Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.2019, Blaðsíða 32

32 MATUR 30. ágúst 2019
skugga
Syndir í seðlum í
n Stjörnukokkurinn Jamie Oliver er ekki á flæðiskeri staddur
n Sagði upp þúsund manns fyrr á árinu
V
eitingastaðabransinn í
Englandi titraði fyrr á
þessu ári þegar veitinga-
staðakeðja stjörnukokks-
ins Jamies Oliver, Jamie’s Italian,
var tekin til gjaldþrotaskipta. Af 25
stöðum Jamie’s Italian í Bretlandi
var 22 lokað og þúsund manns
misstu vinnuna eins og hendi væri
veifað. Þá voru tveir aðrir staðir
kokksins, Fifteen London og Bar-
becoa, einnig teknir til gjaldþrota-
skipta.
Fyrsti Jamie’s Italian-staðurinn
var opnaður árið 2008 en ljóst var
að róðurinn var farinn að þyngjast
seint á síðasta ári. Þá voru heildar-
skuldir keðjunnar 71,5 milljónir
punda. Jamie‘s Italian-veldið var
á barmi gjaldþrots árið 2017 en þá
setti Jamie 12,7 milljónir punda
inn í reksturinn til að reyna að
bjarga honum. Þegar að ljóst var
að keðjan riðaði til falls í lok sein-
asta árs sagðist Jamie Oliver ekki
eiga meira fé til að setja í rekstur-
inn.
Hjón í 19 ár Jools og Jamie ætla
að endurnýja heitin á næsta ári, á
tuttugu ára brúðkaupsafmælinu.
Mynd: Getty Images
„Ég á ekki meiri peninga. Það
kemur sú stund þar sem ég get ekki
sett aðrar hliðar rekstrarins í hættu
sem og fólkið sem vinnur þar,“
sagði kokkurinn í samtali við Mail
on Sunday á þeim tíma. Það var
margt sem varð til þess að veitinga-
staðaveldi kokksins hrundi, til
dæmis háir skattar og verð á hrá-
efnum. Þá hækkaði leigan einnig
talsvert og kokkurinn hélt áfram
að færa út kvíarnar, jafnvel á stöð-
um þar sem var ekki næga við-
skiptavini að finna. Almenningur
byrjaði að nota smáforrit til að
panta mat í auknum mæli, pund-
ið féll þegar Bretar kusu að yfirgefa
Evrópusambandið árið 2016 og til
að bæta gráu ofan á svart kvörtuðu
gagnrýnendur í síauknum mæli
yfir lægri gæðum á mat á stöðum
Jamies Oliver.
Léttir að losna
Jamie Oliver er samt langt frá því
að vera blankur eftir allar þessar
hörmungar, eins og kemur skýrt
fram í nýlegri umfjöllun New
York Times. Honum er létt að vera
hættur í veitingastaðarekstri og
telur fyrirtæki hans nú aðeins 120
starfsmenn. Nú eyðir hann degin-
um í það sem hann elskar mest; að
elda, framleiða efni og einbeita sér
að því að gera matarvenjur okkar
betri, og það vill svo heppilega til
að hugðarefni hans hafa fært hon-
um mjög mikinn auð.
Jamie Oliver er metinn á 240
milljónir punda. Kokkurinn er
með eigin línu af Tefal-eldhús-
áhöldum og hefur selt tæplega
þrjátíu milljónir áhalda í gegn-
um Amazon. Þá skrifaði hann ný-
verið undir samning um að vera
heilsusendiherra Tesco, stærstu
verslunarkeðju í Bretlandi. Óljóst
er hve mikið hann fær borgað fyrir
það en ljóst er að sá samningur
gefur vel í aðra hönd. Um 4,4 millj-
ónir manna eru áskrifendur að
YouTube-rásinni hans, Jamie Oli-
ver’s Food Tube, og nær hann til
rúmlega þrjátíu milljóna manna
í hverjum mánuði. Í gamla, góða
imbakassanum hækkar sú tala í
67 milljónir manna. Það eru hins
vegar bækurnar hans sem eru
helsta gróðalindin. Hann hef-
ur selt rúmlega 45 milljónir ein-
taka og var söluandvirði bara í
fyrra rúmlega sex milljónir punda,
tæplega einn milljarður króna.
Hann er söluhæsti rithöfundur
Breta í bókum sem eru ekki skáld-
skapur og á tímabili var það bara
Harry Potter-séníið J.K. Rowling
sem náði að selja fleiri bækur en
stjörnukokkurinn.
Glæsihýsi í London og Essex
Lífsstíllinn er eftir því. Hann og
fjölskylda hans fluttu nýverið inn í
sveitasetur í Finchingfield í Essex,
en setrið keyptu þau í september
í fyrra á sex milljónir punda, tæp-
lega milljarð króna. Síðan kaup-
in gengu í gegn hefur fjölskyldan
verið með her iðnaðarmanna við
vinnu við að taka húsið í gegn, en
setrið er búið sex svefnherbergj-
um og því fylgir gestahús með
þremur svefnherbergjum og hest-
hús. Jamie og eiginkona hans, sem
ávallt er kölluð Jools, hafa búið
í Hampstead í Norður-London
ásamt börnunum sínum fimm um
nokkurt skeið, en það hús er metið
á tólf milljónir punda, tæplega tvo
milljarða króna. Það er búið sjö
svefnherbergjum, vínkjallara og
leikherbergi.
„Peningurinn kláraðist. Það er
bara svo einfalt“
Maður getur velt fyrir sér hvað það
var sem klikkaði í veitingahúsa-
bransanum? Hvort Jamie hafi
einfaldlega færst of mikið í fang.
Sumir segja að hann hafi verið allt
í öllu og það hafi orðið honum að
falli, á meðan aðrir segja hann ekki
hafa fylgst nógu vel með rekstrin-
um. Kannski er kokkurinn bara
betri í að elda og hvetja krakka til
að bæta matarvenjur sínar en að
standa í atvinnurekstri.
„Ég treysti örugglega of mik-
ið, sem er eitt af mínum vanda-
málum en einnig einn af kostum
mínum,“ segir Jamie í umfjöll-
un New York Times. „Það er ekki
hægt að sykurhúða þetta. Ég hélt
að ég gæti bjargað þessu en ég
gat það ekki. Ég get horft í speg-
ilinn á morgnana og ég veit að ég
reyndi allt fram á síðustu stundu.
Peningurinn kláraðist. Það er bara
svo einfalt,“ bætir hann við um fall
veitingastaðanna. Jamie heldur
ótrauður áfram að reyna að bæta
lýðheilsu heimsbyggðarinnar og
vinnur nú að því að draga úr offitu
meðal barna um helming árið
2030. Kokkurinn hefur þann ótrú-
lega hæfileika að geta náð til allra
kynslóða og því er hann kjörinn til
að tala til bæði foreldra og barna.
„Þau vilja ekki hlusta á ein-
hvern sem hefur notið velgengni
ofan á velgengni ofan á velgengni.
Þau vilja hlusta á einhvern eins og
mig,“ segir kokkurinn.
Ungur á uppleið Jamie vakti
fyrsta athygli almennings árið
1999. n
gjaldþrots
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
n Fyrsti sjónvarpsþátturinn hans, The
Naked Chef, var frumsýndur á BBC í
Bretlandi árið 1999. Strax í kjölfarið
fylgdi fyrsta matreiðslubókin.
n Jamie gekk að eiga æskuástina sína,
Juliette Norton, Jools, í júlí árið 2000.
n Jamie og Jools eiga fimm börn:
Poppy Honey Rosie, 17 ára, Daisy Boo
Pamela, 16 ára, Petal Blossom Rain-
bow, 10 ára, Buddy Bear Maurice, 8
ára, og River Rocket Blue Dallas, 3 ára.
n Kokkurinn lét sig fyrst matarvenjur
barna varða árið 2005 með herferðinni
Feed Me Better. Markmið hennar var
að bæta skólamat og minka ruslfæði
sem börn neyttu.
n Árið 2015 var hann í öðru sæti á lista
Richtopia yfir hundrað áhrifamestu
frumkvöðla Bretlands.
n Í dag telja matreiðslubækur eftir Jamie
tæplega þrjátíu og sjónvarpsþættirnir
eru orðnir um fjörutíu talsins.
Jamie í hnotskurn
„Það er ekki
hægt að sykur-
húða þetta. Ég hélt að
ég gæti bjargað þessu
en ég gat það ekki.
M
Y
N
D
: G
ET
T
Y
IM
A
G
ES
M
Y
N
D
: G
ET
T
Y
IM
A
G
ES
Hefur marga
fjöruna sopið
Jamie státar af
tuttugu ára ferli
í sviðsljósinu.
Hjón í 19 ár Jools og Jamie ætla að endurnýja heitin á næsta ári, á tuttugu ára
brúðkaupsafmælinu.
Ungur á uppleið
Jamie vakti fyrst
athygli almenn-
ings árið 1999.