Dagblaðið Vísir - DV - 21.06.2019, Blaðsíða 4

4 21. júní 2019FRÉTTIR
B
ús í búðir er eitt lang-
lífasta þrætuepli íslenskr-
ar stjórnmálasögu. Sem
er nokkuð merkilegt í ljósi
þess að hjá flestum er þetta ekki
hjartans mál. Íslendingar eru
fyllibyttur að eðlisfari. Við höfum
alltaf getað reddað okkur áfengi
og drukkið ótæpilega af því.
Svarthöfði man vel þá tíma
þegar allir voru fullir, alltaf. Sjó-
menn héngu aldrei þurrir nema
kannski rétt í lok hvers túrs og
voru þeir þá fljótir að laga hallann
þegar þeir komu í land. Bændur
voru alltaf með brennivínspela
í vasanum. Húsmæður drukku
sérrí og létu barnungar barnapí-
ur sjá um uppeldi barna sinna.
Kokkar voru annáluð drykkju-
stétt, blaðamenn líka, svo ekki sé
nú talað um blessaða þingmenn-
ina sem tóku misvitrar ákvarðanir
í áfengissvima.
Hér á Íslandi var allt áfengi
bannað um tíma og bjór ekki leyfð-
ur um áratuga skeið. Vertar þurftu
að kreista og kremja ráðherra
og bæjarstjóra til þess að fá vín-
veitingaleyfi. Miðað við þetta mætti
halda að Ísland hefði verið fasista-
ríki eins og Saudi Arabía eða Nor-
egur en raunveruleikinn var allt
annar. Íslendingar hafa alltaf get-
að reddað sér í glas. Hvort sem það
er með löglegum leiðum eða öðr-
um. Sprútt og landasalar voru hér
á hverju horni. Flestar leigubíla-
stöðvarnar buðu upp á „góða bíla“.
Svo voru það þeir framtakssömu
sem brugguðu í kjallaranum.
Bjórinn fagnaði nýlega þrjátíu
ára afmæli sínu. Um hann var hart
deilt á sínum tíma og þvert á flokka.
Í seinni tíð hafa Sjálfstæðismenn
eignað sér afnám bjórbannsins.
Staðreyndin er þó sú að fjölmargir
þingmenn flokksins börðust gegn
bjórnum og löggjöfin var samþykkt
á tíma vinstristjórnar. Sjálfstæðis-
menn hafa líka reglulega talað um
bús í búðir. En það er aðallega til að
höfða til yngri kjósenda. Allir vita
að ef þeim væri alvara væru þeir
löngu búnir að koma þessu í gegn.
Jafnvel á þeim tíma þegar þeir sátu
í ríkisstjórn með Viðreisn og Bjartri
Framtíð komst málið ekki í gegn.
Ástæðan er einföld: Ef þeir koma
þessu í gegn, þá geta þeir ekki leng-
ur barist fyrir þessu.
Hvaða hagsmuni hinn al-
menni Íslendingur hefur af því
að hafa eða hafa ekki ríkiseinok-
un á áfengi er í besta falli óljóst.
Það sem er morgunljóst er hins
vegar að þessi umræða einkenn-
ist af sýndarmennsku á báða bóga
og hefur allt of mikið vægi í þjóðfé-
lagsumræðunni. Ef Svarthöfði væri
einráður myndi hann einfaldlega
leyfa þetta og áfengisauglýsingar í
leiðinni. Eingöngu til þess að þetta
mál væri úr sögunni og önnur og
þarfari málefni kæmust á dagskrá.
n
Næsta mál, takk!
Svarthöfði
Það er
staðreynd að…
Sniglar geta sofið í þrjú ár.
90 prósent af íbúum jarðar búa norðan
við miðbaug.
Það er ekki hægt að kitla sjálfan sig.
Á hverri mínútu myndast um 2000
þrumustormar á jörðinni.
Ólympíugull er búið til úr silfri.
Hver er
hann
n Barði húðir með
rokksveitinni Gildrunni.
n Uppalinn Mosfell-
ingur
n Sat í sveitarstjórn fyrir
Vinstri græn.
n Hefur gefið út tvær sólóplötur.
n Nýlega illa bitinn af lúsmýi.
SVAR: KARL TÓMASSON
„Það sem er morgunljóst er hins
vegar að þessi umræða einkennist
af sýndarmennsku á báða bóga og hefur
alltof mikið vægi í þjóðfélagsumræðunni
Foreldrar foxillir
út í Arion banka
n Vextir á reikningum barna lækkaðir n „Ég er brjáluð yfir þessu“
Þ
etta er ekkert annað en skandall. Þetta
eru framtíðarreikningar barnanna
minna og þessi peningur er hugsaður
til að létta þeim lífið þegar þau ná átján
ára aldri. Mér finnst þetta algjör hneisa.“ Þetta
segir þriggja barna faðir á fertugsaldri, sem vill
ekki láta nafn síns getið, um bréfið sem börn-
um hans barst inn um lúguna í vikunni. Bréf-
ið var frá Arion banka og börnunum tilkynnt
að búið væri að lækka vexti á framtíðarreikn-
ingi þeirra úr 2,2 prósentum niður í 1,7 prósent.
DV hefur talað við fjölda foreldra sem eiga börn
sem fengu svipað bréf í vikunni og er þeim ekki
skemmt. Einni tveggja barna móður í Garða-
bæ, sem vill einnig njóta nafnleyndar, finnst
lágkúrulegt að bréfin hafi verið stíluð á börn-
in hennar, en annað barnanna er enn á leik-
skólaaldri. Hún íhugar alvarlega að hætta við-
skiptum við bankann vegna málsins.
„Ég stofnaði þessa reikningi í góðri trú um
að peningar sem börnin mín fá í alls kyns
tækifærisgjafir myndu fá góða ávöxtun. Þetta
bréf er til skammar. Ég vil að börnin mín fái
gott veganesti inn í lífið þegar þau verða fjár-
ráðir einstaklingar og ég er alvarlega að íhuga
að loka reikningnum,“ segir móðirin en bætir
við að hún hafi kynnt sér hvernig eigi að loka
bundnum reikningi sem þessum og þá sé fjár-
hæðin sem er inni á reikningnum bundin út
binditímann, eða þar til barn nær átján ára
aldri. „Ég býst samt við því að ég færi viðskipti
mín annað.“
Börnin í landinu borga
Þá virðist bréfið hafa hleypt illu blóði í nokkra
foreldra sem DV talaði við í ljósi fregna sem
bárust snemma á árinu um að hagnaður Arion
banka árið 2018 hafi numið tæpum 7,8 millj-
örðum króna.
„Ég er brjáluð yfir þessu,“ segir ein móð-
ir barna með framtíðarreikning í Arion banka.
„Það hefur greinilega verið niðurstaða síðasta
stjórnarfundar að börnin í landinu þyrftu að
borga fyrir fall Wow Air og fleira í þeim dúr,“
bætir hún við og vísar í orð Höskuldar Ólafs-
sonar, fyrrverandi bankastjóra Arion banka,
um að „erfiðar aðstæður á hluta- og skulda-
bréfa mörkuðum og ekki síst hrær ing ar í flu-
grekstri settu mark sitt á starf sem ina, bæði á
fjórðungn um og á ár inu í heild,“ eins og kom
fram í fréttatilkynningu fyrr á árinu þegar árs-
reikningur Arion banka var birtur.
Bréfið samkvæmt lögum
Haraldur Guðni Eiðsson, upplýsingafulltrúi
Arion banka, segir þessa vaxtalækkun vera
vegna vaxtalækkunar Seðlabanka Íslands og að
hún sé alls ekki óeðlileg. Hann segir að ýmsar
breytingar á vaxtakjörum hafi verið gerðar en
bendir á að þrátt fyrir lækkun upp á 0,5 prósent
á framtíðarreikningum fyrir ungt fólk að átján
ára aldri séu vextir Arion banka á þeim reikn-
ingum hagstæðustu verðtryggðu vextirnir sem
í boði eru fyrir ungt fólk. Litlu munar þó á milli
bankanna þar sem vextir Íslandsbanka á fram-
tíðarreikningum barna og ungmenna eru 1,6
prósent og í Landsbankanum 1,5 prósent.
Í skilmálum Arion banka kemur fram að
vextir á reikningum í bankanum séu breyti-
legir á samningstímanum nema um annað sé
samið. Segir Haraldur að ástæða þess að bréf
hafi verið send, stíluð á börn með framtíðar-
reikninga í Arion banka, sé að samkvæmt lög-
um um greiðslumiðlun sé bankanum skylt að
tilkynna viðskiptavinum ef vaxtabreytingar
eiga sér stað. Hann segir margt spila inn í þegar
vextir eru reiknaðir út.
„Arion banki skoðar þá vexti sem viðskipta-
vinum bjóðast með reglubundnum hætti og
taka breytingar á innlána- og útlánavöxtum
meðal annars mið af breytingum á stýrivöxtum
Seðlabanka Íslands. Þá taka þær einnig mið af
opinberu álagi, eins og bankaskatti, fjármögn-
unarkostnaði bankans, samkeppni og breyting-
um á vísitölu neysluverðs til verðtryggingar og
fleiri atriðum.“ n
Almennt er vaxtaárið 360 dagar en hér fyr-
ir neðan má sjá hvað annars vegar 2,2 pró-
sent vextir myndu skila af fimmtíu þúsund
krónum á ársgrundvelli og hins vegar hverju
1,7 prósent vextir skila af sömu upphæð yfir
sama tímabil.
50.000 kr. innlögn með 2,2% vöxtum: 1.100 kr.
50.000 kr. innlögn með 1,7% vöxtum: 850 kr.
Mismunur: 250 kr.
Ef fjárhæðin er hækkuð verulega upp, eða í
450.000 krónur, lítur dæmið svona út:
2,2% vextir: 9.900 kr.
1,7% vextir: 7.650 kr.
Mismunur: 2.250 kr.
Hvað þýðir
þetta í krónum?
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
Bréfið sem um ræðir.