpum
og mörgum treyjum, og þó að úlp-
urnar séu opnar sýnir það bara hvað
þeir eru hraustir og falla vel inn í
landslagið.
Þegar svo er búið að gera þættina
og mæla með bestu græjum að allt
sé í lagi og farið að sýna vekjast hjá-
róma raddir um að ekki heyrist nógu
vel.
Þetta er vanþakklæti. Tal í kvik-
mynd á að vera „eðlilegt“. Ef ein-
hver heyrir ekki orðaskil, þá setji sá
texatvarpið á.
Sjálfsagt er ekki lögð sama
áhersla á framsögn nú og þegar
menn túlkuðu einvörðungu á sviði,
en ef um allt þrýtur mætti kenna
nýjum leikurum að tóna. Það hefur
kirkjan gert um aldir og reynst vel
til að flytja hljóð lengri leið en milli
sessunauta.
Sunnlendingur.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Muldrað í barminn
Ófærð Textavarpið er til staðar.
Allt um sjávarútveg